Wiara w nauce Apostoła Pawła. Od wiary do credo

Być może wykrzywiający prawdę Ewangelii ludzie próbowali uczynić wiarę chrześcijańską własnością jedynie wybranej grupy, wbrew prawdziwej wierze, głoszącej wszystko objawiającą miłość Boga. Te działające we wspólnotach kościoła grupy z jednej strony cechowały się ascetyzmem; ludzie ci próbowali ustanawiać prawa pokarmowe, zapominając, że wszystko co Bóg stworzył jest dobre (1Tm 4,4-5). Być może wskazywali na niektóre rzeczy jako nieczyste zapominając, że dla czystych wszystko jest czyste (Tt 1,15). Nie jest wykluczone, że również samą płciowość człowieka uważali oni za nieczystą i poniżali życie małżeńskie, próbując żonatych nakłaniać do rozwodów. Stąd też pouczenia Pawła w Tt 2,4, by starsze kobiety „pouczały młode kobiety jak mają kochać mężów, dzieci, jak mają być rozumne, czyste, gospodarne, dobre, poddane swym mężom”. Z drugiej jednak strony wydaje się, iż w ramach powstających wspólnot heretyckich rodziła się też niemoralność. Apostoł stwierdzi bowiem, iż ludzie ci nachodzili prywatne domy i uwodzili „kobietki obciążane grzechami, powodowane pożądaniami różnego rodzaju” (2Tm 3,6). Twierdzili, że znają Boga, ale zapierali się Go swoimi czynami (Tt 1,16). Byli zdecydowani narzucać się ludziom i zarabiać pieniądze na swoich fałszywych naukach. Zysk dla nich był pobożnością (1Tm 6,5). Nauczali i zwodzili ludzi dla zwykłych korzyści (Tt 1,11). A zatem do wspólnoty uczniów Chrystusa wnikał niechrześcijański ascetyzm jak również postawy niemoralne. Heretycy wyróżniali się słowami, baśniami (czczą gadaniną) i rodowodami (genealogiami). Paweł określa ich jako pełnych światowej gadaniny i przeciwstawnych twierdzeń (1Tm 6,20), jako zajmującymi się bez końca rodowodami (genealogiami; 1Tm 1,4 i Tt 3,9), jako tworzących baśnie i mity (1Tm 1,4 i Tt 1,14).

Wydaje się, iż owi heretycy nawiązywali do żydowskiego legalizmu. Wśród nich znajdowali się wyznawcy z obrzezania (Tt 1,10). Chcieli oni przywrócić właściwą pozycja nauczycielom Zakonu (1Tm 1,7); narzucali ludziom żydowskie baśnie i nakazy ludzkie. Heretycy ci zaprzeczali zmartwychwstaniu ciała.