Sobór Jerozolimski

Takie stanowisko Piotr klarownie wyraża w czasie tak zwanego soboru w Jerozolimie.

Słowa Piotra w czasie wystąpienia w Jerozolimie są rzeczywiście jednoznaczne. Zajmuje on jasne stanowisko, gdy mówi, że źródłem zbawienia, zarówno dla Żydów jak i pogan, nie jest Mojżeszowe Prawo, ale łaska Pana Jezusa (por. Dz 15,11). Tak mówi też Jakub, biskup Jerozolimy, choć on uważany jest za tego, który był najmocniej przywiązany do skrajnego żydowskiego stronnictwa. Mówi on w Jerozolimie jasno: Dlatego ja sądzę, że nie należy nakładać ciężarów na pogan (Dz 15,19). Takie jest więc oficjalne stanowisko Kościoła wyrażone później w sposób uroczysty w tak zwanym dekrecie Apostołów. Dekret ten, skierowany do chrześcijan pochodzenia pogańskiego zawierał między innymi takie, uroczyście sformułowane, słowa: Postanowiliśmy bowiem, Duch Święty i my, nie nakładać na was żadnego ciężaru oprócz tego co konieczne (Dz 15,28).

Dekret Apostołów w przytoczonych przez księdza sformułowaniach jest oczywisty. Jasno wyraża stanowisko Kościoła, co do istoty zagadnienia. Jednak zawiera jeszcze pewne warunki.

Tymi warunkami są tak zwane klauzule Jakubowe. Tak jak Pan powiedział, stanowisko Apostołów jest jasne: nie należy nakładać na nawracających się pogan zobowiązań Prawa Mojżeszowego. Ale dodano jeszcze takie słowa: Powstrzymajcie się od ofiar składanych bożkom, od krwi, od tego, co uduszone, i od nierządu. Dobrze uczynicie, jeżeli powstrzymacie się od tego (Dz 15.29). Dodano te warunki, bo jednak chciano uwzględnić wrażliwość judeochrześcijan, którzy byli mocno przywiązani do swych tradycji. Chciano ich uszanować. Dlatego Apostołowie, możemy tak powiedzieć, zwracają się z prośbą do wiernych pochodzących z pogaństwa, aby uszanowali żydowską wrażliwość swoich współbraci i by podjęli niektóre praktyki Prawa Mojżeszowego ze względu na swoich braci Żydów. Czym bowiem są te klauzule? To są przepisy z Księgi Kapłańskiej dotyczące pogan chcących mieszkać pomiędzy Żydami. W Starym Testamencie nakładały one na pogan pewne obowiązki, aby uchronić Żydów przed zaciąganiem nieczystości w kontakcie z poganami. Wszystkie cztery klauzule mają taki charakter. Chodzi o powstrzymywanie się od spożywania mięsa, które wcześniej było składane w ofierze bożkom. Nie spożywanie krwi zwierząt, które nie zostały zabite zgodnie z Prawem. Jest z kolei mowa o powstrzymywaniu się od tego, co zostało uduszone, czyli również zabite niezgodnie z Prawem oraz od nierządu, czyli od związków małżeńskich o zbyt bliskim pokrewieństwie. Tak jak powiedziałem, było to pewne minimum, które Tora nakładała na pogan chcących żyć pomiędzy Żydami. O przestrzeganie tych przepisów Apostołowie proszą nawróconych pogan, którzy żyją we wspólnotach razem z Żydami, którzy przyjęli Ewangelię. W praktyce oczywiście najważniejsza była wspólnota stołu, wspólne posiłki, bo one były jeszcze wtedy nierozdzielnie związane z Eucharystią.