Witaj, Arko Przymierza!

Arka Przymierza figurą Maryi, która nosiła pod sercem Jezusa Chrystusa, dawcę Bożego prawa.

 

Skrzynia zawierająca spisane słowo Boga

 

Język polski używa terminu „arka”, wywodzącego się od łacińskiego słowa „arca”, zarówno w odniesieniu do drewnianej skrzyni, w której przechowywano tablice z dziesięciorgiem przykazań, a także wtedy, kiedy mówi o statku wybudowanym przez patriarchę Noego, przynoszącym ocalenie z wód potopu. Język hebrajski jednak w opisie tych dwóch rzeczywistości stosuje różne rzeczowniki: tēbā(h) oznacza uszczelnioną skrzynkę z papirusu, do której został złożony mały Mojżesz (por. Wj 2,3.5), a także statek wybudowany przez Noego (por. Wj 6,14), natomiast dla określenia Arki Przymierza starotestamentowa tradycja używa słowa ʼǎrôn. Hebrajskiemu rzeczownikowi ʼǎrôn bardzo często towarzyszą dookreślenia precyzujące znaczenie i symbolikę arki w różnych tekstach, ukazując tym samym różne koncepcje teologiczne związane z rzeczywistością tego wyjątkowego przedmiotu. Arce może towarzyszyć Boże imię: „Arka Jahwe” (por. Joz 3,13), „Arka Elohim” (por. 1Sm 3,3), czy „Arka Boga Izraela” (por. 1Sm 5,7). Innym z ważnych desygnatów rzeczownika „arka” jest pojęcie „przymierza”, jednego z podstawowych tematów w teologii Starego Testamentu – „Arka Przymierza (PANA/Boga)” (hebr. ʼǎrôn habberît) (por. Pwt 10,8). Starotestamentowa tradycja kapłańska w opisie tej skrzyni posługiwała się tytułem „Arka Świadectwa” (hebr. ʼǎrôn hāʽēdût): określenie „świadectwo” w tym kontekście zazwyczaj odnosi się do tablic przykazań złożonych przez Mojżesza wewnątrz arki (por. Wj 31,18).

Mojżesz na pustyni pod Synajem otrzymał instrukcję zawierającą szczegóły związane z wyglądem arki: „Z drewna akacjowego zrobią skrzynię o długości dwa i pół łokcia, szerokości i wysokości półtora łokcia. Wewnątrz i zewnątrz pokryjesz ją szczerym złotem, a wokół umieścisz złoty wieniec. Odlejesz cztery złote pierścienie i przymocujesz je do czterech krawędzi, po dwa z każdej strony. Wyrzeźbisz drążki z drewna akacjowego, pokryjesz je złotem i włożysz w pierścienie, aby służyły do przenoszenia arki. Pozostaną one w pierścieniach; nie należy ich stamtąd wyjmować. W arce umieścisz Świadectwo, które otrzymasz ode mnie” (Wj 25,10-16). W świetle przytoczonego tekstu można podać w przybliżeniu rozmiary arki: długość około 125 centymetrów, natomiast szerokość i wysokość wynosiła około 75 centymetrów. Drewno porastającej Półwysep Synajski akacji charakteryzowało się lekkością i trwałością. Wykonana w ten sposób skrzynia miała być pokryta w całości, wewnątrz i zewnątrz, wraz z ornamentem obramowania czystym złotem – najcenniejszym kruszcem, godnym pokrycia najświętszego miejsca w świątyni. Jedynym wyposażeniem Miejsca Najświętszego przyszłej świątyni jerozolimskiej będzie właśnie arka, stanowiąc samo centrum domu Bożego, a powodem tego było umieszczenie w niej tablic przykazań. Uprzywilejowane miejsce arki zarówno w przenośnym sanktuarium na pustyni, czyli w Namiocie Spotkania, jak i w przyszłej świątyni w Jerozolimie determinuje zawartość samej skrzyni – „Świadectwo” (hebr. ʽēdût). Nazywane w ten sposób kamienne tablice z dziesięcioma przykazaniami nabierają w tradycji kapłańskiej, mówiącej właśnie o „Arce Świadectwa”, ważne znaczenie: arka zawierająca w sobie świadectwo – tablice przykazań – oznacza postanowienia i zobowiązania wynikające z przymierza zawartego pomiędzy Bogiem i Izraelem. Fundamentem istnienia Izraela jako ludu Bożego jest bowiem wieczne przymierze, które ze strony Boga jest trwałym zobowiązaniem: arka może zniknąć, tablice przykazań mogą zostać połamane, ale przymierze zawarte z Bogiem jest wieczne. Stąd też w tradycji Starego Testamentu termin „przymierze” stał się synonimem „przykazań”: znak zawarcia przymierza Boga z Izraelem, świadectwo tego układu – tablice z przykazaniami – zostały złożone do arki, nazywanej „Arką Przymierza”. Warto w tym miejscu nadmienić, że spotykana w żydowskich synagogach „święta skrzynia”, w której przechowywane są zwoje Tory, czyli Prawa Mojżeszowego, wyraźnie nawiązuje do tradycji Arki Świadectwa zawierającej w sobie spisane słowo Boże.

Tradycja Kościoła przechowywane w arce kamienne tablice przykazań, stanowiące świadectwo przyjęcia słowa Bożego w Izraelu (por. Pwt 10,1-5), odczytywała w tajemnicy Matki Jezusa Chrystusa: w dziewiczym łonie Maryi zamieszkało realnie „Słowo, które Ciałem się stało” (J 1,14). Najświętsza Matka nosiła pod swym sercem samego dawcę tego prawa – Syna Bożego.

 

« 1 2 3 4 5 »
oceń artykuł Pobieranie..