Księgi biblijne w sposób pewny, wiernie i bez błędu, uczą prawdy.
Za natchnione zostały uznane tak księgi Starego jak i Nowego Testamentu. Rozumienie bowiem tajemnicy Jezusa i prawdy Nowego Testamentu byłoby niepełne, wskazano, gdyby nie uwzględnić planu zbawienia, jaki „Bóg objawił przez hagiografów Starego Testamentu, których dzieła to „prawdziwe słowo Boże”, bowiem przez nie prawdziwy i żywy Bóg objawił Izraelowi oraz pouczył ich o zbawieniu, a także wspomagał swój lud, by ten „coraz głębiej i jaśniej je (drogi Boże) rozumiał i coraz szerzej wśród narodów budził ich świadomość”[8]. Słowo Boże bowiem zanim stało się ciałem w sensie wcielenia, objawiło się jako wewnętrzne słowo wspólnoty powołanej i prowadzonej przez Boga, stale wypowiadane przez nią do siebie i do innych[9].
Sobór używa określenia Bóg-autor, ale w sformułowaniu, które nie pomniejsza znaczenia hagiografów. Hagiografowie są bowiem również prawdziwymi autorami. „Bóg posłużył się ludźmi działając w nich i przez nich”, ale równocześnie pomijając termin „narzędzie”, ojcowie soborowi podkreślili odpowiedzialność hagiografów, którzy używali własnych zdolności. Ojcowie soborowi nie chcieli umniejszać roli autorów ludzkich. Stąd też podkreślili, iż „polecenie to (głoszenia Ewangelii), zostało wiernie wykonane przez apostołów, którzy nauczaniem ustnym, przykładem i za pośrednictwem instytucji przekazali to, co otrzymali z ust Chrystusa […], wspierani natchnieniem Ducha Świętego […] na piśmie utrwalili orędzie zbawienia”[10]. Dotychczasowe negatywne ujęcie nieomylności (bezbłędność Pisma Świętego) zastąpiono sformułowaniem pozytywnym: „Pismo Święte podaje prawdę dla naszego zbawienia”[11].
Ojcowie soborowi wskazują, iż Boży akt mowy, którego istotą jest przekaz tajemnic Bożych, wewnętrznego Bożego Słowa, jest podstawą, bez której nie powiążemy natchnienia z objawieniem, a działania Ducha Świętego z Bożym dziełem samo objawienia się w Synu. Działanie Ducha Świętego, w przypadku hagiografów, jest opisane jako działanie łaski Bożej i pomoc Ducha Świętego „który by poruszał serca i do Boga zwracał, otwierał oczy rozumu i udzielał «wszystkim słodyczy w uznawaniu i dawaniu wiary prawdzie». Aby zaś coraz głębszym było zrozumienie objawienia, tenże Duch Święty stale udoskonala wiarę swymi darami”, jako Paraklet prowadzi apostołów „ku pełni prawdy”[12], by mogli się cieszyć pełniejszym zrozumieniem tego, co Jezus powiedział i co uczynił.
Czytając Konstytucję dogmatyczną o Bożym Objawieniu pamiętać należy, iż konstytucja ta nie koncentruje się i nie tylko poruszana kwestię natchnienia biblijnego. Ojcowie soborowi obok natchnienia zajmują się także kwestią Objawienia i jego przekazywaniem. Zgodnie z pastoralnym profilem Soboru, ostateczna redakcja Dei Verbum pomija kwestie polemiczne, koncentrując się na tym co Kościół uczy o Piśmie Świętym i jego przymiotach.
[1] Zob. T. Jelonek, Biblia w nauczaniu Kościoła, Kraków 2011, s. 67. Według późniejszego papieża Jana Pawła II – właśnie takie rozumienie Objawienia można uznać za istotę promulgowanego dokumentu. Takie rozumienie wytyczało też kierunek, w którym szedł rozwój schematu konstytucji. Zob. K. Wojtyła, Znaczenie Konstytucji Dei Verbum w teologii, w: Idee przewodnie soborowej konstytucji o Bożym Objawieniu, Kraków 1968, s. 9.
[2] Dei Verbum 11.
[3] Dei Verbum 11.
[4] Takie określenie pojawiała się w historii wielokrotnie. Również Leon XIII w Providentissimus Deus wskazuje, iż „Duch Święty wziął ludzi za instrumenty do pisania… tak ich Swą nadprzyrodzoną mocą pobudził i poruszył do pisania, tak piszącym towarzyszył, że wszystko i to tylko, co w ten sposób polecił, i rozumem pojęli i wiernie napisać chcieli, i właściwie z nieomylną prawdą wyrazili” (EB 125). Tekst ten wyraźnie przeciwstawia sobie autora pierwszorzędnego i pisarzy natchnionych wskazując, iż autorem jest Duch Święty, który jest gwarantem prawdziwości całego Pisma Świętego.
[5] Dei Verbum 7.
[6] Dei Verbum 8.
[7] Zob. H. Muszyński, Charyzmat natchnienia biblijnego, s. 55.
[8] Dei Verbum 14.
[9] Zob. W. Linke, Natchnienie i prawda Pisma Świętego. Od Dei Verbum do Evangelium Gaudium, w: Natchnienie Pisma Świętego w świetle świadectw tekstów o nich samych, red. M. Wróbel, S. Szymik, K. Napora, Lublin 2017, s. 26-27.
[10] Dei Verbum 7.
[11] Dei Verbum 11.
[12] Dei Verbum 5.20.