CZY SZATAN ZOSTAŁ STWORZONY JAKO ZŁY?

Jak należy rozumieć słowa z Ewangelii wg św. Jana: “Od początku był on zabójcą i nie wytrwał w prawdzie, bo prawdy w nim nie ma” (J 8, 44)? chodzi mi zwłaszcza o stwierdzenie: “od początku”. Jak to rozumieć? Bo brzmi to trochę tak, jakby szatan został stworzony jako zły.
Na początku należy przypomnieć, że, czytając Ewangelię św. Jana, nie wolno zapominać, że jej autor odwołuje się bardzo często do Pięcioksięgu, a zwłaszcza do Księgi Rodzaju. Odnosi się do także do cytowanej wypowiedzi Jezusa.
Diabeł jest nieprzyjacielem Chrystusa, gdyż nie ma w nim prawdy. Jest uosobieniem kłamstwa, zła, niewiary, ciemności, nienawiści. Ci zaś, którzy “są z diabła”, przyjmują od niego kłamstwo i kierują się nienawiścią. Pochodzą od ojca fałszu, ojca kłamstwa, który oddzielił ich od Ojca. Zabójstwem jest w tym wypadku zaszczepienie w sercu człowieka nienawiści w miejsce miłości; oddalenie go od Ojca i wyobcowanie go od samego siebie i od świata jako stworzenia Bożego.
Jezus stwierdza, że, począwszy od raju diabeł jest zabójcą. U początków zła człowieka jest kłamstwo, które zabiło w nim godność dziecka Bożego. Grzech ma więc swoje źródło w czymś będącym na zewnątrz człowieka. Pochodzi z pokusy, która pod pozorem dobra zniekształca obraz i relację człowieka do Niego. Wąż przypisał Panu Bogu kłamstwo. Pan Bóg powiedział człowiekowi: “Z wszelkiego drzewa tego ogrodu możesz spożywać do woli, ale z drzewa poznania dobra i zła nie wolno ci jeść, bo gdy z niego spożyjesz, niechybnie umrzesz” (Rdz 2,17). Tymczasem wąż kusił człowieka i kłamliwie mówił do niewiasty: “Na pewno nie umrzecie! Ale wie Bóg , że gdy spożyjecie owoc z tego drzewa, otworzą się wam oczy i tak jak Bóg będziecie znali dobro i zło” (Rdz 3,4-5).
Stara i natchniona tradycja tłumaczyła to w następujący sposób: “Bo śmierci Bóg nie uczynił i nie cieszy się z zagłady żyjących […] A śmierć weszła na świat przez zawiść diabła i doświadczają jej ci, którzy do niego należą” (Mdr 1,13; 2,24).
To przekonanie odbiło się w księdze przypisywanej autorowi Ewangelii św. Jana, a mianowicie w Pierwszym Liście św. Jana: “Kto grzeszy, jest dzieckiem diabła, ponieważ diabeł trwa w grzechu od początku. Syn Boży objawił się po to, by zniszczyć dzieła diabła” (1 J 3,8). W tym tekście występuje podobne sformułowanie, jak w cytowanym na początku wersecie z Ewangelii św. Jana, a mianowicie: “diabeł trwa w grzechu od początku”. W tej wypowiedzi autor Pierwszego Listu św. Jana pisze: “Syn Boży objawił się po to, by zniszczyć dzieła diabła”. Przyszedł na świat, aby naprawić to, co na początku zniszczył pierwszy człowiek, ulegając pokusie szatana.
Jezus, kiedy powiedział, że diabeł “od początku był on zabójcą i nie wytrwał w prawdzie”, nie określa więc jego początku w znaczeniu zaistnienia, ale interesuje Go moment, gdy szatan stał się zabójcą i wrogiem człowieka, który uległ jego podszeptom. Diabel stał się wtedy zabójcą, gdyż pozbawił człowieka życia Bożego. Równocześnie Jezus odsłania to, co jest istotne w przeciwniku Boga, a mianowicie kłamstwo. Jego aktywność, jako kłamcy ujawniła się począwszy od raju. Jezus natomiast, nawiązując do tego, co było na początku, przynosi prawdę i uwalnia człowieka od śmierci.