Szatan to realnie istniejąca i działająca wśród ludzi istota.
Odstąpił od Niego do czasu
Opisane przez Autora Trzeciej Ewangelii trzy pokusy są jedynie przykładem różnych pokus, których Jezus doświadczał na pustyni. Diabeł odszedł od Niego, ale nie definitywnie. Odstąpił od Jezusa aż do czasu. Wróci – na nowo pojawi się w godzinie męki Zbawiciela. Tym sposobem św. Łukasz już na początku działalności Jezusa wybiega myślą do ostatnich dni życia Chrystusa. Znamiennym jest, iż wydarzenia pasyjne ewangelista rozpoczyna zdaniem: „Wtedy szatan wszedł w Judasza” (Łk 22,3). Według Trzeciej Ewangelii odejście kusiciela po ostatniej pokusie oraz jego powrót w rozstrzygającym etapie walki z Jezusem dokonuje się w tym samym miejscu: w Jeruzalem. A zatem wydarzenia związane z wydarzeniami pasyjnymi Jezusa są niejako kontynuacja dzieła szatana, który od początku aż do ostatniej chwili życia Chrystusa usiłował zniszczyć jego zbawcze dzieło.
[1] Zob. D. Baldin, W Ojczyźnie Chrystusa, Kraków – Asyż 1993, s. 185-190; J. Murphy-O’Connor, Przewodnik po Ziemi Świętej, Warszawa 1996, s. 270-271.
[2] Zob. KKK 2850.
[3] Zob. KKK 391.
[4] Zob. KKK 392.
[5] KKK 395.
[6] KKK 2852.
[7] Zob. A. Paciorek, Q – Ewangelia Galilejska, Lublin 2001, s. 254.
[8] Zob. D. Gardocki, Jezus i Jego misja w świetle kuszenia na pustyni, „Warszawskie Studia Teologiczne” 20(2007), z. 1, s. 167-178.
[9] Kuszenie Jezusa pokazuje, iż Jezus po chrzcie znalazł się w sytuacji analogicznej do sytuacji Adama w raju i sytuacji narodu wybranego na pustyni, że w tym wydarzeniu Jezus „dotknął samego początku grzechu człowieka, (…) który miał swój początek w kuszeniu pierwszych rodziców”. Jan Paweł II, O życiu Chrystusa, Warszawa 1999, s. 54.
[10] Zob. P. Kasiłowski, Kuszenie Jezusa, „Przegląd Powszechny” 3 (1998), s. 273.
[11] Szerzej o kuszeniu Jezusa zob. J. Pałucki, Doświadczenie kuszenia Jezusa na pustyni szkołą chrześcijańskiego doskonalenia na podstawie komentarza św. Ambrożego do Ewangelii według św. Łukasza, „Vox Patrum” 33(2013), t. 59, s. 179-196.
[12] Zob. P. Kasiłowski, Kuszenie Jezusa, s. 279; D. Gardocki, Jezus i Jego misja w świetle kuszenia na pustyni, s. 175-176.
[13] Zob. P. Kasiłowski, Kuszenie Jezusa, s. 277.
[14] Zob. F. Szymański, Jeruzalem jako miejsce kuszenia Jezusa w świetle Łk 4,9-12, „Colloquia Theologica Ottoniana” 1(2008), s. 77-93.
[15] Zob. P. Kasiłowski, Kuszenie Jezusa, 281.