U boku Jezusa znajdowali się ludzie, którzy pragnęli Go słuchać.
Błogosławionymi – szczęśliwymi, nazwani są ci, którzy cierpią prześladowanie, którzy są poniżani, prześladowani i oczerniani z powodu Chrystusa. Wszystkim im Jezus obiecuje wielką nagrodę – królestwo niebieskie.
Dwa ostatnie wskazania – błogosławieństwa mówią, iż szczęśliwymi są uczniowie którzy są prześladowani dla sprawiedliwości, którzy cierpią z powodu Jezusa (Mt 5,10-12).
Jezus ponownie – niejako przypominając – mówi o sprawiedliwości, która winna być ważną cnotą w życiu uczniów Chrystusa. Ewangelia wg św. Mateusza wiele razy przypomina, iż prawdziwi uczniowie Chrystusa będą prześladowani z Jego powodu (zob. Mt 10,17-23; 24,9-22). Jednak w ósmym błogosławieństwie (Mt 5,10) szczególnie zostają podkreślone prześladowania z powodu sprawiedliwości. Myśl tą znajdujemy również w Liście Apostoła Piotra: „jeżelibyście nawet coś wycierpieli dla sprawiedliwości, błogosławieni jesteście” (1 P 3,14).
Liczne teksty starotestamentalne ukazują potrzebę wierności Prawu Bożemu i gotowości znoszenia prześladowań (Ps 44,10n.; 79,1n.). Księga Mądrości poucza, iż sprawiedliwi są prześladowani, gdyż są wyrzutem sumienia dla grzeszników (Mdr 2,16n.). Ósme błogosławieństwo zachęca do pełnienia czynów sprawiedliwości. Uczniowie Chrystusa będą szczęśliwymi, jeśli będą sprawiedliwymi i jeśli dla tej sprawiedliwości będą umieli cierpieć. Mateusz zachęca, aby w tym trudnym czasie nie porzucali sprawiedliwości, za którą otrzymają nagrodę – królestwo niebieskie.
Ostatnie, dziewiąte błogosławieństwo, które przekazuje tak św. Łukasz jak i św. Mateusz jest najobszerniejsze (Mt 5,11-12; Łk 6,22-23). Ewangeliści przekazują, iż szczęśliwym może czuć się każdy uczeń Chrystusa, który może cierpieć z powodu Mistrza. Łukasz wyraża prześladowania w czterech formach – rozpoczyna od nienawiści i wykluczenia, kończy zaś na urąganiu i pogardzie (Łk 6,22). Natomiast Mateusz wylicza trzy sposoby: urąganie, prześladowanie i mowa kłamliwa przeciwko uczniom.
Nie każde jednak prześladowanie, co podkreśla tekst Mateusza, zasługuje na obietnicę nagrody w niebie, ale jedynie to, do którego dochodzi z powodu wiary w Chrystusa. Mateusz wskazuje także, iż prześladowanie to jest „z mego powodu mówią kłamliwie wszystko złe na was” (Mt 5,11). Wydaje się, iż pragnie tu podkreślić, że błogosławieństwo dotyczy tylko sytuacji, gdy wszelkie zarzuty i oskarżenia przeciwko uczniom są kłamliwe, nieprawdziwe. Jeśli bowiem zarzuty będą prawdziwe, wtedy konieczne jest, aby wzorem dobrego łotra wyznać: „my przecież sprawiedliwie odbieramy słuszną karę za nasze uczynki” (zob. Łk 23,41). Powodem, dla którego chrześcijanie są narażani na prześladowania, jest osoba Chrystusa. Zakończeniem błogosławieństw w przekazie św. Mateusza jest wezwanie do eschatologicznej radości: „cieszcie się i radujcie” (Mt 5,12). Prześladowanym zostaje obiecana nagroda, skarb w niebie (zob. Mt 6,20).
Wspólnota cierpiąca prześladowania powinna się radować i cieszyć z powodu doznawanych cierpień, gdyż Chrystus, który przyjdzie w chwale, da wiernym uczniom odpłatę. Chociaż więc królestwo niebieskie w całej pełni jeszcze nie nadeszło, jest ono już przygotowane, złożone są w nim skarby cierpiących uczniów, którzy otrzymają je w nadchodzącej z Chrystusem zbawczej wieczności[11].
[1] Zob. szerzej J. Drozd, Błogosławieństwa ewangelijne (Mt 5,1-12; Łk 6,20-26), Katowice 1990.
[2] „Jezus, widząc tłumy, wyszedł na górę” (Mt 5,1); „Mojżesz wstąpił wtedy do Boga” (Wj 19,3). Lokalizacja kazania „na górze” została celowo zamierzona przez Mateusza (Łukasz umiejscawia tę samą mowę „na równinie” – Łk 6,17).
[3] Jan Paweł II, Homilia na Górze Błogosławieństw, 24.03.2000, nr 2, „L’Osservatore Romano” (2000), s. 5.
[4] Zob. J. Kudasiewicz, Starotestamentalne motywy w eklezjologii Mateusza, w: Światła prawdy Bożej, red. E. Szewc, Łódź 1996, s. 139-140.
[5] Jan Paweł II, Homilia na Górze Błogosławieństw, s. 5.
[6] Zob. R. Popowski, Wielki słownik grecko-polski Nowego Testamentu. Wydanie z pełną lokalizacją greckich haseł, kluczem polsko-greckim oraz indeksem form czasownikowych, Warszawa 1997, s. 374; P.C. Bosak, Słownik grecko-polski Nowego Testamentu, Pelplin 2001, s. 371.
[7] Zob. Księga Henocha Etiopska, w: Apokryfy Starego Testamentu, red. R. Rubinkiewicz, Warszawa 1999, s. 160. Zob. również Księga Henocha Słowiańskiego (42,6n.; 44,4n.), Księga Wniebowzięcia Mojżesza, (10,8).
[8] Zob. R. Popowski, Wielki słownik grecko-polski, s. 519.
[9] A. Paciorek, Ewangelia według św. Mateusza, Rozdziały 1 – 13, Częstochowa 2004, s. 197.
[10] Zob. Mt 5,8.28; 6,21; 11,29; 15,8; 18,35; 22,37.
[11] Zob. K. Kertelge, „Błogosławieni, którzy cierpią prześladowania dla sprawiedliwości” (Mt 5,10), „Communio” 75(1987), s. 23-24; A. Paciorek, Ewangelia według św. Mateusza, s. 203.