100 nauczycieli na 100-lecie ewangelizacji

Bp Mirosław Gucwa, wywodzący się z diecezji tarnowskiej, jest pasterzem diecezji Bouar w RŚA. Lokalny Kościół przygotowuje się do jubileuszu 100-lecia ewangelizacji tego regionu oraz 50-lecia istnienia diecezji.

Z tej okazji ma powstać Instytut Pedagogiczny im. św. Augustyna, którego zadaniem będzie kształcenie kadry nauczycieli. Diecezja chciałaby na nadchodzące jubileusze przygotować do pracy dydaktycznej 100 nauczycieli.

O całej inicjatywie oraz potrzebnej pomocy do jej zrealizowania pisze w liście z Afryki bp Mirosław:

Drodzy Przyjaciele Misji Diecezji Tarnowskiej!

Jako biskup diecezji Bouar w Republice Środkowoafrykańskiej pragnę poinformować, że za kilka lat będziemy przeżywać ważne jubileusze. Dotyczą one początków ewangelizacji (od niemal stu lat) w zachodniej części kraju i pięćdziesięcioletniej historii diecezji Bouar. Pierwsi misjonarze przybyli do Bozum we wrześniu 1928 r. i tam została założona pierwsza parafia na terenie dzisiejszej diecezji Bouar. W ciągu następnych lat, dzięki zaangażowaniu misyjnemu ojców spiritynów, a później ojców kapucynów i karmelitów, powstawały kolejne parafie i wspólnoty kościelne.

W lutym 1978 r. została utworzona diecezja Bouar, obejmująca wtedy 8 parafii. Z biegiem czasu powstawały nowe wspólnoty, rósł zapal misyjny i liczba zgromadzeń zakonnych oraz zaangażowanie osób świeckich i kapłanów rodzimych. Obecnie na terenie diecezji istnieje 16 parafii, a wierni ciągle proszą o tworzenie nowych.

Pierwszy kapłan Republiki Środkowoafrykańskiej, Barthélemy Boganda, nawiązując do nakazu misyjnego Chrystusa powiedział, że „ewangelizacja bez edukacji nie przyniesie oczekiwanych owoców”. Dlatego od samego początku, na terenie nowych placówek misyjnych, a później parafii razem z kościołami i salami katechetycznymi, powstawały również ośrodki edukacyjne i szkoleniowe, dzięki którym młodzi ludzie przyuczali się do zawodu.

Obecnie, na terenie 16 parafii diecezji Bouar istnieje i funkcjonuje 51 placówek edukacyjnych (przedszkola, szkoły podstawowe, gimnazja i licea) oraz 5 ośrodków szkoleniowych. Wszystkie te instytucje powstały na prośbę rządu i każda z nich ma podpisaną umowę z ministerstwem edukacji. Nie funkcjonują więc osobno, obok systemu państwowego, lecz na zasadzie partnerstwa. Wszystkie egzaminy państwowe na zakończenie  szkoły podstawowej i gimnazjum, również egzaminy maturalne, uczniowie szkół katolickich składają razem z uczniami szkół państwowych, w ośrodkach prowadzonych przez państwo.

Pomimo tego wysiłku edukacyjnego nadal duża część dzieci i młodzieży (ok. 40%) z różnych powodów nie ma dostępu do nauki. Przyczynia się do tego odległość szkół do miejsca zamieszkania, brak środków finansowych i ostatnio masowy udział dzieci i młodych ludzi w wydobywaniu złota i diamentów. Część uczniów dołącza nawet do grup zbrojnych.

Inną ważną przyczyną niskiego poziomu nauczania i alfabetyzacji jest brak wykształconej kadry nauczycielskiej. Dla przykładu, w jednej z gmin na terenie parafii Bocaranga, na 89 nauczycieli szkół podstawowych, tylko dwóch posiada fachowe przygotowanie. Pozostali to tzw. „agents de parents” czyli młodzi ludzie umiejący czytać i pisać, rekrutowani przez komitet rodzicielski do nauczania dzieci w szkołach wiejskich i niekiedy miejskich. Jeden z tych „nauczycieli” mówił mi, że ma w pierwszej klasie podstawówki 405 uczniów.

W całym kraju istnieje tylko kilka większych ośrodków szkoleniowych dla nauczycieli: w Bangi i w Bambari (odpowiednio 450 i 800 km od Bouar) gdzie przygotowanie trwa od 9 miesięcy do 2 lat.

Wychodząc naprzeciw tym potrzebom, na prośbę i w porozumieniu z władzami państwowymi, planujemy utworzyć Instytut Pedagogiczny św. Augustyna w Bouar i rozpocząć kształcenie kadry pedagogicznej już w październiku tego roku. Otrzymany dyplom, po dwóch latach nauczania i praktyce, upoważniałby nowych nauczycieli do pracy w szkołach katolickich i państwowych. Na pierwszy rok planujemy przyjąć 50 kandydatów, posiadających świadectwo ukończenia liceum i dyplom zdanej matury. Przewidziany jest wstępny test sprawdzający poziom intelektualny poszczególnych kandydatów.

Naszym gorącym pragnieniem jest wykształcenie 100 nowych nauczycieli na stulecie ewangelizacji w naszym regionie (1928-2028) i pięćdziesięciolecie istnienia diecezji Bouar (1978-2028). Jubileusze te będziemy przeżywać w lutym 2028 r.

Zaczynamy więc budowę nowego obiektu dla wspomnianego Instytutu św. Augustyna, Planujemy również utworzenie liceum rolnictwa i agronomii. Do tej pory wysłaliśmy kilku maturzystów na studia w Katolickim Instytucie Agronomii w Bangi (filia Uniwersytetu Katolickiego w Jaunde – Kamerun). Po ukończeniu studiów będą mogli organizować szkolenie w tym zakresie w Bouar i w Ngaoundaye, gdzie uprawiający plantacje i ogrody warzywne potrzebują fachowej pomocy.

W ten sposób duża część młodzieży, która „emigruje” po maturze do stolicy, aby kontynuować naukę, będzie mogła studiować na miejscu kierunki, które otworzą im drogę do pracy zawodowej. Kosztorys tej budowy wyceniono na 216 295 euro. Zwracam się więc do wiernych Kościoła, w którym przygotowywałem się do kapłaństwa i otrzymałem sakrament święceń, z serdeczną prośbą o pomoc w tym przedsięwzięciu.

Gorąco proszę o modlitwę w intencji zaplanowanego dzieła. Realizacja bowiem tych projektów będzie mogła przyczynić się do lepszego życia naszych sióstr i braci, zarówno pod względem moralnym, jak i ekonomicznym. Będzie też wielką wartością w regionie, gdzie nienawiść i przemoc jeszcze nie ustały, oraz dodatkową motywacją do przezwyciężania zła dobrem.

Zapewniam o naszej  modlitwie w intencji Was wszystkich.

†  Mirosław Gucwa, biskup diecezji Bouar