Pobożność w muzeum

Beata Malec-Suwara

publikacja 23.02.2016 11:50

Jeszcze nie tak dawno, nie bank, ale Bóg pilnował w wielu pobożnych domach pieniędzy, a "święty kąt" służył za sejf.

Pobożność ludowa - kiedyś codzienność, a dziś obiekt muzealny Pobożność ludowa - kiedyś codzienność, a dziś obiekt muzealny
Beata Malec-Suwara /Foto Gość

W Muzeum im. Stanisława Fischera w Bochni można obejrzeć wystawę "Święty kąt" poświęconą pobożności ludowej. - Kiedyś tzw. święty kąt był dosyć częstym miejscem w domu, wyjątkowym, ozdobionym kwiatami, przy którym ludzie gromadzili się do wspólnej modlitwy - mówi dr Iwona Zawidzka, organizatorka wystawy.

"Święty kąt", a więc domowy ołtarzyk, w którym gromadzono "święte" obrazy, przedmioty kultu lub służące do modlitwy, w tradycji był uważany za miejsce szczególnie bezpieczne, specjalnie chronione. Jak mówi kuratorka wystawy, tam często przechowywano także kosztowne czy ważne przedmioty oraz pieniądze.

Na wystawie można zobaczyć wiele obrazów sakralnych, kropielniczki, pasyjki, krzyże robione z palmy, a potem wtykane w domy i pola (w niektórych miejscach jeszcze do dzisiaj), feretrony, wota, szkaplerzyki, relikwiarze, modlitewniki, obrazki dewocyjne czy medaliki. - Czasem te przedmioty nie mają żadnej wartości artystycznej czy estetycznej, ale są przejawem pobożności - tłumaczy dr Zawidzka.

Są tacy, którzy do muzeum przynoszą swoje okazy   Są tacy, którzy do muzeum przynoszą swoje okazy
Beata Malec-Suwara /Foto Gość
Układ wystawy podporządkowany jest miejscom, w których owa pobożność ludowa się przejawia. - Zaczynamy od domu, dalej jest to przestrzeń wioski, następnie kościół, cmentarz, parafia, stowarzyszenia, zwykle już dziś nieistniejące, jak to, które gromadziło służące, tzw. zytki od imienia swojej patronki św. Zyty - wyjaśnia dr Zawidzka.

- Prezentujemy także elementy związane z indywidualną pobożnością, a więc modlitewniki, obrazki dewocyjne, relikwiarzyki, szkaplerzyki, medaliki, wszystko, co się nosiło, żeby uświęcać siebie i ten świat. Na końcu prezentujemy to, co związane jest z pielgrzymowaniem do sanktuariów - wyjaśnia.

Eksponaty to nie tylko obiekty ze zbiorów prywatnych, ale i muzealne okazy, m.in. z Muzeum Etnograficznego w Krakowie, Domu Grodzkiego w Myślenicach, z Muzeum Etnograficznego w Tarnowie, Muzeum Diecezjalnego w Tarnowie.

Wystawa prezentowana jest w galerii "Muzealny Strych" do 10 kwietnia. Co tydzień towarzyszą jej wykłady związane tematycznie z myślą przewodnią ekspozycji. Odbywają się w niedziele o godz. 12.

  • 28 lutego - Jan Flasza, „Święty kąt” w podziemiach. O religijności górników bocheńskich.
  • 6 marca, - Iwona Zawidzka, Szkaplerz, ołtarzyk domowy, kapliczka, czyli o pobożności ludowej. Oprowadzenie kuratorskie po wystawie „Święty kąt”. Uczestnicy spotkania będą mogli zaprezentować własne pamiątki religijne.
  • 13 marca - Bożena Kobiałka, Jezusek Palmowy z Tokarni. Spotkanie zorganizowane we współpracy z Muzeum Regionalnym „Dom Grecki” w Myślenicach.
  • 20 marca - Jan Flasza, „Pieśń w podróży” i inne druki religijne bocheńskiego drukarza i księgarza Wawrzyńca Pisza.
  • 3 kwietnia - Grażyna Potępa, Święta Zyta i pobożne „zytki”.