Historia diecezji

Diecezja tarnowska została utworzona po pierwszym rozbiorze z leżących na południe od Wisły terenów diecezji krakowskiej, które znalazły się w austriackiej strefie zaborów.

Tarnowska bazylika katedralna
Świątynia pochodzi z XIV wieku Ks. Zbigniew Wielgosz

• 26.02.1781 – przeniesienie do Tarnowa (z Zakrzówka k. Krakowa) oficjalatu generalnego dla "przedwiślańskiej" części diecezji krakowskiej
• 20.09.1783- cesarz Józef II organizuje w/w tereny jako diecezję tarnowską
• 13.03.1786- bulla papieża Piusa VI "In suprema beati Petri cathedra", mocą której została utworzona diecezja tarnowska, włączona do metropolii lwowskiej
• 20.11.1786 - "umowa cesyjna" między biskupami F. Janowskim i A. Gołaszewskim - dekanaty: głogowski, miechociński i rudnicki przeszły do diecezji przemyskiej, a dekanat krośnieński do diecezji tarnowskiej
• 10.12.1786- bp F. Janowski tworzy generalny wikariat wieczysty dla Spisza (inkorporowany w 1811r. do diecezji spiskiej)
• 13.06.1805- bulla papieża Piusa VII "Indefessum personarum" znosząca diecezję tarnowską i przenosząca kapitułę katedralną do Kielc
• 24.09.1805 - bulla papieża Piusa VII "Operosa atque indefessa" dzieląca terytorium diecezji tarnowskiej pomiędzy biskupstwo krakowskie i przemyskie
• 17.09.1807- rozporządzenia powyższe wchodzą w życie
• 12.10.1810 - biskup krakowski A. Gawroński delegował arcybiskupowi lwowskiemu K. Kickiemu jurysdykcję kościelną dla "przedwiślańskiej" części diecezji krakowskiej
• 1811- powstaje wikariat generalny w Starym Sączu dla austriackiej części diecezji krakowskiej
• 20.09.1821- bulla papieża Piusa VII "Studium paterni affectus" powołująca do życia diecezję tyniecką, włączoną do metropolii lwowskiej. Równocześnie zostało erygowane seminarium duchowne dla nowej diecezji
• 1822- utworzenie Seminarium Duchownego diecezji tynieckiej w Bochni
• 23.04.1826 - bulla pap. Leona XII "Sedium episcopalium translationes" - przeniesienie stolicy diecezji z Tyńca do Tarnowa; istnieje znowu "diecezja tarnowska". Równocześnie do Tarnowa przeniesione zostało Seminarium Duchowne
• 01.09.1838- otwarcie gmachu Seminarium Duchownego w Tarnowie
• 20.01.1880- do odrodzonej diecezji krakowskiej przyłączono z diecezji tarnowskiej dekanaty: bialski, oświęcimski, skawiński, wadowicki oraz część dek. wielickiego, dobczyckiego, myślenickiego i makowskiego
• 27.03.1886- odłączenie z diecezji tarnowskiej na rzecz diecezji krakowskiej dekanatów: nowotarskiego, makowskiego, myślenickiego i niepołomickiego
• 25.10.1888- założenie pierwszego w Polsce Muzeum Diecezjalnego
• 02.10.1904- koronacja obrazu Matki Bożej w Tuchowie
• 08.09.1920- koronacja obrazu Matki Bożej w Zawadzie k. Dębicy
• 28.10.1925- bulla pap. Piusa XI "Vixdum Poloniae unitas" - wyłączenie z diec. tarnowskiej na rzecz archidiecezji krakowskiej 6 parafii dekanatu tymbarskiego, a na rzecz diecezji przemyskiej 1 parafii dekanatu wielopolskiego. Natomiast do diecezji tarnowskiej przyłączono z diecezji przemyskiej dekanaty: biecki, rzepiennicki i ołpiński, a także parafie: Jodłowa, Przeczyca, Sędziszów Małopolski i Będziemyśl. Diecezja tarnowska zostaje wtedy włączona do nowo powstałej metropolii krakowskiej.
• 07.10.1934- koronacja obrazu Matki Bożej w Bochni
• 15.08.1937- koronacja obrazu Matki Bożej w Odporyszowie
• 09.09.1962- koronacja obrazu Matki Bożej w Okulicach
• 11.08.1963- koronacja obrazu Matki Bożej Pocieszenia w Nowym Sączu
• 11.09.1966- koronacja figury Matki Bożej Bolesnej w Limanowej (rekoronacja 22.06.1983)
• 14.04.1972- katedra tarnowska zostaje podniesiona do godności Bazyliki Mniejszej
• 24.08.1975- rekoronacja figury Matki Bożej w Przeczycy (koronacja w diec. przemyskiej 15.08.1925)
• 17.08.1980- koronacja figury Matki Bożej w Lipinkach
• 13.031986- inauguracja Jubileuszowego Roku Diecezji Tarnowskiej w Bazylice Katedralnej. Uroczyste zakończenie prac IV Synodu Diecezji Tarnowskiej (1981- 86)
• 07-09.09.1986- centralne uroczystości jubileuszowe. Msza św. w Tarnowie pod przewodnictwem Prymasa Polski kard. Józefa Glempa na płycie budującego się kościoła p.w. bł. Karoliny
• 10.06.1987- beatyfikacja Czcigodnej Sługi Bożej Karoliny Kózkówny przez Ojca św. Jana Pawła II w Tarnowie
• 08.12.1989 - abp Jerzy Ablewicz podpisuje dekret powołujący do życia Caritas Diecezji Tarnowskiej
• 29.07.1990- centralna uroczystość Jubileuszu 300- lecia beatyfikacji bł. Kingi w Starym Sączu
• 04.11.1990- ingres bpa Józefa Życińskiego do Bazyliki Katedralnej w Tarnowie
• 28.05.1991- sanktuarium Matki Bożej Bolesnej w Limanowej podniesione do godności Bazyliki Mniejszej
• 25.03.1992- reorganizacja diecezji i prowincji kościelnych w Polsce na mocy bulli papieskiej "Totus tuuus Poloniae Populus". Z terenu diecezji tarnowskiej odpadły : na rzecz diecezji sandomierskiej - dekanat baranowski. na rzecz diecezji rzeszowskiej - dekanaty: biecki (z wyjątkiem 6 parafii), Gorlice - Południe (z wyjątkiem 5 parafii), Gorlice - Północ (z wyjątkiem 7 parafii), kolbuszowski, ropczycki (z wyjątkiem 3 parafii) i sędziszowski (z wyjątkiem 1 parafii)
• 12.05.1992- kościół parafialny p.w. św. Małgorzaty w Nowym Sączu zostaje podniesiony do godności Bazyliki Mniejszej
• 04-07.02.1993- I Diecezjalne Forum Młodzieży Katolickiej w Tarnowie z udziałem ponad 600 delegatów z terenu diecezji
• 12.02.1993– utworzenie przez bpa Józefa Życińskiego aktu erygującego "Fundację Arcybiskupa Ablewicza", której statutowym celem jest "rozwijanie działalności kulturalnej, duszpasterskiej i dobroczynnej”
• 29.08.1993- koronacja obrazu Matki Bożej Pocieszenia w Pasierbcu; ukazuje się pierwszy numer tarnowskiego „Gościa Niedzielnego”
• 04.12.1993- podpisanie przez bpa Józefa Życińskiego aktu erygującego diecezjalne "Radio Dobra Nowina”
• 08.09.1995- wydanie przez bpa Józefa Życińskiego aktu erygującego "Akcję Katolicką w Diecezji Tarnowskiej”
• 24.02.1997- uruchomienie oficjalnej strony internetowej diecezji tarnowskiej
• 25.01.1998- ingres bpa Wiktora Skworca do Bazyliki Katedralnej w Tarnowie
• 10.10.1998- podniesienie kościoła parafialnego p.w. św. Mikołaja w Bochni do godności Bazyliki Mniejszej
• 27.10.1998- Loulombo w Kongo- męczeńska śmierć ks. Jana Czuby pochodzącego z parafii Słotowa w diecezji tarnowskiej
• 13.06.1999- Warszawa- beatyfikacja ks. Romana Sitki, o. Krystyna Gondka OFM, s. Katarzyny Celetyny Faron i s. Julii Stanisławy Rodzińskiej
• 16.06.1999- kanonizacja bł. Kingi dokonana w Starym Sączu przez Ojca św. Jana Pawła II
• 12.09.1999- koronacja obrazu Matki Bożej w Czarnym Potoku
• 01.04.2000- translacja doczesnych szczątków Sługi Bożego ks. Franciszka Blachnickiego z Carlsbergu do nowego kościoła parafialnego w Krościenku n/Dunajcem
• 15.04.2000- rozpoczęcie peregrynacji kopii Cudownego Obrazu Jasnogórskiego w diecezji tarnowskiej
• 04-11.05.2003- Szczepanów- Obchody uroczystości 750-lecia kanonizacji św. Stanisława
• 18.05.2003- kanonizacja bł. Urszuli Ledóchowskiej w Rzymie
• 06.09.2003- podniesienie kościoła parafialnego p.w. św. Stanisława Bpa i Męczennika w Szczepanowie do godności Bazyliki Mniejszej
• 15-19.05.2005- peregrynacja relikwii św. Teresy z Lisieux w Nowym Sączu, Limanowej, Bochni, Szczepanowie, Tarnowie, Barcicach, Tarnowcu i Pilźnie