Wiara w nauce Apostoła Pawła. Od wiary do credo
Stawanie się chrześcijaninem dokonuje się przez przyjęcie wiary.
Wiara zatem w myśli św. Pawła to przyjęcie i uznanie za prawdę śmierci, złożenia do grobu, zmartwychwstania i ukazywania się Chrystusa. Skończył się czas pełnienia przepisów Prawa – Kościół ma żyć życiem wiary, która jest źródłem usprawiedliwienia. Wiara wreszcie w listach Apostoła Pawła to także depozyt strzeżony i przekazywany w Kościele.
Paweł przeważnie mówi o wierze w sensie zaufania Chrystusowi lub Bogu. Jest to postawa, która dzięki Bożej łasce, umożliwia ludziom wyjście z własnej grzeszności i nawiązanie właściwej relacji z Bogiem. Listy pasterskie inaczej patrzą na kwestię wiary. Nade wszystko ustalają zasadę kontynuacji tradycji apostolskiej, która odnosi się do wszystkich przewidzianych następców Apostołów, którym przysługuje prawo i obowiązek autorytatywnego przekazywania wiary swoim następcom. Wiary rozumianej jako depozyt doktrynalny.
Wiara którą głosi Kościół jest wiarą wywodzącą się od Apostołów. Jest to przekazane przez nich dobro i ostoja jedynej i prawdziwej nauki. Ewangelia Pawła (2Tm 1,11; 2,8) jest depozytem –depozytem Apostoła Pawła, dla którego znosi on cierpienia i wszelkie trudy. A wszystko po to, by z pomocą Boga Apostoł mógł ustrzec tego depozytu „aż do owego dnia” (2Tm 1,12). Kościół strzeże tego depozytu i przekazuje dalej. Tradycja i sukcesja są zatem związane z Kościołem, w którym się realizuje przekaz wiary. Przez urząd i sukcesję zostaje zagwarantowana autentyczność i nieskazitelność prawowitej doktryny wiary apostolskiej. Z zasady tradycji i sukcesji wypływa także zasada urzędu zwierzchnika gminy. Z nim związany jest charyzmat urzędu czy władzy apostolskiej przekazany przez włożenie rąk (1Tm 4,14; 5, 22; 2Tm 1,5), który ujawnia się w strzeżeniu, głoszeniu i przekazywaniu prawowitej nauki.
Wiara jest zaufaniem okazywanym Chrystusowi, ale także jest chrześcijańskim sposobem życia – wierzenia, który wynika z zaufania. Słowa „Siebie samych badajcie, czy trwacie w [jedynej] wierze, siebie samych doświadczajcie!” (2Kor 13,5) znaczą nie tylko „badajcie czy nadal ufacie Chrystusowi”, ale odwołują się do rozumienia prawdy, która wynika z zaufania do Zbawiciela. W Listach Pasterskich rzeczą istotną jest to, aby ludzie, szczególnie przywódcy, trwali w „zdrowej wierze” (Tt 1,13; 2,2).
[1] R. Bultmann, pisteuo, TDNT VI, s. 209.
[2] Zob. H. Langkammer, Wiara i wyznanie. Teksty biblijne i ich orędzie, Wrocław 2013, s. 59.
[3] Zob. H. Langkammer, Wiara i wyznanie. Teksty biblijne i ich orędzie, s. 61.
[4] Zob. E. Szymanek, Wiara jako przedmiot nauczania wg św. Pawła, RBL 41(1988), s. 214.
[5] Zob. szerzej H. Langkammer, Jezusowa Ewangelia o miłości w ujęciu Jakuba, Wrocław 2010, s. 18-24.
[6] Zob. A. Paciorek, Paweł Apostoł - pisma, cz. II, Tarnów 2004, s. 51.
[7] Zob. W. Barclay, Listy do Tymoteusza, Poznań 2002, s. 3-4.
[8] Zob. szerzej A. Paciorek, Paweł Apostoł - pisma, cz. II, s. 65-71.
[9] Warto odnieść się także do Dz 14,15-17 oraz 17,22-31, gdzie Paweł podkreśla, iż Bóg nie jest ograniczony żadnym miejscem, niczego też od człowieka nie potrzebuje, gdyż to On daje życie każdemu. Bóg stworzył pierwszego człowieka, z którego wywodzi się cała ludzkość. On rządzi ludzkością i wyznacza jej losy. Wszelkie wyobrażenia Boga w postaci obrazów są dziełem człowieka. Bóg rzecz jasna może być poznany przez dzieła, które sam stworzył. Zob. E. Szymanek, Wiara jako przedmiot nauczania wg św. Pawła, s. 221.
[10] Zob. H. Muszyński, Interpretacja 1 Tm 3,15 w świetle źródeł qumrańskich i patrystycznych, Studia Pelplińskie (1975), s. 37-62. Według opinii Euzebiusza z Cezarei wyrażenie „kolumna i podwalina prawdy” można odnosić w sposób szczególniejszy do męczenników, którzy stałość w wierze przypieczętowali krwią męczeńską. Euzebiusz określa ich mianem niewzruszonych filarów wiary. Zob. Euzebiusz z Cezarei, Historia Kościelna, V,17,43; VI 41,14.
[11] Zob. J. Stępień, Listy do Tesaloniczan i pasterskie. Wstęp-przekład z oryginału-komenatrz, Poznań-Warszawa 1979, s. 453-468.
