Dzień Przyjaźni Polsko - Węgierskiej

Powstała ona na Węgrzech z zamiarem uczczenia 50. rocznicy powstania narodowego. Jej tematem jest bitwa o Sybin, stolicę Siedmiogrodu, rozegrana 11 marca 1849 roku, w trakcie której powstańcze wojska honvedów pod dowództwem generała Józefa Bema odniosły spektakularne zwycięstwo nad przeważającymi wojskami austriackimi i węgierskimi.

Prace nad Panoramą trwały 5 miesięcy. Ze strony polskiej oprócz Jana Styki w pracach tych uczestniczyli: Zygmunt Rozwadowski, Michał Wywiórski i Tadeusz Popiel. We wrześniu 1897 roku została pokazana we Lwowie, w grudniu – w Budapeszcie, a od października 1907 roku w Warszawie. Po wielu perypetiach podzieliła los większości Panoram. Pocięta na kawałki, prawdopodobnie pod kierunkiem samego Styki (w większości przypadków sygnowana została właśnie przez niego), uległa całkowitemu rozproszeniu.

Sprawa Panoramy staje się głośna ponownie w 1928 roku, kiedy to w związku ze sprowadzeniem prochów generała Józefa Bema do rodzinnego Tarnowa, magistrat miasta otrzymał kilka ofert zakupu jej fragmentów. Niestety, w tym czasie nie skorzystano z żadnej z tych ofert. Temat Panoramy odżył ponownie w 1977 roku, kiedy to do krakowskiej „Dessy” trafił jeden z jej fragmentów. W trakcie wszczętych w tym czasie poszukiwań zidentyfikowano 5 fragmentów. Do chwili obecnej Muzeum Okręgowe posiada informacje o 32 fragmentach Panoramy Siedmiogrodzkiej.

Znakomitym zobrazowaniem scen przedstawionych na fragmentach płócien, stanowi fotograficzna wersja Panoramy, z naniesionymi – 32 zidentyfikowanym fragmentami (także spoza Polski: USA i Wielka Brytania). Muzeum Okręgowe w Tarnowie jest właścicielem 14 fragmentów Panoramy. Pozostałe znajdują się: w Muzeum Narodowym w Warszawie (1), Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie (1), Muzeum Niepodległości w Warszawie (2), Muzeum Okręgowym w Krośnie (1), Muzeum w Łęczycy (1). 12 płócien stanowi własność prywatną, z czego jeden obraz zdeponowany został w tarnowskim Muzeum.

Nie jest możliwe odtworzenie całości Panoramy Siedmiogrodzkiej, jednak wiedza o istniejących obrazach pozwala na wyobrażenie sobie, jak mogła wyglądać, jaki miała koloryt i charakter. Pozwala na to także zestawienie posiadanych fragmentów z wcześniejszymi, zachowanymi w całości panoramami powstałymi z udziałem Styki, które znajdują się obecnie we Wrocławiu (Panorama Racławicka) i w Los Angeles (Golgota).

Kolejne prezentacje Panoramy Siedmiogrodzkiej, zainteresowanie jej mediami, pozwalają na identyfikację nowych brakujących elementów tego wielkiego (120 m długości i 15 m wysokości) historycznego płótna, znajdujące się w rękach prywatnych właścicieli i kolekcjonerów, nie zawsze świadomych posiadania części tego ważnego historycznego obrazu.

Wystawa,na którą zapraszają: BWA w Tarnowie i Muzeum Okręgowe w Tarnowie  towarzyszy obchodom Dnia Przyjaźni Polsko-Węgierskiej.

Pałacyk Strzelecki, ul. Słowackiego 1, wstęp wolny. Wystawa czynna: wtorek-piątek 11-18, sobota-niedziela 12-18, z wyłączeniem dni świątecznych i piątku 5.04.2013. Oprowadzania po wystawie i zajęcia dla grup szkolnych po wcześniejszym umówieniu: biuro@gm.tarnow.pl, 146888820.