Nowy numer 13/2024 Archiwum

Temat Maryi na kartach historii soborów powszechnych

Najpierw zostały sprecyzowane pojęcia dotyczące Bożego macierzyństwa Maryi, Jej dziewictwa i świętości.

Syntetyczny wykład mariologiczny znalazł swoje miejsce w ósmym rozdziale Konstytucji dogmatycznej o Kościele Lumen gentium. Po raz pierwszy w historii Kościoła znajduje się tak obszerna wypowiedź Magisterium na temat Matki Jezusa Chrystusa i Matki Kościoła. Zamiast, jak to planowano początkowo, przedstawić oddzielny tekst mariologiczny, Sobór włączył swą wypowiedź o Maryi do Konstytucji dogmatycznej o Kościele. Papież Paweł VI (1963-1978) uznał ten rozdział dotyczący Maryi za szczyt i ukoronowanie tejże Konstytucji[23]. „Sobór w ten sposób przerwał długotrwałą dyskusję o tym, gdzie znajduje się Maryja: po stronie Boga czy po stronie ludzi? Przed Soborem dodawano Maryi coraz to nowe przymioty, tak że mariologia robiła nieraz wrażenie mariolatrii. Tymczasem już św. Bernard określił jej ramy w dwóch maksymach: De Maria numquam satis[24] i Maria non indiget falso honore[25][26]. Sobór podkreśla, iż Bogarodzica jest już eschatologicznym wypełnieniem Kościoła: „Kościół w osobie Najświętszej Maryi Panny już osiąga doskonałość, dzięki której istnieje nieskalany i bez zmazy (por. Ef 5, 27)” — równocześnie zaś „chrześcijanie ciągle jeszcze starają się usilnie o to, aby przezwyciężając grzech, wzrastać w świętości; dlatego wznoszą oczy ku Maryi, która świeci całej wspólnocie wybranych jako wzór cnót”[27].

Sobór Watykański II, ukazując Maryję w tajemnicy Chrystusa, znajduje w ten sposób również drogę, aby pogłębić poznanie tajemnicy Kościoła. Sobór daje nam rozległą syntezę nauki katolickiej o zadaniu, jakie Matka Najświętsza spełnia w misterium Chrystusa i Kościoła. Odpowiada to doskonale celowi, który wytknął sobie Sobór, a mianowicie - aby ukazać prawdziwe oblicze Kościoła świętego, z którym Maryja jest wewnętrznie złączona i którego - jak to słusznie zauważono – „jest Ona cząstką największą, cząstką najlepszą, cząstką szczególną, cząstką najwyborniejszą”[28].

Na zakończenie trzeciej Sesji Soboru papież Paweł VI uroczyście ogłosił nowy tytuł nadany na cześć Najświętszej Dziewicy; tytuł, o który proszono z różnych stron świata katolickiego, szczególnie z Polski. Tytuł szczególnie drogi, gdyż wyrażający uprzywilejowane miejsce przyznane przez Sobór Najświętszej Maryi Pannie w Kościele: „Przeto na chwałę Matki Bożej i ku naszemu pokrzepieniu, ogłaszamy Najświętszą Maryję Pannę Matką Kościoła, to jest Matką całego ludu Bożego, zarówno wiernych, jak i pasterzy, którzy nazywają ją najukochańszą Matką. Pragniemy, by pod tym najmilszym tytułem od tej chwili, Dziewica-Matka była jeszcze bardziej czczona i wzywana przez lud chrześcijański[29]. Tytuł Matki Kościoła poszerzył w sposób fundamentalny tytuł Matki Boga, jaki Maryja nosi z samej natury Bożego wybrania. Tytuł Theotokos, nadany Maryi przez Sobór w Efezie w 431 roku, objawia Jej wielkość, ukazując, jak może być wyniesione stworzenie w tajemnicy Wcielenia. Maryja jest Matką Boga według natury ludzkiej. Tytuł Matki Kościoła ukazuje natomiast bliskość Matki Bożej wobec nas. Tytuł Matki Kościoła oddala ewentualne wrażenie o nieosiągalnym przez ludzkość wyniesieniu Maryi, zaś z drugiej strony podkreśla, że Jej wyjątkowe bogactwo obdarowania łaską jest przez Maryję dzielone z całą ludzkością[30].

Należy podkreślić, iż Maryja, powołana do jedynej i niepowtarzalnej godności Matki Boga, stała się dla wielu chrześcijan najbardziej wiarygodnym przykładem działania zbawczej Opatrzności. Nauka soborowa podkreśla i uwydatnia z całą jasnością jedyność pośrednictwa Jezusa Chrystusa (por 1 Tm 2, 5n). To Jemu podporządkowana jest posługa Maryi; dotyczy to zarówno Jej cielesnego macierzyństwa, jak też oddziaływania wstawienniczego dla braci i sióstr Jej Syna, którzy pielgrzymują jeszcze w życiu Kościoła[31].

 

[1] Greckie Theotokos ma dokładny odpowiednik w naszym słowiańskim terminie Bogurodzica. Gramatycznie jest to wyraz złożony z dwóch członów: Theos — „Bóg” (słowo użyte w trzecim przypadku - celowniku); oraz przymiotnik utworzony od czasownika tikto — „wydać na świat, urodzić”.

[2] M. Starowiejski, Maryja w Kościele starożytnym, [dostęp 20 IV 2020 r.]. Dostępny: https://www.mbnp.religia.net/maryja-w-kosciele-starozytnym/

[3] List Cyryla Aleksandryjskiego do Nestoriusza, Breviarium Fidei 62.

[4] E. Florkowski, Matka Boża w nauce Ojców Kościoła, [dostęp 20 IV 2020 r.]. Dostępny: https://kbroszko.dominikanie.pl/maria2.html

[5] M. Starowiejski, Sobory niepodzielonego Kościoła, Kraków 2016, s. 87.

[6] Jan Paweł II, Redemptoris Mater 4.

[7] Wyznanie wiary Soboru Chalcedońskiego, BF 89; D. Kasprzak, Maryja w nauczaniu Kościoła epoki patrystycznej, E. Klich, Duc in Altum 5; Matka Pana w katechezie. Materiały z XXX Sympozjum Katechetycznego Między zakonnego Wyższego Instytutu Katechetycznego w Krakowie, Kraków 2006, s. 159.

[8] D. Kaliński, Dziewictwo Maryi w tradycji Kościoła Wschodu i Zachodu, w: Salvatoris Mater 4/2002, s. 119.

[9] S. Napiórkowski, Maryja w nauczaniu Kościoła, w: EK, red. S. Wilk, Lublin 2008, kol. 14-15.

[10] Kanony II Soboru Konstantynopolitańskiego, BF 131.

[11] II Sobór Nicejski, BF 209.

[12] IV Sobór Konstantynopolitański, BF 218.

[13] R. Chrin, Obrazoburstwo, [dostęp 21 IV 2020 r.]. Dostępny: https://grekokatolicy.pl/ grekokatolicy/sztuka-sakralna/obrazoburstwo/

[14] IV Sobór Laterański, BF 247.

[15] S. Napiórkowski, Maryja w nauczaniu Kościoła, w: EK, red. S. Wilk, Lublin 2008, kol. 15.

[16] Ogłoszenie bulli papieża Piusa IX 8 grudnia 1854 roku Ineffabilis Deus zakończyło długi okres formowania się w Kościele prawdy wiary o niepokalanym poczęciu NMP.

[17] Konstytucja Sykstusa IV Cum Praeexcelsa, BF 302.

[18] Sobór Trydencki, Dekret o grzechu pierworodnym, BF 313.

[19] Sobór Trydencki, Kanony o usprawiedliwieniu, BF 363.

[20] J. Królikowski, Maryja w pamięci Kościoła, Tarnów 1999, s. 58.

[21] Konstytucja Apostolska papieża Piusa XII Munificentissimus Deus, BF 1086.

[22] Sobór Watykański II, Konstytucja dogmatyczna o Kościele Lumen gentium, 66.

[23] Wskazania soborowe papież Paweł VI powtórzył jeszcze w adhortacji apostolskiej Marialis cultus.

[24] O Maryi nigdy dość.

[25] Maryja nie potrzebuje fałszywego honoru

[26] E. Ozorowski, Wprowadzenie do Konstytucji Dogmatycznej o Kościele, w: Sobór Watykański II, Poznań 2002, s. 103.

[27] Sobór Watykański II, Konstytucja dogmatyczna o Kościele Lumen gentium, 65.

[28] Paweł VI, Przemówienie na zakończenie III Sesji Soboru Watykańskiego II - 21 XI 1964 r., [dostęp 20 IV 2020 r.]. Dostępny: https://opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/pawel_vi/ przemowienia/maryja_ matka_21111964.html

[29] Tamże.

[30] J. Pach, Polskie starania o tytuł Maryi „Matki Kościoła” oraz jego realizacja teologiczno-pastoralna, Salvatoris Mater 16/2014, s. 209.

[31] Tamże, s. 188.

« 3 4 5 6 7 »
DO POBRANIA: |
oceń artykuł Pobieranie..
Dyskusja zakończona.

Ze względów bezpieczeństwa, kiedy korzystasz z możliwości napisania komentarza lub dodania intencji, w logach systemowych zapisuje się Twoje IP. Mają do niego dostęp wyłącznie uprawnieni administratorzy systemu. Administratorem Twoich danych jest Instytut Gość Media, z siedzibą w Katowicach 40-042, ul. Wita Stwosza 11. Szanujemy Twoje dane i chronimy je. Szczegółowe informacje na ten temat oraz i prawa, jakie Ci przysługują, opisaliśmy w Polityce prywatności.

Pytanie

Kto w starożytności mógł uczestniczyć w całej Mszy św.?

Odpowiedzi z podaniem tradycyjnego adresu pocztowego prosimy przesyłać e-mailem na adres: studium@gosc.pl lub pocztą tradycyjną:

"Gość Niedzielny" Plac Katedralny 1
33-100 Tarnów

Administratorem danych osobowych jest Instytut Gość Media (Organizator). Dane osobowe są przetwarzane na podstawie Pani/Pana zgody, w celu przeprowadzenia konkursu, przez okres do zakończenia całego postępowania konkursowego. Dane osobowe mogą być udostępniane uprawnionym organom. Przysługuje Pani/Panu prawo dostępu do treści swoich danych, żądania ich sprostowania, usunięcia, ograniczenia przetwarzania, przenoszenia, wniesienia sprzeciwu, wniesienia skargi do organu nadzorczego. W każdym momencie zgody na przetwarzanie danych w celu przeprowadzenia konkursu jak i opublikowanie wyników mogą zostać wycofane przez kontakt na adres e-mail: sekretariat@igomedia.pl.

Odpowiedzi

Konkurs

Zgłoszenie

 "Gość Niedzielny"
Ul. Katedralna 1
33-100 Tarnów

lub na adres
studium@gosc.pl