Konsekrowali setki naszych kościołów i erygowali podobną liczbę naszych parafii

Mszy św. w tarnowskiej katedrze w intencji zmarłych biskupów tarnowskich przewodniczył biskup tarnowski Andrzej Jeż w koncelebrze z biskupami pomocniczymi, księżmi infułatami, kanonikami kapituły katedralnej, kurialistami oraz przełożonymi i wykładowcami tarnowskiego seminarium. Modlili się wraz z nimi tarnowscy klerycy, a także wierni.

Homilię wygłosił bp Stanisław Salaterski. Stała się ona okazją do uświadomienia sobie, jak wiele owi biskupi wnieśli w nasz Kościół i zostawili po sobie dla przyszłych pokoleń diecezjan. - Ich troska była wieloraka. Czasy, w których podejmowali posługę, były na swój sposób trudne, a może jeszcze bardziej skomplikowane niż nasze - mówił bp Stanisław.

Zwrócił przede wszystkim uwagę na jeden z wymiarów posługi biskupów, jakim była ich troska o budowanie nowych kościołów i zakładanie nowych wspólnot parafialnych, by wierni mieli blisko na Eucharystię, by umacniała się w nich jedność, poczucie tego, że są rodziną, która ma swój dom Boży. Przywołał niektóre fakty i liczby związane z tym działaniem pasterskim biskupów.

- Biskup Ziegler, który kierował diecezją w latach 1822-1827, konsekrował m.in. kościoły w Uszwi, Domosławicach, Starej Jastrząbce, Tuchowie - św. Jakuba, Tymbarku, Wierzchosławicach, Paleśnicy i Zakliczynie. Biskup Pukalski przyjął do Tarnowa wyrzuconych z terenu poznańskiego zaboru pruskiego księży filipinów i siostry urszulanki Unii Rzymskiej. Biskup Leon Wałęga, kierując diecezją ponad 30 lat, zainicjował budowę 89 nowych kościołów oraz utworzył 80 nowych parafii, w tym parafię księży misjonarzy pw. Świętej Rodziny w Tarnowie jako drugą parafię w Tarnowie obok katedralnej istniejącej od wieków - wyliczał bp Stanisław Salaterski.

Wspomniał biskupa Franciszka Lisowskiego, który erygował 16 parafii i stał u początku budowy wielu kościołów, w tym we współpracy z błogosławionym Romanem Sitką - kościoła Najświętszego Serca Pana Jezusa w Tarnowie na Grabówce. Z kolei biskup Jan Stepa zainicjował budowę 36 kościołów i erygował 53 nowe parafie, wśród nich kościół i parafię Matki Bożej Fatimskiej w Tarnowie. Biskup Jerzy Ablewicz, kierujący diecezją w latach 1962-1990, utworzył 132 parafie i zainicjował budowę wielu kościołów, w tym Miłosierdzia Bożego w Tarnowie, Dębicy, Brzesku, bł. Karoliny w Tarnowie, kościoła w Tarnowcu i wielu, wielu innych.

- Opowiadają księża redemptoryści w Tuchowie, że zmarły w 2008 roku ojciec Marcinek, siedząc na inwalidzkim wózku przy grobowcu arcybiskupa Leona Wałęgi, mówił „Tu biskupowi najlepiej. Tylu ludzi modli się za niego, tylu ludzi zatrzymuje się przy jego grobowcu, gdy przychodzą do Matki Bożej”. Dzisiaj my chcemy otoczyć modlitwą wszystkich biskupów tarnowskich, niezależnie od tego, czy leżą przy sanktuarium w Tuchowie czy w grobowcach na Starym Cmentarzu, czy w katedralnej krypcie, czy w innych miejscach świata, bo z Tarnowa niektórzy wędrowali do Przemyśla, Lwowa, Linzu i innych miejsc, w których także pełnili posługę pasterską - mówił bp Stanisław, zachęcając także do szczerej modlitwy i pamięci o swoich zmarłych proboszczach - budowniczych naszych kościołów i wspólnot.

Uświadamiał także, jak wiele zależy od nas, którzy przejęliśmy to dziedzictwo i jak trudne jest to wyzwanie dla pokolenia, w którym wielu młodych zapomina o korzeniach wiary wyniesionych z domu i rodzinnej parafii po wyjeździe z rodzinnych stron. Kiedy są nadal wierni, którym po czasie COVID-u nadal wystarcza Msza św. w internecie, bo nie chce się im fatygować do kościoła, bo w domu im wygodniej, a tymczasem właśnie - jak tłumaczył biskup - od naszej obecności w świątyniach, od otwarcia się na przemieniającą moc uczty eucharystycznej i spotkania we wspólnocie zależy nasze zbawienie, przyszłość naszych kościołów i to, jakie świadectwo dajemy innym.

  W krypcie biskupów spoczywają: bp Józef Wojtarowicz, abp Jerzy Ablewicz, bp Jan Stepa i bp Franciszek Lisowski. Jest tam także grób ks. Andrzeja Tarły, prepozyta kolegiaty katedralnej zmarłego w 1642 roku. Grzegorz Brożek /Foto Gość

Tak jak każdego roku przez cały listopad można odwiedzać kryptę biskupów tarnowskich w bazylice katedralnej. Spoczywają w niej bp Józef Wojtarowicz, abp Jerzy Ablewicz, bp Jan Stepa i bp Franciszek Lisowski. Jest tam także grób ks. Andrzeja Tarły, prepozyta kolegiaty katedralnej zmarłego w 1642 roku.

Początki krypty biskupów sięgają  XV wieku. Było to miejsce wiecznego spoczynku kapłanów należących do kapituły kolegiackiej w Tarnowie, utworzonej w 1400 r. przez bp. Piotra Wysza oraz kapłanów pracujących przy kolegiacie. Przed 1973 r. zmodernizowano kryptę, by móc złożyć tam szczątki bp. Wojtarowcza sprowadzone z Krakowa. Kolejny raz prace były prowadzone przed 1990 r., gdy przygotowywano miejsce na pochówek abp. Jerzego Ablewicza. Potem do krypty tej przeniesiono szczątki biskupów Jana Stepy i Franciszka Lisowskiego. Spoczęli tam 31 marca 2009 r.

W podziemiach bazyliki jest w sumie siedem krypt, ale tylko tę jedną na razie można odwiedzić. W tarnowskiej katedrze są także wielkie pomniki nagrobne. Pomnik upamiętniający Jana Hetmana Tarnowskiego i Jana Krzysztofa ma 13 metrów wysokości. U stóp pomnika znajduje się wejście do krypty grobowej Tarnowskich, w której spoczywają szczątki zmarłych z tej rodziny. Jest tu także również prawie 13-metrowy pomnik Ostrogskich. Wejście do krypty tego rodu znajduje się w nawie południowej, w pobliżu ołtarza Matki Bożej Bolesnej.

Istnieją plany, żeby w sumie cztery krypty - trzy wyżej wymienione i jedną mieszczan - udostępnić do zwiedzania, stworzyć coś w rodzaju podziemnej trasy, która je połączy i stanie się kanwą do opowieści o historii tego miasta, które niemal od swego zarania jest związane z tarnowską katedrą.

Ponadto w katedrze jest wiele epitafiów. Najstarsze wykonano 1575 r. przez Wojciecha Kuszyca na upamiętnienie bliżej nieznanego rzeźbiarza krakowskiego Wojciecha. Nie wiadomo, ile osób może spoczywać w tarnowskiej katedrze. Pierwsze pochówki pod posadzką świątyni lub wokół jej murów były zapewne dokonywane zgodnie ze średniowiecznym zwyczajem już w XIV wieku.