Tradycje dąbrowskiego bibliotekarstwa sięgają początków XIX wieku i są związane z działalnością Towarzystwa Szkoły Ludowej, które kładło duży nacisk na organizację bibliotek i popularyzację czytelnictwa polskiej książki.

Przy dużym wsparciu notariusza Karola Brauna, prezesa Towarzystwa Gimnastycznego Sokół, biblioteka otrzymała lokal w nowo wybudowanym budynku Sokolni.

Nestorką bibliotekarzy w Dąbrowie była Zofia Bojko, nauczycielka, wybitna działaczka społeczna i kulturalna, spokrewniona ze znanym działaczem ludowym Jakubem Bojko.

Na terenie miasta działała również Biblioteka Towarzystwa Zaliczkowego, którego prezesem był wielki patriota i ofiarny działacz społeczny, uczestnik powstania styczniowego Ludwik Zakrzewski.

W czasie II wojny światowej zniszczeniu uległ ponad 10-tysięczny księgozbiór dąbrowskiej biblioteki. Po wyzwoleniu spod okupacji hitlerowskiej weszła w życie pierwsza polska ustawa biblioteczna, czyli Dekret z 17 kwietnia 1946 roku o bibliotekach i opiece nad zbiorami bibliotecznymi. Na podstawie tej ustawy została zorganizowana Miejska Biblioteka Publiczna w Dąbrowie Tarnowskiej, która nawiązywała do najpiękniejszych tradycji miasta i regionu.

Problemem był brak właściwego lokalu. Przełomem dla dąbrowskiej biblioteki był rok 1972. Wówczas to w styczniu oddano do użytku nowy budynek przy ulicy Polnej 13. Został on wybudowany z funduszy Ministerstwa Kultury i Sztuki.

Warunki lokalowe sprawiły, że biblioteka zaczęła rozszerzać swą działalność o pracę kulturalno-oświatową. Organizowano spotkania autorskie, wieczornice, inscenizacje bajek, które prezentowane były nie tylko w bibliotece, ale również w szpitalu, na dąbrowskim rynku, w zakładach pracy, powstał też Klub Przyjaciół Książki.

Na terenie gminy działają filie w  Gruszowie Wielkim, Nieczajnie Górnej, Smęgorzowie i Szarwarku.

Staraniem dyrektor Alicji Dziewińskiej 25 września 1984 roku Miejsko-Gminna Biblioteka Publiczna w Dąbrowie Tarnowskiej na podstawie Zarządzenia Ministra Kultury i Sztuki otrzymała imię Marii Kozaczkowej, poetki ziemi dąbrowskiej. Wtedy też dokonano odsłonięcia pamiątkowej tablicy w holu biblioteki z mottem zaczerpniętym z wiersza poetki. „Ukochaj wiersz co zrodził się z tęsknoty, pracy i pieśni.”

Po transformacji ustrojowej w 1990 roku dąbrowska książnica stała się jednostką samorządową. Początkowe lata po przemianach były bardzo trudne. Znacznie zredukowano zatrudnienie, prawie całkowicie ograniczono zakupy nowości wydawniczych, a środki finansowe przeznaczane przez samorząd nie zabezpieczały ustawowych zadań. Pogłębiały się problemy z podstawowym funkcjonowaniem. Budynek na zewnątrz oraz wnętrza i wyposażenie wymagały odnowy z powodu naturalnego, wieloletniego zużycia.

MBP od 1999 do 2006 roku pełniła rolę biblioteki powiatowej dla powiatu dąbrowskiego i roztaczała nadzór merytoryczny nad 18 bibliotekami publicznymi na terenie 7 gmin powiatu. W latach 2002-2012 w skład struktury organizacyjnej biblioteki wchodziło Muzeum Powiśla Dąbrowskiego, które miało charakter regionalny. Gromadziło eksponaty z zakresu kultury materialnej wsi i archeologii oraz militaria.

Po wyremontowaniu synagogi zbiory zostały przeniesione do Ośrodka Spotkania Kultur, gdzie są obecnie prezentowane. Czas od oddania nowego gmachu biblioteki w 1972 roku nieuchronnie mijał i wszystko co było ładne, funkcjonalne uległo naturalnemu zużyciu. Z powodu ograniczeń finansowych zaczęto stopniowo szukać możliwości pozyskiwania pieniędzy z zewnątrz.
Poważne remonty zaczęły się w latach 2004 – 2011. Miejska Biblioteka Publiczna, używając bajkowego języka, przemieniła się z Kopciuszka w piękną Królewnę.

Nowy lokal jest nie tylko wizytówką gminy, ale przede wszystkim miejscem realizacji potrzeb intelektualnych, emocjonalnych i integracji lokalnej społeczności. Wszystkie te zmiany po 1990 roku mimo trudnych czasów dla kultury były możliwe dzięki zrozumieniu potrzeb przez ówczesne władze samorządowe: burmistrza Dąbrowy Tarnowskiej Stanisława Początka.

Istotnym wydarzeniem dla biblioteki była w 2003 roku wizyta studyjna prof. Franka Hogga, międzynarodowego eksperta w sprawach bibliotekarstwa z Instytutu Bibliotekoznawstwa  Uniwersytetu z Aberystwyth w Wielkiej Brytanii, który gościł w dąbrowskiej bibliotece razem z prof. dr. hab. Jackiem Wojciechowskim.

Wizyta miała na celu przedstawienie pracy bibliotek publicznych w Polsce na przykładzie dąbrowskiej placówki. Otrzymane podziękowanie i wyrażone w nim najwyższe uznanie sprawiło pracownikom biblioteki wiele radości i motywacji do dalszego działania.

Od 1998 roku rozpoczęto proces komputeryzacji biblioteki. Pierwszy zestaw komputerowy został ofiarowany przez czytelnika ks. Władysława Węgrzyna, kolejny przekazała Fundacja im. Andrzeja Urbańczyka.

W 2004 roku z projektu IKONKA biblioteka wzbogaciła się o trzy zestawy, które pozwoliły na utworzenie bezpłatnej kawiarenki internetowej dla użytkowników z usługą Wi-Fi, pierwszą w bibliotekach Małopolski.

Kolejnym doposażeniem w sprzęt komputerowo-multimedialny był udział w Programie Rozwoju Bibliotek Fundacji Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego Billa i Melindy Gates, pozostałe dokupiono z funduszy własnych. Obecnie w MBP oraz filiach jest 35 komputerów, z czego 25 przeznaczonych jest dla użytkowników.

W ofercie biblioteki są elektronicznie skatalogowane zbiory, udostępniane w sposób całkowicie zautomatyzowany, przy wykorzystaniu baz danych księgozbioru i czytelników. Od 2005 roku prowadzony jest elektroniczny katalog on-line oraz regionalna bibliografia zawartości czasopism.

W ostatnich latach średnio w ciągu roku z dąbrowskiej książnicy korzysta około 3 tys. użytkowników, którzy wypożyczają około 116 tys. książek i 1,5 tys. czasopism. Z czytelni korzysta średnio około 9 tys. czytelników, którym na miejscu udostępnia się około  18 tys. woluminów oraz 6 tys. czasopism.

Użytkownicy mają zapewnioną pomoc bibliotekarzy przy wyszukiwaniu informacji elektronicznej, obsłudze sprzętu i zainstalowanych programów komputerowych, drukowaniu, kserowaniu oraz skanowaniu. Oferta biblioteki nie ogranicza się tylko do gromadzenia książek, to także liczne i różnorodne imprezy kulturalno-oświatowe.

Z okazji 70 rocznicy powstania biblioteki w Dąbrowie Tarnowskiej odsłonięto znajdujący się przez budynkiem biblioteki monument z księgą upamiętniającą 70 lat istnienia książnicy. Na księdze wyryto napis „Amor librorum nos unit – miłość do ksiąg nas jednoczy. Na pamiątkę 70-lecia Miejskiej Biblioteki Publicznej 2016 r.”

Dalsza część uroczystości odbyła się w Sali Audytoryjnej. Wielkim zaszczytem było otrzymanie odznaczenia „Bibliotheca Magna Perennisque” przyznanym przez Kapitułę Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich w Warszawie za całokształt pracy dla Miejskiej Biblioteki Publicznej wręczone  przez Przewodniczącą Okręgu SBP w Krakowie Dorotę Rzepkę.

Odznaczenia otrzymali również bibliotekarze. Jubileusz uświetnił koncert poezji śpiewanej w wykonaniu Kuby Michalskiego. Po recitalu można było obejrzeć wystawę malarstwa i litografii Agnieszki Wrony – Łapy „Nastroje” w ramach cyklu „Artyści Powiśla”.