Nowy numer 19/2024 Archiwum

Niezłomni spod Przehyby

Przed 59 laty funkcjonariusze UB dokonali obławy na czterech ostatnich Żołnierzy Wyklętych.

Wstrząsające wrażenie, zwłaszcza na rodzinach „Niezłomnych” ze Szczawnicy, wywarła inscenizacja pt. „Grupa przetrwania 1955” w wykonaniu Grupy Rekonstrukcji Historycznych ZP „Błyskawica” oraz zaproszonych GRH z Powiśla Dąbrowskiego i Gorlic. Przedstawiono w niej szczegółowy przebieg wydarzeń z  lipca 1955, czyli powrót partyzantów z akcji aprowizacyjnej pod dowództwem Stanisława Perełki z trzema podkomendnymi: Walkoszem, Oleksym i Sajdakiem, obławę przyprowadzoną przez donosiciela i funkcjonariusza bezpieki, atak funkcjonariuszy, wśród których był zastępca szefa Powiatowego Komitetu ds. Bezpieczeństwa Publicznego w Nowym Sączu Edward Solarski, śmierć dwóch partyzantów (Perełki oraz Walkosza) i jednego funkcjonariusza UB (Solarskiego), ucieczkę dwóch partyzantów i strzelanina za nimi, zakończenie akcji –  brutalne przeszukiwanie poległych partyzantów przez bezpiekę. Po rekonstrukcji przyszła pora na wspomnienia, rozmowy i na posilenie się partyzancką grochówką.

Druga część uroczystości miała miejsce w domu parafialnym w Szczawnicy. Zaprezentowano tam wystawę „Żołnierze Wyklęci. Szczawnica 2014” poświęconą czterem niezłomnym partyzantom. Można było na niej obejrzeć związane z nimi dokumenty, a także wykopane niedawno na miejscu dawnego bunkra różne używane przez nich przedmioty, w tym elementy uzbrojenia. Następnie przedstawiciel IPN, krakowski historyk Marcin Kasprzycki wygłosił referat zatytułowany: „Historia Stanisława Perełki – od konspiracji ludowej do grupy przetrwania (1944—1952)”. Poruszone w nim treści wywołały żywą dyskusję zebranych.

« 1 2 3 »

Zapisane na później

Pobieranie listy