Józef Oleksy - ur. 22 czerwca 1946 w Nowym Sączu, zm. 9 stycznia 2015 w Warszawie.

W okresie PRL działacz PZPR i pierwszy sekretarz Komitetu Wojewódzkiego w Białej Podlaskiej. Marszałek Sejmu w latach 1993–1995 i 2004–2005, premier Polski w latach 1995–1996, w 2004 wicepremier oraz minister spraw wewnętrznych i administracji w rządzie Leszka Millera, poseł na Sejm w latach 1989–2005 (X, I, II, III i IV kadencji), przewodniczący Socjaldemokracji Rzeczypospolitej Polskiej (1996–1997) i Sojuszu Lewicy Demokratycznej (2004–2005), wiceprzewodniczący SLD w latach 2003–2004 i 2012–2015.

W młodości mieszkał w Nowym Sączu, był też ministrantem w parafii św. Małgorzaty. Był absolwentem I Liceum Ogólnokształcącego im. Kazimierza Brodzińskiego w Tarnowie. Ukończył studia na Wydziale Handlu Zagranicznego Szkoły Głównej Planowania i Statystyki w Warszawie. Uzyskał następnie stopień naukowy doktora nauk ekonomicznych.

Był dziekanem i wykładowcą na Wydziale Stosunków Międzynarodowych Akademii Finansów, wykładowcą Szkoły Głównej Handlowej.

Od 1969 do 1990 należał do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Zasiadał w prezydium zarządu głównego Socjalistycznego Związku Studentów Polskich. W latach 1970–1978 był tajnym współpracownikiem wojskowego Agenturalnego Wywiadu Operacyjnego. Przewodniczył Ogólnopolskiej Radzie Młodych Naukowców. Pełnił funkcję sekretarza komitetu uczelnianego PZPR w SGPiS. W 1977 przeszedł do pracy w aparacie partyjnym w Wydziale Pracy Ideowo-Wychowawczej KC PZPR. Od 1981 do X Zjazdu kierował biurem Centralnej Komisji Rewizyjnej PZPR. W latach 1987–1989 pełnił funkcję I sekretarza Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Białej Podlaskiej. W 1989 zajmował stanowisko ministra – członka Rady Ministrów ds. współpracy ze związkami zawodowymi. W tym samym roku po stronie rządowej uczestniczył w rozmowach okrągłego stołu.

W 1990 był jednym z założycieli powstałej na bazie PZPR Socjaldemokracji RP (m.in. zajmował funkcję przewodniczącego tego ugrupowania – od 28 stycznia 1996 do 6 grudnia 1997), w 1999 przystąpił do Sojuszu Lewicy Demokratycznej. W latach 1989–1991 sprawował mandat posła na Sejm kontraktowy z ramienia PZPR, następnie do 2005 posła na Sejm I, II, III i IV kadencji wybieranego z listy SLD w okręgu siedleckim. Od maja do lipca 2004 był posłem do Parlamentu Europejskiego. W wyborach parlamentarnych w 2005 bezskutecznie kandydował do Senatu.

W latach 1993–1995 pełnił funkcję Marszałka Sejmu II kadencji. Od 7 marca 1995 do 7 lutego 1996 zajmował stanowisko prezesa Rady Ministrów. Ustąpił po oskarżeniu go przez ministra Spraw Wewnętrznych Andrzeja Milczanowskiego (zasiadającego w rządzie z ramienia prezydenta Lecha Wałęsy) o działalność szpiegowską na rzecz Rosji pod pseudonimem Olin. Zarzuty te nie zostały potwierdzone.

Od stycznia do kwietnia 2004 zajmował stanowisko wicepremiera i ministra spraw wewnętrznych i administracji w rządzie Leszka Millera. Ponownie został wybrany na urząd Marszałka Sejmu IV kadencji 21 kwietnia 2004 po ustąpieniu Marka Borowskiego. Podał się do dymisji po niekorzystnym dla niego nieprawomocnym wyroku sądu lustracyjnego I instancji. 5 stycznia 2005 Sejm odwołał go z tej funkcji stosunkiem głosów 379 do 17 przy 48 wstrzymujących się.

22 grudnia 2004 sąd lustracyjny pierwszej instancji orzekł, że Józef Oleksy, wbrew swojemu oświadczeniu, był w latach 1970–1978 tajnym współpracownikiem Agenturalnego Wywiadu Operacyjnego. 21 października 2005 sąd II instancji podtrzymał zaskarżony wyrok. Józef Oleksy złożył kasację do Sądu Najwyższego, który 31 stycznia 2007 umorzył sprawę, uznając, że Józef Oleksy nie wpisując do oświadczenia lustracyjnego swojej współpracy z Agenturalnym Wywiadem Operacyjnym działał „w wyniku błędu”. Sąd Najwyższy uznał, że napisał on nieprawdę w oświadczeniu lustracyjnym, ale nie skłamał, gdyż przy wypełnianiu oświadczenia lustracyjnego miał być wprowadzony w błąd przez ówczesnego szefa Wojskowych Służb Informacyjnych kontradmirała Kazimierza Głowackiego, który w 1997 poinformował go (za pośrednictwem ministra obrony narodowej Stanisława Dobrzańskiego), że służba w tym wywiadzie nie podlega ujawnieniu w oświadczeniu.

Józef Oleksy był żonaty z Marią Oleksy. Miał dwoje dzieci: syna Michała i córkę Julię. Od 2005 zmagał się z nowotworem. Zmarł 9 stycznia 2015 po tygodniowym pobycie w warszawskim Centrum Onkologii. Uroczystości pogrzebowe z udziałem przedstawicieli władz państwowych odbyły się 16 stycznia 2015 w katedrze polowej Wojska Polskiego w Warszawie. Józef Oleksy został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach.

Na podstawie Wikipedia