Troska o dobre społeczeństwo owocem żywej wiary

W kontekście rozbudowanej troski papiestwa o budowanie dobrego społeczeństwa otwieramy kolejną encyklikę społeczną Caritas in veritate – encyklikę, w której Ojciec Święty Benedykt XVI trafia w sedno problemów dzisiejszego świata.

Papież wykazuje, że ludzkość zafascynowana możliwościami niemal nieograniczonego rozwoju, zagubiła pewne fundamentalne wartości. W tym sensie taki rozwój, który nie służy człowiekowi trudno nazwać postępem. Nie zlikwidował on bowiem istniejących nierówności, a co gorsza doprowadził do eskalacji problemów w globalnej skali[17].

Elementarny błąd współczesnej ekonomii polega na tym, że przestano ją pojmować, jako jedną z nauk społecznych, mających na celu tworzenie dobra wspólnego. Zaczęto uważać za „autonomiczną wobec wartości” maszynkę do pomnażania zysku. Zapomniano o uniwersalnych cnotach, jak uczciwość, oszczędność czy odpowiedzialność.

Papież zwraca uwagę, że za działania współczesnego międzynarodowego kapitału tak naprawdę nikt już nie ponosi odpowiedzialności; ani akcjonariusze, gdyż ich udziały są rozproszone, ani kadra menedżerska, bo jest zainteresowana jedynie wzrastającymi wskaźnikami makroekonomicznymi. W efekcie podejmowane są działania nakierowane na szybki zysk, a zgubne w dłuższej perspektywie.

Benedykt XVI przypomina, że najważniejszym kryterium postępu gospodarczego jest dobro człowieka i jego integralny rozwój[18]. Zapomnienie o tej fundamentalnej tezie rodzi „błąd antropologiczny”, który negatywnie odbija się na wszystkich. Dlatego właśnie papieska diagnoza integralny rozwój człowieka traktu­je jako wartość nadrzędną wszelkiego postępu. Benedykt XVI apeluje o odnowę ekonomii oraz postuluje by wąsko rozumianą „logikę rynku” zastąpić logiką daru i globalnej solidarności.