Opowiedzcie swoim dzieciom historię dzielnego plutonowego przejdź do galerii

W niedzielę 6 kwietnia przy Bibliotece Gminnej w Podegrodziu odsłonięto tablicę upamiętniającą urodzonego w tej miejscowości Stanisława Berowskiego (1898-1943), żołnierza wojny polsko-bolszewickiej, odznaczonego orderem wojennym Virtuti Militari, żołnierza Batalionów Chłopskich, więźnia KL Auschwitz.

Uroczystość rozpoczęła się w kościele parafialnym w Podegrodziu Mszą św. o spokój duszy śp. Stanisława Berowskiego. W jego intencji modliło się trzech kapłanów. Eucharystii przewodniczył ks. Józef Wałaszek, emerytowany proboszcz podegrodzkiej parafii. To on w homilii mówił, że dzięki takim ludziom jak Stanisław Berowski Cud nad Wisłą mógł się wydarzyć.

Zdjęcia zamieściliśmy tutaj:

Stanisław Berowski urodził się w Podegrodziu. Jego rodzinny dom znajdował się niedaleko kościoła. Jako 18-latek został wcielony do armii austriackiej, gdzie służył w 2. pułku ułanów. W grudniu 1918 roku wstąpił do Wojska Polskiego. Służył jako podoficer w stopniu plutonowego w drugim szwadronie 6. pułku Ułanów Kaniowskich. Brał udział w walkach o Lwów, Brody, Przemyśl, a także walczył pod Kijowem i Zasławiem. To właśnie za okazane nieustraszone męstwo i odwagę, przyczyniając się do zwycięstwa podczas walk pod Zasławiem, na wniosek dowódcy rotmistrza Witolda Cieślińskiego, został odznaczony w 1922 roku Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari. Odznaczenie wręczył mu ówczesny biskup tarnowski Leon Wałęga.

W czasie II wojny światowej wstąpił do Batalionów Chłopskich, przyjmując pseudonim „Twardy”. Zdradzony przez kolegę, został aresztowany 1 września 1942 roku przez gestapo. Więziony w areszcie w Nowym Sączu i Tarnowie, poddawany torturom w czasie przesłuchań nie wydał nikogo. Został wywieziony do KL Auschwitz, gdzie zmarł w 1943 roku. Osierocił dwie małe córki. Jego rodzina przez wiele lat szukała zachowanych po nim informacji, dokumentów, pism, próbując odtworzyć jego losy. W 1988 roku przywiezioną z Auschwitz grudkę ziemi złożyła w rodzinnym grobie na cmentarzu w Podrzeczu, urządzając mu symboliczną mogiłę. Jeden z historyków, odtwarzając jego historię, dołożył od siebie prośbę: „Będąc na cmentarzu w Podrzeczu odwiedźcie grób Stanisława Berowskiego i opowiedzcie swoim dzieciom historię dzielnego ułana”.

Dziś jego historia jest lekcją dla nas wszystkich, lekcją wychowawczą dla młodego pokolenia, co w życiu jest najważniejsze i że wolność nie jest nam dana raz na zawsze, ale trzeba o nią dbać, jak mówiła w czasie uroczystości odsłonięcia tablicy jego pamięci wójt gminy Małgorzata Gromala. Sam Stanisław Berowski - jak z kolei zauważył ks. Józef Wałaszek - pozostawił nam szkołę umiłowania ojczyzny. To też lekcja pamięci historycznej, która buduje naszą tożsamość, o czym mówił dr hab. Filip Musiał, dyrektor krakowskiego oddziału IPN. Z kolei córka Stanisława Berowskiego wyraziła pragnienie, by pomnik ten był nie tylko symbolem pamięci o jej ojcu, ale świadectwem dla przyszłych pokoleń, że bohaterowie nigdy nie odchodzą w zapomnienie.

  Tablicę pamiątkową odsłonili: córka Stanisława Berowskiego Anna z towarzyszącą swojej mamie Beatą Pasiut, wójt gminy Małgorzata Gromala i dyrektor krakowskiego oddziału IPN dr hab. Filip Musiał. Beata Malec-Suwara /Foto Gość

Posłuchaj wystąpień dr. hab. Filipa Musiała, Beaty Pasiut przemawiającej w imieniu swojej mamy Anny - córki Stanisława Berowskiego oraz Jadwigi Cabały, wnuczki Stanisława Berowskiego od strony drugiej jego córki Marii:

Odsłonięcie tablicy upamiętniającej Stanisława Berowskiego w Podegrodziu (fragmenty przemówień)
Gość Tarnowski

Tablicę odłsłonili jedyna dziś żyjąca córka Stanisława Berowskiego - Anna, a także wójt gminy Podegrodzie Małgorzata Gromala oraz dr hab. Filip Musiał z IPN. Pobłogosławił ją krewniak Stanisława Berowskiego - ks. Czesław Frączek. Jego babcia była młodszą siostrą Stanisława. W przygotowanie uroczystości zaangażowały się także wnuczki Stanisława Berowskiego - Beata Pasiut i Jadwiga Cabała. Uczestniczyła w niej nie tylko rodzina, mieszkańcy Podegrodzia, poczty sztandarowe jednostek OSP z całej gminy, ale także poseł Arkadiusz Mularczyk, wiceprzewodniczący Sejmiku Województwa Małopolskiego Stanisław Pasoń, naczelnik Oddziałowego Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa dr Maciej Korkuć.

  Miejsce upamiętniania pobłogosławił ks. Czesław Frączek, którego babcia była młodszą siostrą Stanisława Berowskiego. Beata Malec-Suwara /Foto Gość

Po złożeniu wieńców i zniczy pamięci przy tablicy pamiątkowej, w budynku biblioteki odbyło się wręczenie nagród uczniom - laureatom konkursu plastycznego „Bohaterowie ziemi podegrodzkiej w służbie Ojczyźnie”, zorganizowanego przez Bibliotekę Gminną w Podegrodziu. Zaprezentowano tu także wystawę opowiadającą historię Stanisława Berowskiego - dzielnego plutonowego z Podegrodzia. 

  Uczniowie nagrodzeni w konkursie. Beata Malec-Suwara /Foto Gość