Stare jak świat

Ks. Zbigniew Wielgosz

publikacja 18.05.2014 09:40

Co najmniej od 700 lat istnieją w Iwkowej role, na których pracowali pierwsi osadnicy. Na wielu żyją ich potomkowie!

Role iwkowskie Role iwkowskie
To dawne, średniowieczne łany frankońskie, które ciągnęły się pasami od rzeki Beli
Ks. Zbigniew Wielgosz /GN

Gminna Biblioteka Publiczna, w ramach projektu finansowanego przez Unię Europejską, opublikowała monografię Stefana Szota „Dzieje gminy Iwkowa. Iwkowskie role” oraz „Rejestr zapisów gruntowych wsi Iwkowa 1804 - 1876” w opracowaniu Rafała Kurzydło.

Fenomenem wsi jest to, że zachowały się w dokumentach i pamięci ludzi nazwy dawnych ról, które otrzymywali w dzierżawę od króla pierwsi osadnicy. – W sumie jest 64 role, w tym 62 kmiece oraz pańska i plebańska. Nazwy ról pochodzą od nazwisk osadników, ale są też nazwy od wykonywanych przez ludzi zawodów. Takich ról jest trzy: Kowalowo, Szewcowo i Sukiennikowo – mówi Bernadetta Klimek, dyrektor GBP w Iwkowej.

Role w Iwkowej oznaczono już wcześniej specjalnymi tablicami. – Na podstawie aktu lokacyjnego królowej Jadwigi Łokietkowej z 1325 roku, księgi sądowej wsi Iwkowa istniejącej od połowy XVI wieku i rejestru zapisów gruntowych bardzo precyzyjnie udało się określić położenie ról. Zresztą ludzie, zwłaszcza w górnej części wsi, doskonale znali, gdzie biegną granice. W 2006 roku przy rolach postawiliśmy tablice, na których umieściliśmy ich nazwy – mówi sołtys Stefan Szot, autor monografii o iwkowskich rolach.

Z 62 nazwisk zachowały się jeszcze w Iwkowej 23. – Mamy więc kolejny fenomen. 23 rody siedzą w naszej miejscowości od co najmniej 700, 600 lat! Wiemy o tym także dzięki nieocenionemu proboszczowi w Iwkowej, ks. Janowi Piechocie, który w historii wsi przypomniał istnienie ról. Był takim naszym Oskarem Kolbergiem, który zachował dla pamięci współczesnych wiele cennych wiadomości i historii o naszej miejscowości – dodaje Bernadetta Klimek.

Prezentacja wydawnictw oraz filmu z archiwalnymi widokami Iwkowej odbyła się w Urzędzie Gminy Iwkowa. 

Okładka monografii Stefana Szota   Okładka monografii Stefana Szota
Archiwum GBP w Iwkowej
Okładka opracowania rejestru zapisów gruntowych autorstwa Rafała Kurzydło   Okładka opracowania rejestru zapisów gruntowych autorstwa Rafała Kurzydło
Archiwum GBP w Iwkowej