Sobór Watykański II i Konstytucja Dogmatyczna o Bożym Objawieniu

W pewnej mierze Sobór Watykański II wskazuje, iż natchnienie obejmowało nie tylko samo spisanie, ale i proces powstawania, przekazywania, wszystko co wydarzyło się przed spisaniem a co określamy mianem tradycji. Stąd też wskazanie, iż „Duch Święty, przez którego żywy głos Ewangelii rozbrzmiewa w Kościele, a przez Kościół w świecie, wprowadza wiernych we wszelką prawdę, oraz sprawia, że słowo Chrystusowe obficie w nich mieszka (por. Kol 3,16)”[6]. Jednak wskazanie na „prawdziwych autorów” sprawiło pytanie, w kontekście badań nad historią kształtowania się ostatecznego tekstu poszczególnych ksiąg biblijnych, o inne osoby, które uczestniczyły w powstawaniu tekstu natchnionego.

W duchu tomistycznym ojcowie soborowi w Dei Verbum mówią o Bogu jako o autorze, który oświeca, porusza i towarzyszy hagiografom. Bóg jest autorem, ponieważ księgi tworzące Pismo Święte zostały spisane pod natchnieniem Ducha Świętego. Z drugiej strony do ich napisania Bóg wybrał ludzi, którzy posługiwali się własnymi umiejętnościami i siłami, dlatego również oni są prawdziwymi autorami. A zatem Biblia jako dzieło Bożo-ludzkie jest w całości Boża i w całości ludzka, jest ona jednocześnie i w całości prawdziwym słowem Bożym i prawdziwym słowem ludzkim[7].

Ojcowie soborowi nie podali w sposób wyraźny definicji natchnienia, choć taka definicja znajdowała się w schemacie przygotowawczym dokumentu („Natchnienie jest to ...”). Przedstawiono jednak konstytutywne i zasadnicze elementy natchnienia: wyrażenia pojawiające się w Dei Verbum to tchnienie Ducha Świętego i natchnienie przez Niego, decyzja Kościoła oparta na wierze apostołów oraz spisanie przez hagiografów jako ludzi wybranych ze względu na swoje możliwości wyznaczane przez czynniki zewnętrzne jak i przymioty osobowe, z uwagi na fakt spisania. Ojcowie soborowi określili w sposób opisowy czym jest natchnienie. Duch Święty jest aktywnym i wyłącznym podmiotem czynności natchnienia rozumianego jako wybór hagiografów, posłużenie się nimi, działanie w nich i przez nich.