Przechodząc w historii Kościoła do kolejnych epok, mamy czas soborów papieskich – soborów Kościoła Zachodniego.

Coraz bardziej wskazywano na uprzywilejowaną rolę papieża w Kolegium Biskupów. To spowodowało, że papieżowi przyznano wyłączne prawo do zwoływania soboru, przewodniczenia jego obradom i zatwierdzania wydanych dokumentów. Papieże przewodniczyli im osobiście, bądź przez swoich legatów. Początkowo miało to wpływ na formę uchwał soborowych, gdzie postanowienia papieskie uzyskiwały jedynie aprobatę ojców soborowych. To pomniejszało znaczenie soboru ale zwiększało znaczenie papieża. Sobór był niejako senatem doradczym. Z czasem uległo to zmianie. Większy wpływ mieli kardynałowie, biskupi i eksperci soborowi[17].

Biskupi Rzymscy zapraszali ojców soborowych m.in. do swojej siedziby na Lateranie. Tam odbyło się cztery sobory w latach 1123, 1139, 1179, 1215 i piąty, który zakończył czas średniowiecznych soborów chrześcijaństwa zachodniego, odbył się w latach 1512–1517. W międzyczasie odbyły się jeszcze dwa soborowe zebrania w Lyonie (1245 i 1274), po jednym w Vienne (1311-1312), Konstancji (1414-1418), oraz jeden, który kontynuowany był aż w czterech miejscach w Bazylei-Ferrarze-Florencji-Rzymie (1431-1445).

Cechą charakterystyczną tych soborów był udział w nich wszystkich „stanów” Kościoła. Stąd poza biskupami uczestniczyli w nich także opaci, mnisi, przedstawiciele kapituł katedralnych oraz kościołów kolegialnych. Podejmowano na nich nie tylko problemy teologiczne oraz te związane z życiem i dyscypliną kościelną, ale także aktualne kwestie polityczne.

Ostatnie trzy sobory nowożytne stały się zgromadzeniami Kościoła rzymskokatolickiego, w których pod przewodnictwem papieża uczestniczyli przede wszystkim biskupi.

Sobory zwoływane były nieregularnie, zazwyczaj jako efekt pojawiających się problemów które należało rozwiązać. Nie wszystkie przyniosły oczekiwane owoce. Liczba 21 soborów powszechnych obejmuje przede wszystkim te, które wydały istotne rozstrzygnięcia dla nauki Kościoła albo przynajmniej stały się dla niego drogowskazem.