Kim więc według Starego Testamentu jest Duch Boży?

Według Starego Testamentu Duch Boży należy jakoś do Boga i jest mocą kierowaną przez Boga. Znano jej przejawy z wielu wydarzeń opisanych w Starym Testamencie. Jednakże oczekiwano jakiejś wielkiej, zasadniczej interwencji tak pojętego Ducha u końca dni. Jego nadejście i potężne działanie sprawi, że Nowe Przymierze, obiecane przez Boga, stanie się rzeczywistością całkiem różną od pierwszego, synajskiego. Nastąpi wówczas zasadnicza interioryzacja działania Ducha: On da ludziom nowe serce, które będzie już wiernie słuchało Boga. Przemiana postawy moralnej wpłynie na całość ludzkich stosunków i będzie drogą powrotu do rajskich warunków, które przyniesie ze sobą Mesjasz. Wielkie odrodzenie da się porównać tylko z aktem stworzenia „nowego nieba i nowej ziemi”. Wszystkie te oczekiwania i tęsknoty za Mesjaszem, za dniem Pańskim i za wylaniem Ducha, streszczają się w wołaniu proroka: „Obyś rozdarł niebiosa i zstąpił” (Iz 63,19).

Różne nadzieje ożywiały pobożnych Izraelitów epoki Jezusowej. Odnosiły się z jednej strony do Mesjasza, który miał być wyposażony w szczególne dary Ducha, a z drugiej zaś – do oczekiwanego, powszechnego wylania Ducha Świętego i związanej z nim wielkiej odnowy w „czasach ostatecznych”.