14 sierpnia mija 50. rocznica śmierci bp. Karola Pękali

Bp Karol Pękala urodził się w Siołkowej k. Grybowa. - W wielodzietnej rodzinie, w której się wychował, doświadczył domowej solidarności i miłości, a także ubóstwa, któremu można było zaradzić w duchu wzajemnej pomocy i troski. To doświadczenie przeniósł później w swoją działalność charytatywną. Bp Pękala i kierowana przez niego Caritas ukazywały Kościół bliski człowiekowi, który niejednokrotnie był jedyną instytucją i wspólnotą troszczącą się o najbardziej potrzebujących - mówił podczas sympozjum poświęconego bp. Pękali bp Andrzej Jeż.

Efektem pracy biskupa Pękali, który od 1937 roku kierował Związkiem Caritas Diecezji Tarnowskiej, a później także ogólnopolską centralą Caritas w Krakowie, było zorganizowanie skutecznej struktury pomagania ubogim. Odzwierciedlała się ona m.in. w kalendarzu działań charytatywnych.

Organizowano tygodnie miłosierdzia, dni chorych, kwesty z okazji Bożego Narodzenia i Wielkanocy, a także zbiórki odzieży.

Do II wojny światowej we wszystkich niemal parafiach diecezji działały parafialne zespoły Caritas.

Bp Pękala i Związek Caritas zorganizowali systematyczną pomoc uchodźcom wojennym podczas II wojny światowej, dożywianie rodzin żydowskich, a także więźniów politycznych przetrzymywanych przez Niemców w tarnowskim więzieniu.

Bp Pękala miał wizję pomagania, która opierała się na jego doświadczeniu domu rodzinnego, bogatym życiu wewnętrznym, widzeniu w ubogich cierpiącego Chrystusa. Z tego źródła płynęła inspiracja do właściwego przygotowania wolontariuszy i pracowników Caritas, animowania lokalnych wspólnot parafialnych, by pomagały swoimi siłami, nie czekając na pomoc z zagranicy.

Podczas wieloletniej choroby biskupa tarnowskiego Jana Stepy bp Pękala w szerszym niż obowiązywał biskupa pomocniczego zakresie zajmował się kierowaniem diecezją. Udzielał się także na forum Kościoła powszechnego. Był ojcem Soboru Watykańskiego II, uczestniczył w jego II i IV sesji, jego podpis widnieje także pod soborowymi dokumentami.

- Widział w Soborze Watykańskim II dzieło jedności i odnowienia Kościoła. W dwóch tak zwanych wotach przesłanych na sobór postulował m.in. odnowienie Kodeksu Prawa Kanonicznego, szersze wprowadzenie języków narodowych do liturgii, powszechniejszy dostęp wiernych do Eucharystii i Komunii św. Podkreślał fundamentalne znaczenie małżeństwa i rodziny, postulował wypracowanie teologii i duchowości pracy, włączenie świeckich w kapłańską misję Kościoła zwłaszcza w dziedzinie miłosiernej miłości – podkreśla ks. dr hab. Janusz Królikowski, prof. UPJPII w Krakowie.

W charytatywnej działalności bp. Pękali wielką rolę odgrywali świeccy. Katarzyna Lanckorońska w swoich pamiętnikach podkreślała, że nie znalazła w całej Generalnej Guberni zespołu ludzi, który by tak efektywnie pomagał potrzebującym, a szczególnie uchodźcom i więźniom tarnowskiego więzienia. Było to możliwie m.in. dzięki współpracy ze świeckimi, w tym z Marianną Dmochowską i Rajmundem Więsierskim.

W diecezji tarnowskiej żyją bliscy krewni bp. Pękali. Jego bratanek, ks. prał. Andrzej Pękala wspomina, że wielkość jego stryja wyrastała z domu rodzinnego, z wychowania do gościnności, wzajemnej troski, bycia blisko ludzkich spraw.

- Stryj, można tak powiedzieć, towarzyszył całej mojej drodze życia jako duchowy ojciec. Był moim ojcem chrzestnym, bierzmował mnie, a później udzielał kolejnych święceń na drodze do kapłaństwa - mówi ks. Pękala.

Postać bp. Karola, mimo istniejących opracowań i artykułów, nie jest do dzisiaj dostatecznie opisana. Skarbcem wiedzy o biskupie, jego duchowości, nauczaniu, posłudze ewangelizacyjnej w diecezji, jest Archiwum Diecezjalne w Tarnowie.

- Bp Pękala na podstawie zachowanych dokumentów jawi się jako człowiek wielkiej duchowości, modlitwy, dobroci - podkreśla ks. Krzysztof Kamieński, dyrektor ADT.

Bp Karol Pękala zmarł 14 sierpnia 1968 roku. Jest pochowany w krypcie biskupów pomocniczych w kościele pw. Matki Bożej Fatimskiej w Tarnowie.