Słuchając ostatniego wykładu, dowiedzieliśmy się, że podstawową starotestamentową figurą, która znacząco wpłynęła na kształt pojęcia „Kościół”, jest idea „ludu Bożego”. Czy temat dzisiejszego spotkania: "Zgromadzenie Izraela na pustyni – zapowiedzią Kościoła Bożego" sugeruje, że wspólnota Kościoła tworzyła się także podczas wędrówki narodu wybranego przez pustynię?

Konstytucja dogmatyczna o Kościele „Lumen gentium” w drugim rozdziale stwierdza: „A jak Izrael wedle ciała, wędrujący przez pustynię nazwany już jest Kościołem Bożym (2 Ezd 13,1; por. Lb 20,4; Pwt 23,1nn), tak nowy Izrael, który żyjąc w doczesności, szuka przyszłego i trwałego miasta (por. Hbr 13,14), również nazywa się Kościołem Chrystusowym (por. Mt 16,18), jako że Chrystus nabył go za cenę Krwi swojej (por. Dz 20,28), Duchem swoim go napełnił i w stosowne środki widzialnego i społecznego zjednoczenia wyposażył” („Lumen gentium” 2).

Księga Wyjścia, mówiąc o przygotowaniu Izraelitów do przeżycia nocy paschalnej w Egipcie, akcentuje udział w obrzędach Paschy wszystkich należących do tego liturgicznego zgromadzenia: „Wasz baranek ma być jednorocznym samcem, bez skazy, wybranym spośród owiec. (…) Będziecie go strzegli do czternastego dnia tego miesiąca, a pod wieczór zabije go cała społeczność Izraela (hebr. kōl kehal ʽǎdat-jiśrāʼēl)” (Wj,12,5-6). W przytoczonym fragmencie znajdują się dwa ważne hebrajskie terminy opisujące zgromadzenie Izraela: ʽēdā(h) oraz kāhāl. Septuaginta (LXX) pierwszy z nich - ʽēdā(h) – przekłada słowem ἡ συναγωγή (hē synagōgē), natomiast drugi – kāhāl – oddaje jako ἡ ἐκκλησία (hē ekklēsia). Warto w tym miejscu dopowiedzieć, że istotnym elementem tworzącym społeczność Izraela zawsze jest „dom”, a więc rodzina zamieszkująca pod jednym dachem. Pascha obchodzona w domu czy w rodzinie czyni z tych rzeczywistości, tak bliskich przecież każdemu człowiekowi, w pewnym sensie miejsce zbawienia i schronienia dla wszystkich przebywających wewnątrz. Dom i rodzina, zgodnie z zamysłem Bożym, jest bowiem ochroną przeciw destrukcyjnym siłom ciemności, zobrazowanym egipską nocą wyjścia, które chcą opanować świat i człowieka.