Tarnów. Uczcijmy pamięć ofiar!

Apel do polityków, samorządowców, instytucji publicznych i organizacji społecznych.

Szanowni Państwo !

Za kilka dni przypada 175. rocznica krwawego stłumienia w naszym regionie próby wzniecenia powstania narodowego, co wydarzyło się w ramach równolegle zaplanowanej i zbrodniczo przeprowadzonej tzw. rzezi galicyjskiej. To jedna z najtragiczniejszych kart nie tylko w dziejach naszego regionu, ale także w historii Polski. Od wielu lat środowiska skupione wokół Festiwalu Niepodległości, a teraz także instytucjonalnie wokół Fundacji Promocji Dziedzictwa Lokalnego PRO PATRIA SEMPER, starają się kultywować pamięć o tych dramatycznych, bratobójczych aktach i ich ofiarach, rozważając jednocześnie ich przyczyny i konsekwencje, a także wyciągać z tych rozważań konieczne dla całej wspólnoty narodowej wnioski i przestrogi. 

W tym roku, z powodu panującej wciąż pandemii, obchody rocznicowe mogą mieć charakter jedynie symboliczny i co najwyżej kameralny. Nie mogą jednak przejść niezauważone. Dlatego zależy nam na Waszej lub Waszego przedstawiciela fizycznej obecności podczas krótkiej uroczystości ku czci ofiar rabacji, którą organizujemy w piątek 19 lutego o godzinie 18:00 przy Mogile Ofiar Rabacji na Cmentarzu Starym w Tarnowie. 

Przypominamy, że w tej najsmutniejszej z mogił najstarszej tarnowskiej nekropolii, jak nazywał ją nieodżałowany śp.  Antoni Sypek, spoczywają szczątki co najmniej 207 osób z terenu miasta Tarnowa oraz obecnych powiatów: tarnowskiego, dąbrowskiego, brzeskiego, dębickiego i mieleckiego. Nie wyobrażamy sobie, aby uroczystość 175 rocznicy tragicznej śmierci tych osób, na którą zapraszamy delegacje wielu organizacji społecznych i samorządów z regionu, zabrakło Waszego delegata, składającego wieniec, wiązankę lub zapalonego znicza od Was, jako patriotów i reprezentantów instytucji lub organizacji społecznych działających w miejscu tak ciężko doświadczonym rabacyjną tragedią, ale także przedstawicieli wspólnoty lokalnej, która przepracowała tę wielką traumę w duchu prawdy i pojednania narodowego. W efekcie tego procesu, w ciągu zaledwie dwóch pokoleń po tragicznych wydarzeniach, ta sama ziemia stała się kolebką ruchu ludowego, głęboko przywiązanego do polskości i mającego swój niezwykle ważny wkład w odzyskanie przez Polskę niepodległości.

Jesteśmy bowiem przekonani, że zgodzicie się z nami: stale i konsekwentnie musimy Polsce i światu przypominać nie tylko o bolesnej martyrologii, bohaterach i ofiarach dramatycznych doświadczeń historycznych oraz ich krwawym przebiegu, ale także chlubną prawdę o tym, jak z traumą wywołaną tymi tragicznymi doświadczeniami poradziła sobie nasza lokalna wspólnota. W tym przypadku, prawdę o tym, jak proces zrozumienia przyczyn, ekspiacji oraz zadośćuczynienia za poczynione zło przyczynił się do uzyskania narodowej świadomości przez potomków uczestników rabacji, a następnie przysłużył świętej sprawie niezależnego bytu wolnej Ojczyzny. Owa roztropna reakcja na narodową tragedię, przyczyniła się bowiem także do tego, że to właśnie tutaj, a nie gdzie indziej, realnie zaczęła się w r. 1918 odradzać wolna Polska.

Ponawiając zatem zaproszenie, pozostaję z szacunkiem i nadzieją na spotkanie przy Mogile. Wspólnie dajmy świadectwo pamięci o zbrodni, ale i promujmy przykład do naśladowania, jaki - w reakcji na zbrodnię – dała nasza lokalna wspólnota 

W imieniu zarządu Fundacji Pro Patria Semper

Piotr Dziża

1. W ramach obchodów odprawiona zostanie także Msza Święta w Sanktuarium Matki Bożej Szkaplerznej (czyli pobliskim kościółku na Burku).

2.  Listę co najmniej 207 ofiar, jako wynik wieloletnich badań nad tym zagadnieniem, podaje i dokumentuje w swojej monografii „Mogiła rabacyjna na Cmentarzu Starym w Tarnowie” (wyd. MBP Tarnów, 2017) Bogusław Andrzej Baczyński. Odkrycie to powoduje konieczność jak najszybszego uzupełnienia/ wymiany tablicy informacyjnej na Mogile, zawierającej dotychczas jedynie kilkadziesiąt nazwisk. Mamy nadzieję, że aktualizację Tablicy uda się przeprowadzić i ufundować w najbliższym czasie wspólnymi siłami samorządów z regionu. Sprawa Tablicy będzie poruszona na inauguracyjnym posiedzeniu Rady Pamięci Historycznej Tarnowa i Ziemi Tarnowskiej, do udziału w pracach której już dziś zapraszamy, uprzedzając działania przygotowywane przez nas i Fundację im. Hetmana Jana Tarnowskiego.