[1] Zob. T. Jelonek, Dzieje świątyni jerozolimskiej, Kraków 2004, s. 10-11.

[2] J. Flawiusz, Dawne dzieje Izraela, Warszawa 1993, 7, III,1.

[3] Zob. R. de Vaux, Instytucje Starego Testamentu, t. 1, Poznań 2004, s. 324-327.

[4] Zob. U. Szwarc, Świątynia jerozolimska, w: Życie religijne w Biblii, red. G. Witaszek, Lublin 1999, s. 79-89.

[5] Zob. J. Bright, Historia Izraela, Warszawa 1994, s. 285-291.

[6] Zob. J. Bright, Historia Izraela, s. 322-324.

[7] J. Flawiusz, Dawne dzieje Izraela, 10, VIII, 5.

[8] Jest to doroczne święto żydowskie trwające osiem dni, począwszy od 25 dnia miesiąca kislew. Upamiętnia ono ponowne poświęcenie Świątyni Jerozolimskiej w roku 165 r. przed Chr. Z Chanuką związany jest rytuał zapalania świateł, świec lub lampek oliwnych, umieszczonych na specjalnym chanukowym świeczniku.

[9] Tacyt, Dzieje, V,9.

[10] J. Flawiusz, Dawne dzieje Izraela, 14, IV, 4.

[11] J. Flawiusz, Dawne dzieje Izraela, 14, IV, 3.

[12] J. Flawiusz, Dawne dzieje Izraela, 15, XI, 1. „Świątynią Heroda” należy do okresu Drugiej Świątyni. Nazwę Trzecia Świątynia odnosi się najczęściej do, niezrealizowanych do dnia dzisiejszego, projektu odbudowy Świątyni po zburzeniu Świątyni Heroda przez Rzymian w 70 r.

[13] Bawa Batra 4a.

[14] Zob. T. Jelonek, Dzieje świątyni jerozolimskiej, Kraków 2004, s. 72-73.

[15] Żydom udało się jedynie na krótko zbudować na wzgórzu prowizoryczną świątynię podczas powstania Bar-Kochby (132–135 po Chr.).

[16] Zob. R. de Vaux, Instytucje Starego Testamentu, t. 1, s. 362.

[17] Zob. H. Langkammer, Kapłaństwo i kapłani Starego Przymierza, w: Życie religijne w Biblii, s.  s. 144-145.

[18] Zob. R. de Vaux, Instytucje Starego Testamentu, t. 1, s. 361-371.

[19]Zob. H. Langkammer, Kapłaństwo i kapłani Starego Przymierza, s. 147-150.

[20] Zob. X. Léon-Dufour, Słownik teologii biblijnej, Poznań 1990, s. 364.

[21] M. Gonczarska, Ku niebu i ku ziemi, „Więź” (2009), z. 3, s. 15.

[22] Zob. R.A. Sikora, Rytuał składania ofiar w Starym Testamencie, w: Życie religijne w Biblii, s. 194.

[23] Zob. A. Tronina, Księga Kapłańska. Wstęp, przekład z oryginału, komentarz, Częstochowa 2006, s. 84-88.

[24] Zob. R.A. Sikora, Rytuał składania ofiar w Starym Testamencie, s. 198-199.

[25] Zob. M. Gołębiewski, Modlitwa w Starym Testamencie, t. 2, s. 62-63.

[26] H. Lempa, Modlitwa codzienna w Judaizmie, „Wrocławski Przegląd Teologiczny” 4(1996), z. 1, s. 52-53.

[27] J. Flawiusz, Dawne dzieje Izraela, 4, VIII, 14.

[28] „Wiarołomcom niech będzie każda nadzieja odebrana a pyszny rząd wykorzeń pospiesznie (jeszcze za naszych dni; a Nazarejczycy i heretycy niechaj w jednym momencie zginą) (i wymazani będą z księgi życia, ze sprawiedliwymi nie zostaną zapisani). Błogosławiony jesteś, Jahwe, upokarzający zuchwałych”. Zob. H. Lempa, Modlitwa codzienna w Judaizmie, s. 57.

[29] R. Cantalamessa, B. Maggioni, Modlić się w Duchu i prawdzie. Modlitwa według Biblii, Kraków: Homo Dei 2011, s. 27-32.

[30] J. Garcia, Modlić się psalmami, „Pastores” 3 (1999) 2, s. 50-58.