Pomóc lepiej żyć i rozeznać swoje miejsce w Kościele

Pierwszą drogą, którą winien kroczyć Kościół w wypełnianiu swojego posłannictwa, jest człowiek, również ten, który znajduje się na peryferiach świata, który potrzebuje światła Ewangelii. Taką drogę Kościołowi wskazuje sam Pan Jezus, dla którego każdy był jedyny i godny zbawienia: celnik Mateusz, który wyszedł na sykomorę; kobieta, którą pochwycono na cudzołóstwie; Samarytanka, która miała pięciu mężów; łotr, który w ostatniej chwili życia z wysokości krzyża prosił o miłosierdzie. Nie miało to nic wspólnego z przemilczaniem grzechu czy udawaniem, że nic się nie stało. Wręcz odwrotnie Jezus z mocą podkreślał: „Poznacie prawdę, a prawda was wyzwoli” (J 8,32).

Kościół, idąc tą drogą wskazaną przez Jezusa, ufa, że nawet ci, „którzy oddalili się od przykazania Pańskiego i do tej pory żyją w takim stanie, mogą otrzymać od Boga łaskę nawrócenia i zbawienia, jeżeli wytrwają w modlitwie, pokucie i miłości” (Familiaris Consortio 84). Dlatego nieustannie stawia sobie zadanie, aby przyjąć i towarzyszyć im z cierpliwością i delikatnością, pomagając w znalezieniu właściwego sposobu uczestnictwa we wspólnocie kościelnej (Amoris Laetitia 295, 297). Wyraża się to przez postawę przyjęcia, towarzyszenia, rozeznawania oraz integrowania – jak podkreślają biskupi polscy w „Wytycznych pastoralnych do adhortacji Amoris Laetitia KEP”. Takie podejście dotyczy wszystkich małżeństw i rodzin, w tym także tych znajdujących się w trudnych sytuacjach, czyli rozwiedzionych, żyjących w separacji, żyjących bez ślubu kościelnego, jak również dotkniętych formami patologii społecznej jak alkoholizm, narkomania i inne.

Punktem wyjścia działań duszpasterskich w tych przypadkach powinno być szczere pragnienie, aby pomóc osobom znajdującym się w wymienionych sytuacjach dojść do sedna ich dramatu, zrozumieć ich punkt widzenia, aby w konsekwencji pomóc im żyć lepiej i rozpoznać swoje miejsce w Kościele” (AL 312). Ważne w tym względzie jest „prawo stopniowości”, które zakłada, że człowiek „poznaje, miłuje i czyni dobro moralne, odpowiednio do etapów swego rozwoju” (FC 34, AL 295). To wymaga długotrwałego towarzyszenia osobom żyjącym w związkach niesakramentalnych i wskazywania różnych form ich obecności we wspólnocie Kościoła, w zależności do etapu rozwoju, na jakim się znajdują (formy spotkania z Bogiem – czytanie słowa Bożego, uczestnictwo we Mszy św. i nabożeństwach, uczestnictwo w spotkaniach prowadzonych z myślą o nich, zaangażowania w dzieła prowadzone przez Kościół), łącznie z możliwością uczestniczenia w życiu sakramentalnym pod określonymi warunkami (FC 84).

Podejmowane działania powinny być „zgodne z nauczaniem Kościoła i wytycznymi biskupa” – jak podkreśla papież Franciszek (zob. AL 300). Stąd przed V Synodem Diecezji Tarnowskiej stoi wielkie zadanie wypracowania instrumentów duszpasterskich, które pomogą w integracji tym, którzy żyją na peryferiach, nie zapominając, że „dzisiaj bardziej istotny niż duszpasterstwo niepowodzeń jest wysiłek duszpasterski na rzecz umocnienia małżeństw i w ten sposób zapobieżenia rozpadom” (AL 307).

  Jak stawić czoła wyzwaniu?

W podjęciu towarzyszenia osobom żyjących w związkach nieregularnych ważną rolę do spełnienia mają kapłani, ale nie można też nie zauważyć roli całej wspólnoty Kościoła:

‑ W jaki sposób formować wspólnotę Kościoła, aby była środowiskiem wzrostu dla wszystkich wierzących, również tych będących w sposób trwały w związkach nieregularnych?

‑ Jak powinno wyglądać duszpasterstwo parafialne, aby osoby będące w sytuacjach nieregularnych miały szansę odkrycia, że nie są na pozycji straconej?

Teoretycznie osoby żyjące w związkach nieregularnych więcej łączy ze wspólnotą Kościoła, niż to co dzieli.

‑ Na co zwracać uwagę w towarzyszeniu osobom w takich sytuacjach, aby wspierać ich w drodze ku pełniejszej jedności z Kościołem?

‑ Jaką rolę w towarzyszeniu może odegrać pobożność ludowa, którą żyje Kościół diecezjalny?

Pełna wersja konspektu na spotkanie duszpasterskie dotyczące towarzyszenia związkom niesakramentalnym znajduje się na stronie V Synodu www.synodtarnow.pl w zakładce „pobierz”.