Nowy numer 13/2024 Archiwum

Razem z piramidami?

Już wkrótce trzy beskidzkie cerkwie i kopalnia soli w Bochni dołączą do światowego dziedzictwa UNESCO.

Międzynarodowa Rada Ochrony Zabytków, ciało doradcze Komitetu Światowe Dziedzictwo UNSECO, pozytywnie zaopiniowała dwa wnioski dotyczące zabytków, m.in. z terenu diecezji tarnowskiej. Pierwszy, polsko – ukraiński, dotyczy wpisania na listę światowego dziedzictwa drewnianych cerkwi w polskim i ukraińskim regionie Karpat. Należą do nich m.in. cerkwie w Kwiatoniu, Powroźniku i Brunarach. – Wszystko wskazuje na to, że w diecezji przybędzie nam wyjątkowych obiektów – mówi Jan Hyra, przewodnik po cerkwi w Kwiatoniu.

Ikona Sądu Ostatecznego w cerkwi w Powroźniku   Ikona Sądu Ostatecznego w cerkwi w Powroźniku
Ks. Zbigniew Wielgosz /GN
- Wytypowane cerkwie zlokalizowane są w północnej strefie Karpat Zachodnich. Najstarsze pochodzą z XVI wieku. Świątynie te stanowią najdoskonalsze osiągnięcia drewnianej architektury cerkiewnej swych czasów, po dziś dzień zdumiewając skomplikowanymi rozwiązaniami konstrukcyjnymi. Specyfika górzystego terenu, rozdzielonego pasmami trudno dostępnych szczytów, gęstych lasów i szerokich rzek sprzyjała wyodrębnieniu się lokalnych grup etnicznych z odmiennymi tradycjami. Ta właśnie odmienna tradycja, różna podatność na wpływy zewnętrzne oraz rodzimy mecenat zadecydowały o wyodrębnieniu się czterech lokalnych typów architektonicznych: huculskiego, halickiego, bojkowskiego i łemkowskiego. Mimo wspólnej liturgii i odniesienia do ideowych wzorców trójdzielnej kopułowej cerkwi typu bizantyjskiego w XVII i XVIII wieku wypracowane zostały charakterystyczne lokalne formy, dodające cerkwiom tej części Karpat dodatkowego, niepowtarzalnego kolorytu. Ta właśnie różnorodność form i typów, doskonałość ciesielskich rozwiązań konstrukcyjnych oraz odmienność stylistyczna wyróżnia drewniane budownictwo cerkiewne w obszarze polskich i ukraińskich Karpat od drewnianego budownictwa sakralnego pozostałej części Europy – wyjaśnia Narodowy Instytut Dziedzictwa. Cerkiew w Brunarach   Cerkiew w Brunarach
Archiwum TGN

Pozytywną rekomendację uzyskał też wniosek o wpisanie na listę UNESCO kopalni soli w Bochni. Decyzja w sprawie obu projektów zostanie podjęta na 37. sesji Komitetu Światowego Dziedzictwa UNESCO, która odbędzie się w dniach 16-27 czerwca tego roku w Phnom Penh w Kambodży. Jedynym zabytkiem z terenu diecezji tarnowskiej należącym już do Światowego Dziedzictwa UNESCO jest kościół św. Leonarda w Lipnicy Murowanej.

Kopalnia soli w Bochni   Kopalnia soli w Bochni
Joanna Sadowska /GN

« 1 »

Zapisane na później

Pobieranie listy