"Przed moimi oczami przesunął się cały szereg postaci tych, którzy od 150 lat jako rektorzy seminarium duchownego zasiadali w kapitule katedralnej (...). Z tym większa nieśmiałością przyjmuję tę nominację i chciałbym ją rozumieć jako szczególne podkreślenie, zaakcentowanie roli seminarium duchownego". Te słowa wypowiedział 16 września 1974 roku ksiądz rektor Stanisław Rosa, podczas swojej instalacji na kanonika kapituły katedralnej. Biskup ordynariusz Jerzy Ablewicz składając gratulacje księdzu rektorowi podkreślił, aby praca księdza Rosy jako rektora seminarium duchownego w Tarnowie "służyła tej wielkiej idei, temu wielkiemu celowi, aby Bóg na naszej tarnowskiej ziemi był znany, jak najgłębiej poznany, żebyśmy się ustrzegli tego strasznego niebezpieczeństwa jakim jest pogaństwo".

Rektorska posługa księdza Stanisława Rosy trwała 18 lat. Zanim został on rektorem w latach 1966-1973 pełnił on funkcję prorektora seminarium. Od 1965 roku podjął się również wykładów, głównie z teologii fundamentalnej, z której najpierw uzyskał licencjat, a następnie doktorat. Prowadził także wykłady z filozofii religii oraz ekumenizmu. Obok wiedzy teoretycznej, którą zdobył najpierw w tarnowskim seminarium, a od 1961 roku na KUL-u, posiadł również doświadczenie duszpasterskie. Przez 9 lat posługiwał jako wikariusz. Pierwszą jego parafią były Gawłuszowice, po których pracował w parafii pw. św. Józefa w Tarnowie.

Jako przełożony, a później rektor tarnowskiego seminarium wprowadzał nowe ratio studiorum, które weszło w życie po 1970 roku. Wśród dotychczasowych przedmiotów, które wykładano klerykom pojawiły się nowe, były to: nauka o języku (Z. Adamek), etyka, prawo wyznaniowe, katolicka nauka społeczna (E. Krężel), propedeutyka teologii (K. Kupiec), metodyka pracy naukowej (E. Lazarowicz), duszpasterstwo głuchoniemych ( A. Nowak), antropologia filozoficzna, higiena psychiczna ( Wł. Szewczyk), fonetyka (F. Delekta), wychowanie fizyczne (J. Urbański). Pojawiły się również nowożytne języki obce.

Ksiądz rektor Rosa podobnie jak jego poprzednicy na urzędzie rektorskim był wicedyrektorem Instytutu Teologicznego, który od 1838 roku działał przy tarnowskim seminarium. Dyrektorem tego instytutu był zawsze każdorazowy biskup tarnowski, zaś rektor seminarium, jako zastępca dyrektora, był odpowiedzialny za całościowe funkcjonowanie tegoż instytutu. Za rektorstwa księdza Rosy Instytut Teologiczny na mocy umowy o współpracy naukowej i dydaktycznej z Papieskim Wydziałem Teologicznym w Krakowie mógł samodzielnie promować nowych magistrów teologii. Dzięki tej korzystnej umowie rocznik diecezjalny z 1983 roku pisząc o tarnowskim seminarium użył nowego określenia: Wyższe Seminarium Duchowne.

W wychowaniu kleryków i prowadzeniu seminarium oraz Instytutu Teologicznego pomagał księdzu rektorowi Rosie, ksiądz dr Bolesław Margański. Ksiądz prorektor Margański studia specjalistyczne z liturgiki odbywał najpierw na KUL-u w latach 1964-1967, a w latach 1967-1971 w Rzymie na Anselmianum. Ksiądz Margański posługę prorektora pełnił przez 18 lat. Był również długoletnim wykładowcą liturgiki oraz języków obcych: włoskiego i francuskiego.

Lata, w których ksiądz rektor Rosa sprawował pieczę nad wspólnotą Wyższego Seminarium Duchownego w Tarnowie obfitowały w wiele ważnych wydarzeń dla diecezji tarnowskiej, jak również dla Kościoła powszechnego. 16 października 1978 roku na Stolicę Piotrową wybrano kardynała z Krakowa. Był nim Karol Wojtyła, który na czas pontyfikatu przybrał imię Jan Paweł II. Papież z Polski był niewątpliwie impulsem do obudzenia się wśród młodzieży męskiej w Polsce pragnienia pójścia drogą kapłańskiego powołania. Świadectwem tego są liczne powołania w całej Polsce, a szczególnie w diecezji tarnowskiej. Od 1979 roku liczba alumnów w seminarium tarnowskim nie spadała poniżej 280. W roku 1984 wszystkich kleryków w Tarnowie było 305, zaś absolutny rekord padł w roku formacyjnym 1987/1988 kiedy to studiowało seminarium tarnowskim 330 alumnów.

Zanim jednak kardynał Wojtyła został wybrany na biskupa Rzymu, razem z prymasem Stefanem Wyszyńskim uczestniczył on 7 maja 1978 roku w Szczepanowie w rozpoczęciu Roku Stanisławowego w diecezji tarnowskiej, która poprzez te obchody rozpoczęła celebrowanie rocznicy 900-lecia męczeńskiej śmierci biskupa Stanisława ze Szczepanowa. Zakończenie tego jubileuszu przeżywano rok później na Skałce w Krakowie, gdzie udała się także wspólnota Wyższego Seminarium Duchownego w Tarnowie. Klerycy
i przełożeni wzięli udział w Nieszporach ku czci świętego Stanisława.

13 maja 1981 roku to data, która wstrząsnęła Kościołem katolickim, na Placu świętego Piotra w Rzymie podjęto próbę zastrzelenia Jana Pawła II. Zamach nie powiódł się, a budząca trwogę wiadomość o krwi na białej sutannie papieża dotknęła głęboko również wspólnotę seminaryjną w Tarnowie. Następnego dnia 14 maja klerycy i przełożeni zebrali się na Mszy świętej w intencji walczącego o życie papieża. Pierwotnie planowana wycieczka do Błonia nie odbyła się. Zarządzono modlitwę przed Najświętszym Sakramentem. O godzinie 19 na Placu Katedralnym alumni wszystkich kursów i przełożeni wzięli udział w Mszy świętej, której przewodniczył biskup Jerzy Ablewicz. 23 maja, czyli 10 dni od zamachu, z klerykami spotkał się ksiądz prałat Kazimierz Kos, który był naocznym świadkiem wspomnianego wyżej tragicznego wydarzenia.

Rok 1986 był bardzo wyjątkowy w dziejach diecezji tarnowskiej. Z jednej strony zakończono IV Synod, a z drugiej urządzono obchody 200-lecia istnienia naszej diecezji. W tych doniosłych wydarzeniach wzięli również udział klerycy tarnowskiego seminarium. Centralne obchody wielkiego jubileuszu zostały wyznaczone na dzień 7 września, wspomnienie Narodzenia NMP, głównej patronki diecezji. Uroczystościom nadano podwójną rangę, gdyż w dniach od 5 do 6 września w budynku seminarium duchownego odbyła się 215. sesja Konferencji Episkopatu Polski. Zatem do Tarnowa zjechał się wówczas cały Episkopat Polski na czele z księżmi kardynałami: prymasem Józefem Glempem, Janem Królem z Filadelfii i Franciszkiem Macharskim z Krakowa. Msza święta odbyła się przy ołtarzu polowym wzniesionym na fundamentach powstającego kościoła, którego patronką później został bł. Karolina.

Na czas jubileuszu 200-lecia diecezji tarnowskiej dzięki staraniom księdza prokuratora Edwarda Nylca, (czyli księdza odpowiedzialnego za sprawy gospodarcze w Seminarium) seminaryjny gmach otrzymał nową elewację. Wymieniono również posadzkę na granitową i zamontowano nowe oświetlenie na korytarzach. Korytarz na pierwszym piętrze ozdobiły nowe portrety biskupów tarnowskich i rektorów seminarium duchownego w Tarnowie. W rok później do Tarnowa przybył Jan Paweł II. 10 czerwca również na ołtarzu polowym, na którym rok wcześniej celebrowano 200-lecie istnienia diecezji, papież sprawował Mszę świętą podczas, której ogłosił błogosławioną córę tarnowskiej ziemi sługę Bożą Karolinę Kózkównę. CDN....

Bibliografia

Ks. R. Banach, Rektorzy Seminarium Duchownego w Tarnowie, w Schematyzm Diecezji Tarnowskiej, rok 1992, część historyczna, Tarnów 1992 r.,; Ks. K. Talarek, Diecezja tarnowska w latach 1945-1970. Problemy personalno-organizacyjne, Tarnów 2012 r., Ks. B. Kumor, Diecezja tarnowska. Dzieje ustroju i organizacja 1786-1985, Kraków 1985 r.,; Z instalacji księdza rektora Stanisława Rosy na kanonika kapituły katedralnej w Tarnowie, w Currenda rok 124, nr. 9-12, Tarnów 1974 r. s. 268-270; Ks. A. Kokoszka, Christus orat in nobis (Z życia Seminarium Duchownego), w Currenda rok 130, nr. 7-9, Tarnów 1980 r., s. 218-219.; Ks. A. Kokoszka, Chrystus modli się w nas (Z życia Seminarium Duchownego), w Currenda rok 130, nr. 10-12, Tarnów 1980 r., s. 358-363; Ks. A. Kokoszka, Z życia Seminarium Duchownego, w Currenda rok 131, nr. 9-12, Tarnów 1981 r., s. 280-284; Ks. S. Sojka, Święty Jubileusz Kościoła tarnowskiego, w Currenda rok 136, nr. 10-12, Tarnów 1986 r., s. 319-335; Ks. A. Kokoszka, Królowi wieków… cześć i chwała ( Z życia Seminarium Duchownego), w Currenda rok 137, nr. 1-3, Tarnów 1987 r., s. 52-67;
Ks. A. Kokoszka, Do końca ich umiłował (Z życia Seminarium Duchownego), w Currenda rok 137, nr. 10-12, Tarnów 1987 r., s. 444-464.