Narodzenie Jana Chrzciciela (Łk 1,57-66)

Obrzezanie

Każde dziecko płci męskiej musiało zostać poddane obrzezaniu ósmego dnia od narodzin. Prawo to związane było z przymierzem jakie Bóg zawarł z Abrahamem, a potem z Izraelem za pośrednictwem Mojżesza (Rdz 17,12; Kpł 12,3).

Obrzezanie było znakiem przymierza zawartego z Bogiem, było także znakiem przynależności do wspólnoty ludu Bożego. Zobowiązywało do przestrzegania Prawa, a równocześnie sprawiało błogosławieństwo udzielane przez Boga Jego wiernym wyznawcom. Obrzędu obrzezania dokonywał zwykle ojciec rodziny w otoczeniu rodziny i bliskich przyjaciół.

W przekazie jednak św. Łukasz podczas obrzezania zostaje nadane Janowi imię. Warto pamiętać jednak, że w tradycji żydowskiej dziecku nadawano imię w dniu narodzin. Inaczej było w kulturze hellenistycznej, gdzie dzieci otrzymywały imię między ósmym a dziesiątym dniem od chwili narodzin. Być może Ewangelia wg św. Łukasza jest świadectwem wpływu zwyczajów grecko-rzymskich na życie codzienne Żydów w Palestynie.

Ciekawym jest samo imię – Jan. W tradycji bowiem żydowskiej dziecku nadawano imię któregoś z przodków, czasem imię ojca. Wynikało to z odwiecznego pragnienia nieśmiertelności. W przekonaniu Izraelitów zachowanie imienia miało zapewnić im egzystencję po śmierci.

Tymczasem nowonarodzonemu synowi Zachariasza i Elżbiety zostaje nadane inne imię: „Jan będzie mu na imię” (Łk 1,63). A zatem syn Zachariasza będzie nosił imię, które ma przypominać, iż „Jahwe jest łaskawy”, że „Jahwe okazał łaskę”. Nadchodzi nowy czas. Jego znakiem jest Jan, który wyraźnie wskazuje, iż przez niego działa łaskawy Bóg, pragnący zbawienia swego ludu. Trudno odpowiedzieć na pytanie, dlaczego ich bliscy sprzeciwiają się woli uradowanych małżonków. Być może pisząc o tym Łukasz wskazuje, że nie chcą się zgodzić na nowy porządek? Być może chcą by nic się nie zmieniało?

Milczący Zachariasz gdy wypełnia wskazania Anioła – nadaje synowi imię, którym to imieniem nazwał go anioł w dniu zwiastowania: „nadasz mu imię Jan” (Łk 1,13.63), natychmiast odzyskuje mowę. Pan wyprowadza go ze świata milczenia. Pozwala mu mówić. Znamienne jest, że pierwsze słowa Zachariasza są pełną radości, uwielbienia i wdzięczności modlitwą: „Błogosławiony Pan, Bóg Izraela” (zob. Łk 1,68-79). Modlitwa Zachariasza – nazywana kantykiem – pieśnią, wychwala wielkie rzeczy, które uczynił Bóg.