Muzeum Diecezjalne w Tarnowie powstało 25 października 1888 roku. Założył je ks. Józef Bąba, rektor Wyższego Seminarium w Tarnowie. – Ks. Józef Bąba chciał ocalić od zniszczenia relikty dawnego wystroju gotyckich świątyń. Chciał też dać alumnom możliwość obcowania ze sztuką, aby realizować ich formację estetyczną. Wówczas Polski nie było na mapie Europy i ocalenie dzieł sztuki zrodzonej z ducha wiary polskiego narodu było aktem głębokiego patriotyzmu - mówi ks. Tadeusz Bukowski, dyrektor Muzeum Diecezjalnego w Tarnowie.

Zbiory muzeum mieściły się najpierw w gmachu seminarium, w latach międzywojennych w ratuszu, następnie przeniesiono je do czterech kamieniczek po zachodniej stronie katedry, gdzie znajduje się do dziś. Są tu cztery działy zbiorów: galeria sztuki cechowej wieków średnich, galeria tkanin, kolekcja obrazów i mebli, zegarów i porcelany podarowanych przez Olgę Majewską na 100-lecie muzeum oraz galeria sztuki ludowej, w której można zobaczyć m.in. eksponaty ofiarowane przez tarnowianina i Węgra Norberta Lipóczego. – O randze naszego muzeum stanowią obrazy tablicowe i polichromowana rzeźba z terenu naszej diecezji, pochodzące z czasów średniowiecza. Wybitnym na skalę europejską jest obraz „Opłakiwanie Chrystusa” z Chomranic. Można powiedzieć, że jak turyści jadą do Gdańska, żeby oglądać „Sąd ostateczny” Memlinga, czy jeżdżą do siedleckiej diecezji oglądać odkrytą niedawno ekstazę św. Franciszka El Greca, to do Muzeum Diecezjalnego w Tarnowie przyjeżdża się tylko po to, żeby zobaczyć właśnie ten obraz – mówi ks. Bukowski.

Rocznie placówkę odwiedza około 10 tys. osób. W salach muzealnych odbywa się w ciągu roku 200 lekcji. Oferta edukacyjna jest przeznaczona dla przedszkolaków, uczniów szkół podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych. – Muzeum jest również placówką naukową. Na podstawie naszych zbiorów powstają prace z historii sztuki, historii Kościoła, kulturoznawstwa – mówi ks. Bukowski.

Muzeum chętnie odwiedzają tarnowianie. – Przychodzą tu zwłaszcza w niedziele, i to całymi rodzinami. Najbardziej zainteresowane są małe dzieci, które ciekawi konkret i szczegół. Lubię opowiadać im o świętych i ich atrybutach. Zagraniczni turyści nie posiadają się z zachwytu, że mamy takie i tyle skarbów. W ciągu 18 lat pracy w muzeum miałem okazję gościć w jego murach różnych znamienitych ludzi, polityków, aktorów, duchownych – opowiada Bogusław Marszałek. 

Uroczystości jubileuszowe rozpoczęła 25 października Msza św. w tarnowskiej katedrze pod przewodnictwem ks. dr. Jacka Nowaka, rektora WSD w Tarnowie. Zaś o 16.30 w budynku muzeum odbył się wieczór jubileuszowy, podczas którego ks. Piotr Pasek wygłosił prelekcję „Ks. inf. Józef Bąba i jego dzieło”. Na spotkaniu zaprezentowano również jubileuszowy kalendarz zilustrowany zdjęciami wybranych dzieł sztuki sakralnej przechowywanych w Muzeum Diecezjalnym w Tarnowie. – Kalendarz będzie okazją, żeby każdego miesiąca wpatrywać się w inne dzieło, które znajduje się w naszym muzeum – mówi ks. Bukowski.

Muzeum Diecezjalne w Tarnowie jest czynne w dni powszednie od godziny 10 do 15, a w niedziele i święta od godz. 9 do 14 z przerwą od 12 do 13. W poniedziałki wystawa jest nieczynna. Dla szkół istnieje możliwość przeprowadzenia lekcji po wcześniejszym uzgodnieniu terminu w sekretariacie Muzeum na placu Katedralnym 6, tel. 14 621 99 93 lub 14 626 45 54. Ponadto dla osób niepełnosprawnych dostępna jest Galeria Sztuki Średniowiecznej – po uprzednim zgłoszeniu takiej grupy zwiedzających.

Więcej o Muzeum Diecezjalnym można przeczytać na stronie internetowej www.muzeum.diecezja.tarnow.pl. Tam także zbiory można oglądać podczas wirtualnej wycieczki.