Przed wielkim wymarszem

„PAN powiedział do Mojżesza: Oznajmij Aaronowi i jego synom: Tak macie błogosławić Izraelitów - «Niech cię PAN błogosławi i strzeże. Niech PAN rozjaśni nad tobą swoje oblicze i będzie ci łaskawy. Niech PAN zwróci na ciebie swoje oblicze i niech cię obdarzy pokojem». W ten sposób będą wzywać mojego imienia nad Izraelitami, a Ja będę im błogosławił” (Lb 6,22-27)

Przytoczone wersety, które zawierają formułę kapłańskiego błogosławieństwa są najbardziej znanym fragmentem, jaki został przekazany w pierwszej części Księgi Liczb (Lb 1,1-10,10). Obowiązek udzielania błogosławieństwa ludziom został powierzony przez Boga Aaronowi i jego synom (Lb 6,23), a tym samym wszedł w zakres kapłańskich powinności. Tekst błogosławieństwa trzykrotnie odwołuje się do Boga, by w ten sposób powiedzieć, że to On jest prawdziwym dawcą wszelkiego dobra. Na pełną troski nieustającą obecność Boga wskazują słowa mówiące o Bożym obliczu, które jaśnieje nad człowiekiem (Lb 6,25). Ta pełna łaskawości obecność Boga rodzi pokój (hebr. šālôm) (Lb 6,26). Boży dar pokoju nie jest jedynie brakiem konfliktów, ale przede wszystkim oznacza pełnię życia w jego wszystkich wymiarach: materialnym, rodzinnym, społecznym i religijnym. Przytoczony tekst błogosławieństwa w pierwszej części każdego z wersetów wywołuje dynamiczne poruszenie Boga wobec swojego ludu, podczas, gdy druga część zawiera prośbę, by Bóg działał na rzecz swojego ludu. Kapłan najpierw modli się, aby Bóg błogosławił i strzegł swojego ludu (Lb 6,24), gdyż tylko Boża moc może ochronić i zachować ludzi przy życiu bez względu na to, jakimi drogami podążą. Tylko Bóg wiernie strzeże (hebr. rdzeń šmr) przymierza, jakie zawarł ze swoim ludem, obdarzając go nieustannie miłością (hebr. ḥesed). Stąd też, odpowiedzią Boga na zanoszoną modlitwę kapłańskiego błogosławieństwa jest ukazanie ludowi swego jaśniejącego oblicza, które przynosi człowiekowi łaskę i pokój. A więc Bóg patrząc na swój lud czyni to wyłącznie dla jego dobra. W liturgicznej tradycji Izraela udzielanie błogosławieństwa stanowiło ostatni akt sprawowanego kultu, który wyrażał obietnicę, że Boże błogosławieństwo będzie towarzyszyło uczestnikom liturgii, kiedy wyruszą w dalszą drogę życia.

„PAN powiedział Mojżeszowi: Sporządź sobie dwie srebrne trąby. Wykuj je, aby ci służyły do zwoływania społeczności Izraelitów i dawania sygnału, żeby zwijać obóz. Gdy zatrąbi się na obydwu, cała społeczność Izraelitów powinna zgromadzić się przy tobie u wejścia do Namiotu Spotkania. Kiedy zatrąbi się na jednej, wtedy zbiorą się przy tobie wodzowie, naczelnicy oddziałów izraelskich. (…) Sygnałem do zwinięcia obozu będzie przeciągły głos trąby. Trąbić mają kapłani, potomkowie Aarona. Będzie to wiecznym prawem dla was i wszystkich następnych pokoleń. Gdy będziecie w waszym kraju wyruszać na wojnę przeciwko nieprzyjacielowi, który was uciska, zatrąbicie mocno na alarm. Przypomnicie się PANU, waszemu Bogu i zostaniecie wyzwoleni od waszych wrogów. Również podczas waszych dni radosnych, podczas świąt i nowiu księżyca będziecie dąć w trąby przy składaniu ofiar całopalnych i wspólnotowych. Tak przypomnicie o sobie waszemu Bogu. Ja jestem PANEM, waszym Bogiem (Lb 10,1-3.6-10)

Wersety dotyczące wykonanych z kutego srebra trąb kończą pierwszą część Księgi Liczb (Lb 1,1-10,10). Srebrne trąby stały się narzędziem służącym Izraelitom, jako pomoc w podążaniu za Bożymi poleceniami, dzięki którym mogli wędrować przez pustynię we właściwym kierunku. Ten muzyczny instrument (hebr. ḥăṣōṣĕrâ) różnił się od trąb wykonanych z rogów barana (hebr. šôpār). Autor podaje, że dwie trąby miały być wykonane ze srebra (Lb 10,2). Tradycja rabiniczna tłumaczy, że do zrobienia tych trąb nie zostało użyte złoto, gdyż Izraelici z tego kruszcu wykonali cielca, któremu oddawali bałwochwalczy kult (Wj 32). Żydowscy uczeni wyjaśniają, że dźwięk wydobywający się ze złotych trąb przypominałby wrzawę, jaka towarzyszyła Izraelitom oddającym cześć złotemu cielcowi (Wj 32,17-19), a tym samym na nowo ożywiał smutne wspomnienia związane z religijnym odstępstwem społeczności narodu Bożego wybrania. Piecza nad używaniem srebrnych trąb została powierzona kapłanom (Lb 10,8). Oni to przy pomocy dwóch rodzajów dźwiękowych sygnałów oznajmiali Izraelitom początek liturgii, gromadząc ich u wejścia do Namiotu Spotkania (Lb 10,3-4), albo wzywali do podjęcia działań adekwatnych do zaistniałych okoliczności (Lb 10,5-6), jak w przypadku alarmu wojennego (Lb 10,9-10). Powierzenie kapłanom pouczenia na temat używania srebrnych trąb służy przede wszystkim podkreśleniu wagi, jaką posiada sprawowanie kultu, który powinien umożliwić człowiekowi spotkanie z Bogiem, pomagając mu w ten sposób tak w odnowie, jak i zachowaniu religijnej tożsamości.