Fundament życia ludzkiego

Święty Tomasz w swoich pismach nieustannie przypomina, iż fakt, że bez objawienia Bożego nie moglibyśmy poznać Trójcy Przenajświętszej, wskazuje na to, że Bóg łaskawie zniża się do człowieka, aby zwrócić go do siebie. Jest to oznaka Bożej dobroci i miłosierdzia względem człowieka. Bogu po prostu i pod każdym względem zależy na człowieku. Z dużą dozą słuszności można powiedzieć, że Bóg – tak jak o nim mówi św. Tomasz – jest „Bogiem dla człowieka”. Takim ukazuje Go objawienie. Owszem, Bóg jest niezwykły sam w sobie, ale dla nas jest ważniejsze, kim jest On dla nas i jak dochodzi się do życia dla Niego.

Najwyższym świadectwem tego zniżania się Boga do człowieka jest wcielenie Syna Bożego, fakt, że wieczne Słowo Boże stało się ciałem. To wydarzenie św. Tomasz nazywa „cudem wszystkich cudów”[4], a więc jest ono niezrównanym znakiem działania Bożego na rzecz człowieka, w którym jak w soczewce skupia się to wszystko, co Bóg czyni dla człowieka i dla jego zbawienia. Z tej racji obok poznania Trójcy Świętej Tomasz z Akwinu na drugim miejscu w poznaniu wyrastającym z wiary stawia człowieczeństwo Jezusa Chrystusa. Bez wydarzenia wcielenia Syna Bożego – czyli bez przyjęcia przez Syna Bożego prawdziwego człowieczeństwa – nie mielibyśmy do dyspozycji „drogi”, która prowadzi do poznania Boga. Bóg zniżył się do człowieka, aby przemówić do niego na sposób ludzki – zgodnie z wymaganiami natury ludzkiej, a zatem i na miarę ludzkiego poznania.

Święty Tomasz nie waha się podkreślać, że tylko Jezus Chrystus jest „drogą” prowadzącą do zbawczego poznania Boga – drogą, która nie tylko pozwala uniknąć błędu, ale także zachwycić się pięknem Boga i Jego działania. Bóg jest wspaniały, jak stara się zdecydowanie pokazać to w tajemnicy tajemnica wcielenia, a tym, co potwierdza tę wspaniałość, jest sam Jezus Chrystus „najpiękniejszy spośród synów ludzkich”. W Komentarzu do Ewangelii św. Jana św. Tomasz stwierdza lapidarnie: „Nic nie jest wspanialsze od Syna Bożego, który stał się człowiekiem”[5].

Najwyższym, choć niewątpliwie paradoksalnym objawieniem wspaniałości Boga, jest krzyż Chrystusa. Dlatego też św. Tomasz wielokrotnie podkreśla w swoich pismach, że „wiara chrześcijańska […] szczególną chlubę znajduje w krzyżu Pana naszego Jezusa Chrystusa”[6]. Za pośrednictwem wydarzenia krzyża Chrystus pokazał, że nie tylko jest drogą prowadzącą do poznania Boga, ale także stał się życiem człowieka. Odtąd każdy, kto Go z miłością poznaje, staje się coraz bardziej uczestnikiem Bożej szczęśliwości, tak że może ją nawet kosztować i jej doświadczać. W ten sposób wiara osiąga swoje wypełnienie. U źródeł tego wypełnienia jest najwyższe wydanie się Boga człowiekowi – wydanie się aż do męki i śmierci na krzyżu. Chrześcijanin rozpoznaje, że rodzi się i wypełnia się w bezpośredniej relacji do krzyża Chrystusa, dlatego uwielbia to dzieło Boże, odnajdując w nim wyjaśnienie całego swojego życia. Dlatego – jak podkreśla święty Tomasz – krzyż jest „katedrą Nauczyciela”[7]. To z krzyża Chrystus najwymowniej naucza każdego człowieka autentycznego życia.