Pod koniec września w gminnej bibliotece publicznej w Oleśnie koło Dąbrowy Tarnowskiej odbyły się warsztaty z pisania ikon, które w ramach projektu "Mecenat Małopolski - I edycja" zorganizowało tarnowskie Stowarzyszenie Miłośników Ikon "Piękno Ikony".

- W warsztatach wzięło udział 20 osób, głównie z regionu dąbrowskiego. W znaczniej większości uczestnicy po raz pierwszy zetknęli się z techniką malowania temperą i tworzeniem ikon, więc było to dla nich wyzwanie i, jak sądzę, inspirujące doświadczenie - mówi Beata Olszewska, kierownik artystyczny stowarzyszenia. Ikony Pantokratora, bo ten temat zgłębiali uczestnicy, można zobaczyć w bibliotece w Oleśnie.

Samo stowarzyszenie skupia około 30 osób z Tarnowa i okolic, które spotykają się regularnie przy parafii księży misjonarzy w Tarnowie, doskonaląc swój warsztat w praktyczny sposób podczas pisania ikon. Ich tworzenie nie jest jednak zwyczajnym malowaniem obrazów. Dlatego ze specjalną prelekcją zaproszono na jedno z ostatnich spotkań br. Marcina Świądra, kapucyna, który mówił o teologii i antropologii ikony.

- W wielkim skrócie tworzenie ikony jest malowaniem miłości, która w chrześcijaństwie ma osobową twarz Jezusa Chrystusa, Boga, który tak bardzo wszedł w naszą ludzką historię, że stał się jednym z nas po to, aby sprowadzić nas z powrotem w ramiona Ojca - mówił kapucyn. Podkreślał również, że ikona jest oknem, przez które człowiek zagląda do nieba. - W mentalności ludzi Zachodu, zgodnie z filozofią Arystotelesa, piękne w sztuce jest to, co jest zgodne z rzeczywistością. Pejzaż, martwą naturę czy portret konfrontujemy z konkretnym widokiem przyrody, konkretnymi rzeczami czy osobami, które zostały przedstawione na obrazie - tłumaczył zakonnik. Ikona z kolei odwołuje się do filozofii Platona, która mówi o relacjach między rzeczami i ideami tych rzeczy. - Pisząc ikonę nie przedstawiamy rzeczywistości Boga w sposób realistyczny, nie tworzymy obrazu, ale malując otwieramy okno, przez które możemy zajrzeć do nieba i spoglądać na to, co nie jest już cieniem rzeczy przyszłych i wiecznych - mówił br. Marcin.

  Uczestnicy spotkania i zarazem zajęć prowadzonych przez stowarzyszenie "Piękno Ikony". ks. Zbigniew Wielgosz /Foto Gość

Takie spojrzenie na ikonopisanie okazuje się bardzo wymagające. - Nie da się poprzestać na doskonaleniu warsztatu, co owszem, jest bardzo ważne. Trzeba mieć przy tym swoje osobiste zaglądanie do nieba, trzeba rozwijać swoją duchowość, wiarę. Jeśli tego nie ma, ikona, choćby najpiękniej wykonana, będzie pusta, nie będzie miała tego czegoś, co pozwoli stojącemu przed nią człowiekowi spotkać Chrystusa - podkreślał zakonnik. Gość spotkania zwrócił też uwagę na ewangelizacyjną siłę ikony. - Św. Jan z Damaszku mówił, że jeśli spotkamy kogoś niewierzącego, to zaprowadźmy go do kościoła, cerkwi i postawmy przed ikoną - mówił br. Świąder.

Posłuchaj fragmentu prelekcji:

Pytania, jakie kierowano do prelegenta, skupiały się głównie na sprawach warsztatowych, m.in. na tym, czy używać tylko naturalnych tworzyw i barwników, czy sięgać po sztuczne i syntetyczne, a także na tym, czym jest kanon w sztuce pisania ikon. - Technika malarstwa, jeśli chodzi o ikonę jest drugorzędna, ważniejszy jest temat. Ja nie lubię takiego podejścia, że musimy powtarzać stare wzory. Ikona powinna być adekwatnym odzwierciedleniem aktualnego stanu życia wiary i Kościoła. Stąd dziwi nieraz obecność w nowoczesnych kościołach obrazów z muzeum, z przeszłości, jakbyśmy nie potrafili już opowiedzieć wiary współczesnym językiem. Być może kryzys wiary jest tak poważny, że nasza sztuka jest niema i dlatego sięgamy po wzory z przeszłości - zastanawiał się zakonnik.  

Twórcze i inspirujące spotkanie z o. Marcinem Świądrem to nie jedyne spotkanie z ikoną, jakie jeszcze przygotowało stowarzyszenie. - Mamy w planie wystawę prac o. Marcina, na którą będą się składać wielkoformatowe ikony jego autorstwa, ale także pokaz twórczości uczestników naszych warsztatów. 22 listopada w bibliotece publicznej w Szynwałdzie odbędzie się wernisaż wystawy "Piękno Ikony", na którą złożą się ikony wykonane przez członków i sympatyków stowarzyszenia, powstałe w ostatnim czasie - mówi Jarosław Zdoński, prezes stowarzyszenia.