Stary Testament zapowiada Jezusa Chrystusa
"Pan obarczył Go winami nas wszystkich" (Iz 53,6) - Mesjasz cierpiącym Sługą Jahwe.
Jakie jest przesłanie czterech „Pieśni o Słudze Jahweˮ dla nas − wyznawców Jezusa Chrystusa?
Prorok − mimo iż pisze o przyszłych losach „Sługi Jahweˮ − wypowiada się tak, jakby kontemplował wydarzenia już dokonane (użyty został czas przeszły). Dzięki Bożemu objawieniu widzi już oczyma wyobraźni dobrowolną ofiarę zastępczą, jaką złożył ów „sługaˮ. Sięgając po te teksty zauważamy niezwykłe podobieństwo do opisów męki Jezusa Chrystusa u czterech ewangelistów (Mt 26−27; Mk 14−15; Łk 22−23; J 18−19)[49]. Nie uszło to uwadze naczelnego rabina Rzymu. Eugenio Zolli − już po swoim nawróceniu na chrześcijaństwo − złożył następujące świadectwo: „W drugiej części Księgi Izajasza znalazłem zdumiewający obraz Sługi Bożego, opisany przez proroka, i skłoniłem głowę moją, i ugiąłem kolana do stóp krucyfiksu. W tym proroctwie rozpoczęta jest idea uniwersalnego królestwa Jezusa, która przejęła mnie entuzjazmem dla wielkiej postaci, opisanej przez prorokaˮ[50]. Zwłaszcza czwarta − najdłuższa „Pieśńˮ − kryje w sobie tak wielką zgodność z wydarzeniami, które rozegrały się ponad pięć wieków później, że przez badaczy została nazwana „Męką Pana naszego Jezusa Chrystusa według Izajaszaˮ, a prorokowi zjednała tytuł „Piątego Ewangelistyˮ[51].
Literatura:
D. Adamczyk, „Cytaty z pieśni o Słudze Jahwe w Ewangeliach synoptycznych”, RBL 64/1 (2011), s. 65-82.
M. Bednarz, Jezus Sługą Pańskim według Nowego Testamentu, Tarnów 2001.
J. Paściak, Izajasz wieszczem Chrystusa (Attende Lectioni 12), Katowice 1987.
[1] Por. L. Stachowiak, Księga Izajasza II-III. Tłumaczenie − Wstęp − Komentarz (Pismo Święte Starego Testamentu, t. IX, cz. 2), Poznań 1996, s. 21.
[2] Historyczne, językowe i teologiczne racje, przemawiające za odrębnością rozdziałów 40−55 zebrał i przedstawił w sposób usystematyzowany: T. Brzegowy, Prorocy Izraela. Cz. 1 (Academica 14), Tarnów 1999, s. 118-123.
[3] Por. G. Witaszek, „Pieśni sługi Jahwe (Iz 42,1-7; 49,1-7; 50,4-9; 52,13−53,12)ˮ, w: Do kogóż pójdziemy? Ty masz słowa życia wiecznego (Homo Meditans 19) (red. J. misiurek − A.J. Nowak − W. Słomka), Lublin 1998, s. 117-118; T. Brzegowy, Prorocy Izraela. Cz. 1, s. 116-117.
[4] W sposób przejrzysty i skondensowany różne odpowiedzi uczonych na powyższe pytania zebrał i przedstawił: H. Strąkowski, „Problemy pieśni sługi Jahwe (Iz 42,1-7; 49,1-9; 50,4-9; 52,13−53,12)ˮ, w: Pastori et Magistro. Praca zbiorowa wydana dla uczczenia jubileuszu 50-lecia kapłaństwa Jego Ekscelencji Księdza Biskupa Doktora Piotra Kałwy Profesora i Wielkiego Kanclerza KUL (red. A. Krupa), Lublin 1966, s. 103-108. Zagadnienie gatunku literackiego „Pieśni o Słudze Jahweˮ omówił: T. Brzegowy, „Męka i śmierć Mesjasza według pieśni Izajasza o Słudze Jahweˮ, Krzyż Twój wielbimy (red. A. Paciorek − A. Tronina − P. Łabuda) (Scripturae Lumen 3), Tarnów 2011, s. 34-35.
[5] Por. T. Jelonek, Prorocy Starego Testamentu, Kraków 2007, s. 265-266; T. Brzegowy, „Męka i śmierć Mesjasza według pieśni Izajasza o Słudze Jahweˮ, s. 34.
[6] Por. W. Tyloch, „Pieśni Sługi Jahwe w drugiej części Księgi Izajasza (Iz 42,1-7; 49,1-9; 50,4-9; 52,13−53,12)ˮ, RBL 11/4 (1958), s. 274; L. Stachowiak, Księga Izajasza, s. 344.
[7] Por. L. Stachowiak, Księga Izajasza, s. 344.
[8] Por. T. Jelonek, Prorocy Starego Testamentu, s. 266.
[9] Omówienie i krytyczną ocenę różnych propozycji można znaleźć w: H. Strąkowski, „Problemy pieśni sługi Jahwe (Iz 42,1-7; 49,1-9; 50,4-9; 52,13−53,12)ˮ, s. 110-112; L. Stachowiak, Księga Izajasza, s. 348-353; J. Lemański, „Cierpienia «sługi Boga» typem zbawczej Pasji Chrystusa (Iz 42,1-7)ˮ, VV 1/1 (2002), s. 76-77; T. Brzegowy, „Męka i śmierć Mesjasza według pieśni Izajasza o Słudze Jahweˮ, s. 53-59.
[10] Por. T. Brzegowy, Prorocy Izraela. Cz. 1, s. 159.
[11] Na taki związek zwraca uwagę H. Strąkowski, na potwierdzenie swojej tezy wyliczając szczegółowo zaobserwowane podobieństwa. Por. „Problemy pieśni sługi Jahwe (Iz 42,1-7; 49,1-9; 50,4-9; 52,13−53,12)ˮ, s. 108-109.
[12] Por. T. Jelonek, Prorocy Starego Testamentu, s. 269.
[13] Por. T. Brzegowy, „Męka i śmierć Mesjasza według pieśni Izajasza o Słudze Jahweˮ, s. 37.
[14] Por. R. Krawczyk, „Obraz Mesjasza w Pieśniach o słudze Jahweˮ, TSS 4 (2007), s. 92-93.
[15] Por. W. Tyloch, „Pieśni Sługi Jahwe w drugiej części Księgi Izajasza (Iz 42,1-7; 49,1-9; 50,4-9; 52,13−53,12)ˮ, s. 277.
[16] Por. T. Brzegowy, „Męka i śmierć Mesjasza według pieśni Izajasza o Słudze Jahweˮ, s. 39-40.
[17] Por. R. Krawczyk, „Obraz Mesjasza w Pieśniach o słudze Jahweˮ, s. 91.
[18] Por. J. Synowiec, Oto twój król przychodzi. Mesjasz w pismach Starego Przymierza, Kraków 1992, s. 151-154.
[19] J. Synowiec, Oto twój król przychodzi. Mesjasz w pismach Starego Przymierza, Kraków 1992, s. 154.
[20] Por. J. Homerski, „Zbawiciel zapowiedziany − Sługa Pański (Iz 42,1-7; 49,1-6)ˮ, w: W kręgu Dobrej Nowiny (red. J. Szlaga), Lublin 1984, s. 132.
[21] Por. T, Hergesel − B. Kryszczuk, „Posłannictwo Sługi (Iz 42,1-7)ˮ, WPT 13/2 (2005), s. 37-38; D. Adamczyk, „Cytaty z pieśni o Słudze Jahwe w Ewangeliach synoptycznychˮ, RBL 64/1 (2011), s. 70-71.
[22] Por. G. Witaszek, „Pieśni sługi Jahwe (Iz 42,1-7; 49,1-7; 50,4-9; 52,13−53,12)ˮ, s. 120; D. Adamczyk, „Cytaty z pieśni o Słudze Jahwe w Ewangeliach synoptycznychˮ, 70.
[23] Por. R. Krawczyk, „Obraz Mesjasza w Pieśniach o słudze Jahweˮ, s. 94.
[24] Por. T. Brzegowy, „Męka i śmierć Mesjasza według pieśni Izajasza o Słudze Jahweˮ, s. 41.
[25] Por. R. Krawczyk, „Obraz Mesjasza w Pieśniach o słudze Jahweˮ, s. 94-95; T. Brzegowy, „Męka i śmierć Mesjasza według pieśni Izajasza o Słudze Jahweˮ, s. 41.
[26] Por. J. Homerski, „Zbawiciel zapowiedziany − Sługa Pański (Iz 42,1-7; 49,1-6)ˮ, s. 132-133; J. Synowiec, Oto twój król przychodzi, s. 156; R. Krawczyk, „Obraz Mesjasza w Pieśniach o słudze Jahweˮ, s. 95.
[27] Por. J. Homerski, „Zbawiciel zapowiedziany − Sługa Pański (Iz 42,1-7; 49,1-6)ˮ, s. 134-136; G. Witaszek, „Pieśni sługi Jahwe (Iz 42,1-7; 49,1-7; 50,4-9; 52,13−53,12)ˮ, s. 121.
[28] Por. E. Zawiszewski, „Cierpiący sługa Jahwe (Iz 42,1-7; 49,1-9; 50,4-9; 52,13−53,12)ˮ, w: Męka Jezusa Chrystusa (red. F. Gryglewicz), Lublin 1986, s. 48-49; J. Synowiec, Oto twój król przychodzi, s. 157; R. Krawczyk, „Obraz Mesjasza w Pieśniach o słudze Jahweˮ, s. 96.
[29] Por. T. Brzegowy, „Męka i śmierć Mesjasza według pieśni Izajasza o Słudze Jahweˮ, s. 43.
[30] Por. J. Homerski, „Cierpiący Mesjasz w starotestamentalnych przepowiedniach prorockichˮ, RTK 27/1 (1980), s. 28-29; R. Krawczyk, „Obraz Mesjasza w Pieśniach o słudze Jahweˮ, s. 100-101.
[31] Por. T, Hergesel − B. Kryszczuk, „Posłannictwo Sługi (Iz 42,1-7)ˮ, s. 43-44.
[32] Por. E. Zawiszewski, „Cierpiący sługa Jahwe (Iz 42,1-7; 49,1-9; 50,4-9; 52,13−53,12)ˮ, s. 49-50.
[33] Por. J. Synowiec, Oto twój król przychodzi, s. 159; T. Brzegowy, „Męka i śmierć Mesjasza według pieśni Izajasza o Słudze Jahweˮ, s. 43.
[34] Por. G. Witaszek, „Pieśni sługi Jahwe (Iz 42,1-7; 49,1-7; 50,4-9; 52,13−53,12)ˮ, s. 122; T. Brzegowy, „Męka i śmierć Mesjasza według pieśni Izajasza o Słudze Jahweˮ, s. 44.
[35] Por. J. Homerski, „Cierpiący Mesjasz w starotestamentalnych przepowiedniach prorockichˮ, s. 30; R. Krawczyk, „Obraz Mesjasza w Pieśniach o słudze Jahweˮ, s. 101; T. Brzegowy, „Męka i śmierć Mesjasza według pieśni Izajasza o Słudze Jahweˮ, s. 44.
[36] Por. G. Witaszek, „Pieśni sługi Jahwe (Iz 42,1-7; 49,1-7; 50,4-9; 52,13−53,12)ˮ, s. 122.
[37] Por. W. Tyloch, „Pieśni Sługi Jahwe w drugiej części Księgi Izajasza (Iz 42,1-7; 49,1-9; 50,4-9; 52,13−53,12)ˮ, s. 282; G. Witaszek, „Pieśni sługi Jahwe (Iz 42,1-7; 49,1-7; 50,4-9; 52,13−53,12)ˮ, s. 122; R. Krawczyk, „Obraz Mesjasza w Pieśniach o słudze Jahweˮ, s. 101.
[38] Por. J. Homerski, „Cierpiący Mesjasz w starotestamentalnych przepowiedniach prorockichˮ, s. 34; E. Zawiszewski, „Cierpiący sługa Jahwe (Iz 42,1-7; 49,1-9; 50,4-9; 52,13−53,12)ˮ, s. 50.
[39] Por. J. Synowiec, Oto twój król przychodzi, s. 160; G. Witaszek, „Pieśni sługi Jahwe (Iz 42,1-7; 49,1-7; 50,4-9; 52,13−53,12)ˮ, s. 122; R. Krawczyk, „Obraz Mesjasza w Pieśniach o słudze Jahweˮ, s. 102; T. Brzegowy, „Męka i śmierć Mesjasza według pieśni Izajasza o Słudze Jahweˮ, s. 44.
[40] Por. E. Zawiszewski, „Cierpiący sługa Jahwe (Iz 42,1-7; 49,1-9; 50,4-9; 52,13−53,12)ˮ, s. 53.
[41] Por. J. Synowiec, Oto twój król przychodzi, s. 160; T. Brzegowy, „Męka i śmierć Mesjasza według pieśni Izajasza o Słudze Jahweˮ, s. 44-46.
[42] Por. R. Krawczyk, „Obraz Mesjasza w Pieśniach o słudze Jahweˮ, s. 106.
[43] Por. J. Homerski, „Cierpiący Mesjasz w starotestamentalnych przepowiedniach prorockichˮ, s. 31; E. Zawiszewski, „Cierpiący sługa Jahwe (Iz 42,1-7; 49,1-9; 50,4-9; 52,13−53,12)ˮ, s. 51-52; T. Brzegowy, „Męka i śmierć Mesjasza według pieśni Izajasza o Słudze Jahweˮ, s. 48.
[44] Por. J. Homerski, „Cierpiący Mesjasz w starotestamentalnych przepowiedniach prorockichˮ, s. 35; E. Zawiszewski, „Cierpiący sługa Jahwe (Iz 42,1-7; 49,1-9; 50,4-9; 52,13−53,12)ˮ, s. 52; R. Krawczyk, „Obraz Mesjasza w Pieśniach o słudze Jahweˮ, s. 106-107.
[45] J. Homerski, „Cierpiący Mesjasz w starotestamentalnych przepowiedniach prorockichˮ, s. 35; T. Brzegowy, „Męka i śmierć Mesjasza według pieśni Izajasza o Słudze Jahweˮ, s. 49.
[46] W. Tyloch, „Pieśni Sługi Jahwe w drugiej części Księgi Izajasza (Iz 42,1-7; 49,1-9; 50,4-9; 52,13−53,12)ˮ, s. 286.
[47] Por. G. Witaszek, „Pieśni sługi Jahwe (Iz 42,1-7; 49,1-7; 50,4-9; 52,13−53,12)ˮ, s. 123; R. Krawczyk, „Obraz Mesjasza w Pieśniach o słudze Jahweˮ, s. 108.
[48] Por. J. Homerski, „Cierpiący Mesjasz w starotestamentalnych przepowiedniach prorockichˮ, s. 32-33; J. Synowiec, Oto twój król przychodzi, s. 163; T. Brzegowy, „Męka i śmierć Mesjasza według pieśni Izajasza o Słudze Jahweˮ, s. 52.
[49] Por. J. Homerski, „Cierpiący Mesjasz w starotestamentalnych przepowiedniach prorockichˮ, s. 32-33; J. Synowiec, Oto twój król przychodzi, s. 163; T. Brzegowy, „Męka i śmierć Mesjasza według pieśni Izajasza o Słudze Jahweˮ, s. 52.
[50] Cytat za: H. Strąkowski, „Problem pieśni sługi Jahwe (Iz 42,1-7; 49,1-9; 50,4-9; 52,13−53,12)ˮ, s. 121-122.
[51] T. Jelonek, Prorocy Starego Testamentu, s. 267.
