Duch Święty w świadomości pierwotnego Kościoła

Wiara w Ducha Świętego była czymś bardzo charakterystycznym dla chrześcijan od samego początku. Było to nie tylko przekonanie o Jego istnieniu, ale żywe doświadczenie Jego obecności i działania, choć nie zawsze i nie od razu umiano tę wiarę właściwie wyrazić, a doświadczenie opisać. Przecież już samo ujawnienie się Kościoła, uczniów Chrystusa, było uważane od samego początku za działanie Ducha Świętego. Pierwsi uczniowie byli przekonani, że stanie się uczniem Chrystusa, czyli chrześcijaninem jest możliwe tylko dzięki działaniu Ducha Świętego. Jemu zawdzięczamy, że w chwili chrztu człowiek staje się rzeczywiście kimś innym. Nie wystarczyło wyznać wiarę w Boga, Jezusa Chrystusa. Należało przyjąć chrzest i to ten, w którym działa Duch Święty. Znana jest historia apostołów Piotra i Jana. Do apostołów w Jerozolimie doszła wiadomość o mieszkańcach Samarii, którzy przyjęli „słowo Boże”, czyli uwierzyli w ewangelię. Kościół z Jerozolimy wysłał apostołów Piotra i Jana, którzy przybywszy do Samarii przekonali się, że ci zostali ochrzczeni „w imię Pana Jezusa”, ale nie zstąpił na nich Duch Święty. Apostołowie modlili się, aby tego Ducha mogli ci mieszkańcy otrzymać, a następnie „wkładali na nich ręce” i w ten sposób Samarytanie otrzymali Ducha Świętego (por. Dz 8,14-17).

Pomińmy w tej chwili rozważanie kwestii jak to się ma do ustanowienia sakramentu  bierzmowania. Ważne dla nas jest, by zauważyć: dopiero od udzielenia, albo od otrzymania Ducha Świętego, poganin albo Żyd stawał się chrześcijaninem. Było to zresztą bardzo mocno zaznaczone w samej formule udzielania chrztu. Udzielano go od samego początku w „imię Ojca i Syna i Ducha Świętego”. To potwierdzają najstarsze obok ksiąg Nowego Testamentu teksty chrześcijańskie. Dobitnie to przypomina tekst Didache zredagowany na początku II wieku, a swoimi początkami starszy być może około pięćdziesiąt lat. Jak z tego widać, Kościół od samego początku przyjmował z wiarą prawdę objawioną przez Chrystusa o Duchu Świętym i tej prawdy strzegł. Wierni chrześcijanie byli głęboko przekonani o Jego działaniu w Kościele i w każdym z nich.