Po śmierci biskupa Łobosa w Tarnowie rozpoczęło się oczekiwanie na nowego pasterza. W 1901 roku na wniosek ministra wyznań religijnych w Galicji dra Hartela cesarz Franciszek Józef I nominował na urząd biskupa tarnowskiego proboszcza z archikatedry lwowskiej Leona Wałęgę. Dla monarchii austriackiej była to ostatnia obsada diecezji tarnowskiej, zaś dla Kościoła tarnowskiego początek wyjątkowego pontyfikatu.

Biskup Wałęga z jednej strony był wybitnym intelektualistą, z drugiej człowiekiem zatroskanym o wysoki poziom opieki duszpasterskiej na poszczególnych parafiach w diecezji. Po otrzymaniu tonsury i święceń niższych w 1881 roku wyjechał do Rzymu. Tam na Uniwersytecie Gregoriańskim dokończył studia teologiczne otrzymując świecenia kapłańskie oraz promocję na doktora teologii. Po powrocie do archidiecezji lwowskiej wykładał na tamtejszym uniwersytecie teologię fundamentalną i filozofię chrześcijańską. Zaskakujący
w jego życiu jest rok 1897, kiedy to będąc profesorem zwyczajnym podejmuje decyzję o porzuceniu uczelni i przyjęciu probostwa w archikatedrze lwowskiej.

Niezwykła wrażliwość biskupa Leona Wałęgi na sprawy duszpasterskie, a przede wszystkim chęć zapewnienia wiernym dobrych spowiedników i prawdziwych kapłanów rozmiłowanych w Ofierze eucharystycznej skłaniały go do zadbania o wysoką jakość formacji seminaryjnej przyszłych księży. Dlatego też obok pokornej modlitwy o nowe powołania, również u stóp Matki Bożej Tuchowskiej, na stanowisko rektora Seminarium Duchownego biskup Leon znalazł człowieka, który pod wieloma względami wydaje się być jego lustrzanym odbiciem.

  Ks. Stanisław Dutkiewicz. wsd.tarnow.pl

11 lipca 1904 roku decyzją biskupa tarnowskiego Leona Wałęgi na wakujący urząd rektora po księdzu Bąbie, został powołany proboszcz z Żegociny k. Bochni ksiądz Stanisław Jan Dutkiewicz. Pochodzący z Zakliczyna n. Dunajcem przyszły rektor Stanisław w 1886 roku otrzymał święcenia kapłańskie, a w 1888 roku zwieńczył doktoratem studia kanoniczne w Rzymie. Swoją gorliwą posługą dla Seminarium Duchownego zasłużył sobie na miano człowieka, który oddał całą swoją duszę trosce o dobrą formację kleryków.

Już jako ojciec duchowny w latach 1888-1897 nie bał się podejmować odważnych decyzji w kwestiach formacyjnych alumnów, a przy tym nie szczędził sił pracując z pełnym oddaniem. Był przekonany, że diecezja tarnowska potrzebuje świętych kapłanów, dlatego też wprowadził w Seminarium tak zwane dyrekcje, czyli rozmowy indywidualne kleryków z ojcem duchownym. Zauważył, że należy zmienić podejście alumnów do praktyki spowiedzi i Komunii świętej. Do tej bowiem pory spowiadano się raz w miesiącu, podobnie było z przyjmowaniem Komunii świętej. Jego ambicją było zachęcanie przyszłych księży do przeczytania w Seminarium chociaż raz całej Biblii. W tym celu wprowadził praktykę codziennego czytania Pisma Świętego przed lekturami ascetycznymi.

Kiedy po 16-letniej kadencji stanowisko rektora tarnowskiego seminarium opuszczał ksiądz Józef Bąba, był on pełen obaw, co do swojego następcy. Z trudem przyjął do wiadomości, że musi opuścić seminaryjne mury i oddać swoje dotychczasowe obowiązki komuś innemu. Ksiądz Stanisław Dutkiewicz okazał się godnym następcą. Posiadając pełne zaufanie ze strony biskupa tarnowskiego Leona Wałęgi nowy rektor niczym najlepszy gospodarz podjął się gruntownej restauracji całego gmachu seminaryjnego. Wprowadzono wówczas oświetlenie elektryczne, wodociągi, wszystkie sale zostały wyłożone parkietem. Uwadze rektora Dutkiewicza nie umknęła również biblioteka oraz kuchnia.

Od dłuższego czasu kwestia żywienia w seminarium była dość problematyczna. W czasach księdza Dutkiewicza poproszono o pracę w kuchni siostry Służebniczki Najświętszego Serca Pana Jezusa. Jedzenie poprawiło się znacząco, a liczba przypadków śmiertelnych na skutek chorób, czy też złego żywienia spadła do zera.

Obfitująca w wiele nowości kadencja rektora Dutkiewicza to również zakup willi wakacyjnej w Błoniu n. Dunajcem w 1910 roku. Pozyskanie tego obiektu okazało się opatrznościowym działaniem, gdyż posłużył on w czasie I wojny światowej jako budynek zastępczy dla alumnów. Wszystkie te inicjatywy cieszyły się aprobatą biskupa Wałęgi. Można powiedzieć, że biskup i rektor stanowili zgrany duet na polu troski o sprawy formacji przyszłych kapłanów.

Rektor Dutkiewicz był człowiekiem o szerokich horyzontach i nie poprzestawał na wypracowanych schematach. Będąc proboszczem w Żegocinie podjął się założenia diecezjalnego stowarzyszenia dla kapłanów o nazwie Unia Apostolska Kleru Diecezji Tarnowskiej. Pierwsze spotkanie odbyło się 13 września w Tarnowie. Obok księdza Dutkiewicza inicjatywę poparli księża: Piotr Halak, Kacper Mazur oraz Jan Sawicki. Owi kapłani założyciele chcieli dążyć do jeszcze większej doskonałości duchowej i mobilizować innych księży do gorliwego naśladowania Chrystusa w codziennym życiu poprzez sumienne wypełnianie kapłańskich obowiązków. Niestety nierzadko inicjatywa ta spotykała się z niezrozumieniem, nawet wśród kleryków.

Bibliografia 

Ks. R. Banach, Początki Seminarium Duchownego w Tarnowie, Lublin 1971 r., mps.; Ks. R. Banach Seminarium Duchowne w Tarnowie 1838-1921, maszynopis, Lublin 1985 r.; Ks. R. Banach, Początki Seminarium Duchownego w Tarnowie, w: Księga Pamiątkowa Jubileuszu Seminarium duchownego w Tarnowie 1821-1971, Tarnów 1972 r.; Ks. R. Banach, Instytut Teologiczny i Seminarium Duchowne w Tarnowie, Tarnów 1986 r., cz.1 (1838-1885) i cz.2(1886-1945), mps,; Ks. B. Kumor, Diecezja tarnowska. Dzieje ustroju
i organizacji 1786-1985, Kraków 1985 r.; Ks. B. Kumor, Dzieje polityczno – geograficzne diecezji tarnowskiej, Lublin 1958 r.; Ks. B. Kumor, Seminarium Duchowne w Tarnowie 1838-1958, w Currenda, rok 109, Tarnów 1959 r.; Ks. A. Nowak, Słownik biograficzny kapłanów diecezji tarnowskiej 1786-1985, tom I. Biskupi i kanonicy, Tarnów 1999 r. ; Ks. M. Łabuz, Duchowieństwo Diecezji Tarnowskiej w latach 1886-1918, Tarnów 2007.