Uroczyste wręczenie Nagrody Honorowej IPN „Świadek Historii” odbyło się w Rzeszowie.

W IV edycji uhonorowani zostali członkowie Stowarzyszenia Społeczno-Kulturalnego „Rędziny” w Tuszymie, kpt. Dariusz Fudali, wychowawca w Zakładzie Karnym w Rzeszowie, popularyzator dziejów Armii Krajowej Stanisław Pomprowicz, duchowny wspierający strajkujących w Hucie Stalowa Wola w 1988 roku, bp Jan Niemiec, twórcy Prywatnego Muzeum Podkarpackich Pól Bitewnych w Krośnie oraz raper Tadeusz Polkowski.

Prezes Instytutu Pamięci Narodowej Łukasz Kamiński wręczając nagrody podkreślił, że „świadek historii” oznacza osobę, która uczestniczyła w ważnych wydarzeniach historycznych i dzisiaj o nich świadczy, relacjonując swoje życie. – Ale świadkiem historii jest także ten, kto swoją działalnością świadczy o tym, że historia, nasza wspólna narodowa pamięć, jest niezwykle ważnym elementem zarówno naszej teraźniejszości, jak i jest fundamentem przyszłości naszego narodu – wyjaśniał.

– Nasze działania wynikają z potrzeby serca. Staramy się ocalić od zapomnienia te wartości, które są ważne dla nas, naszych rodzin, naszego środowiska, bo pewne wartości są ponadczasowe. Działamy lokalnie, mając nadzieję, że dajemy, zwłaszcza młodemu pokoleniu, dobry przykład. Chcemy, aby to właśnie oni również kiedyś byli świadkami historii, swojej historii. Kto nie szanuje przeszłości, nie zaistnieje w przyszłości – mówiła Małgorzata Wąż, członek zarządu SSK Rędziny odbierając nagrodę i dziękując w imieniu wszystkich członków SSK Rędziny.

Stowarzyszenie Społeczno-Kulturalne „Rędziny” działa w Tuszymie od lutego 2010 roku. Wypełniając swoje statutowe obowiązki, organizuje działania, które mają na celu ocalenie od zapomnienia tradycji, historii i kultury, a jednocześnie zmierzające do ożywienia środowiska gminy Przecław.

Głównymi celami Stowarzyszenia jest rozwijanie i pomnażanie dorobku polskiej kultury narodowej, ocalenie od zapomnienia ważnych dla regionu i kraju wydarzeń historii dawnej i tej najnowszej oraz realizowanie, wspieranie i rozbudzanie inicjatyw obywatelskich na rzecz rozwoju społecznego i kulturalnego naszego regionu.

Stowarzyszenie samodzielnie określa swoje cele i kierunek działania, a jego członkowie i zarząd działają jako wolontariusze, i nie pobierają pieniędzy za swoją pracę. W swoich działaniach statutowych Stowarzyszenie opiera się na umiejętnościach i doświadczeniu swych członków oraz sympatyków.

Ma na swoim koncie imponujący dorobek. Członkowie stowarzyszenia upamiętniają ważne wydarzenia z historii Polski, zorganizowali m.in. uroczystość posadzenia Dębów Pamięci i przypomnieli o zamordowanych w Katyniu i Twerze mieszkańcach gminy Przecław. W ten sposób upamiętniono ppor. Andrzeja Antoniego Stachowicza oraz st. post. Ignacego Michno. SKK „Rędziny” zajmuje się też zagospodarowywaniem i ocaleniem zabytkowych pomników, czego dowodem jest lapidarium na przecławskim cmentarzu lub odnowiony pomnik Reyów w Mikulińcach na Ukrainie. Od ponad 10 lat członkowie Stowarzyszenia sprawują opiekę nad cmentarzem wojennym nr 500 w Tuszymie – Białym Borze, który został uporządkowany i poświęcony w maju bieżącego roku. Cmentarz ten został też z inicjatywy SKK „Rędziny” włączony do Szlaku Frontu Wschodniego I Wojny Światowej.

Stowarzyszenie organizuje uroczystości o charakterze patriotycznym związane z obchodami rocznic. Między innymi zorganizowano obchody 150. rocznicy Powstania Styczniowego oraz obchody związane z rocznicą zbrodni katyńskiej. Ponadto członkowie Stowarzyszenia angażują się w organizację spotkań z historykami, członkami PTTK oraz ludźmi, którzy dzielą się swoimi pasjami. Stowarzyszenie bierze też udział w rekonstrukcjach historycznych. Jego członkowie są twórcami historycznej grupy rekonstrukcyjnej „Sarmatia”. Pielęgnują również pamięć o Żołnierzach Niezłomnych pochodzących z terenu gminy Przecław np Józefie Wałku, pseudonim „Żbik”, zamordowanym przez UB w 1946 w miejscowości Sokole. W atmosferze życzliwej współpracy starają się ocalić od zapomnienia dawne dzieje regionu i współtworzyć dobre tradycje współczesności.

Na uroczystość IPN –u przybyła też pani Maria Napieracz, wicestarosta powiatu mieleckiego. – Wasza nagroda jest także nagrodą dla nas, dla całego powiatu mieleckiego. Wasza działalność na naszym terenie dowodzi tego, jak ważna jest i powinna być historia, tradycja, czy wartości takie jak  patriotyzm. Cieszymy się ze współpracy z Wami. Mamy nadzieję, że kolejne działania będą tymi, które w pozytywny sposób zintegrują społeczność lokalną – gratulując nagrody mówiła Maria Napieracz.

***

Pozostali nagrodzeni:

Dariusz Fudali, wychowawca w zakładzie karnym, jest autorem programu resocjalizacyjnego, w ramach którego odbywają się spotkania historyków z IPN z osadzonymi. Od 2007 roku odbyło się ponad 150 wykładów, prelekcji, pokazów filmowych, zaprezentowano kilkanaście wystaw o tematyce historycznej.

90-letni Stanisław Pomprowicz wydał kilkanaście książek i kilkaset artykułów związanych z dziejami AK w regionie. Jest m.in. autorem cyklu artykułów o placówkach Inspektoratu ZWZ-AK Jasło.

Dorota i Piotr Kiełtykowie oraz Lesław Wilk w 2013 roku w Krośnie utworzyli Prywatne Muzeum Podkarpackich Pól Bitewnych. Zgromadzone w nim eksponaty przypominają walki toczone w południowo-wschodniej Polsce podczas obu wojen światowych. - Eksponaty są depozytami właścicieli, a zarazem organizatorów placówki. Zbieraliśmy je przez ponad 30 lat w różnych miejscach Podkarpacia - wytłumaczył Wilk.

33-letni raper Tadeusz Polkowski był pomysłodawcą i głównym wykonawcą m.in. koncertu w Filharmonii Podkarpackiej z okazji uroczystości odsłonięcia pomnika płk. Łukasza Cieplińskiego w Rzeszowie.