Powstanie chochołowskie 1846 roku miało być częścią trójzaborowego zrywu przeciwko Austrii, a następnie Rosji i Prusom w celu odzyskania niepodległości. Do planowanego ataku w nocy z 21 na 22 lutego 1846 roku doszło jednak tylko w kilku miastach oraz – za sprawą księży i organisty – na chochołowskiej wsi. Jak udało się do niego przekonać chłopów – górali, skoro w innych miejscach przeciw zaborcom wystąpili właściciele ziemscy?