Stary Testament zapowiada Jezusa Chrystusa
"Proszę cię, o kim to prorok mówi? O sobie czy o kimś innym?" (Dz 8,34) - problem właściwego odczytania starotestamentalnych proroctw.
A zatem prorok ukazuje rzeczywistość mesjańską jednocześnie jako bliską i odległą?
Istotnie! Spojrzenie proroka biegnie od smutnej teraźniejszości ku przyszłej erze zbawienia i zatrzymuje się na jakimś odległym potomku dynastii Dawidowej, przez którego Bóg zrealizuje zbawienie i szczęście swojego ludu. A zatem w proroctwach czas obecny zlewa się z czasami ostatecznymi, królestwo Dawidowe z królestwem mesjańskim. Mesjasz, który kiedyś w przyszłości dokona zbawienia ostatecznego, jest tym, który objawia się już teraz: tamtego zbawienia dokona kiedyś swoim osobistym przyjściem, ale już teraz działa poprzez swoją niewidzialną moc. Proroctwo miało więc swoje podwójne wypełnienie: jedno − niedoskonałe − w historii; drugie − doskonałe − w Jezusie Chrystusie[20].
W ten sposób powstawał coraz dokładniejszy i coraz bardziej barwny obraz oczekiwanego Mesjasza, utkany ze starotestamentalnych zapowiedzi.
Rozsiane po całym Starym Testamencie zapowiedzi dotyczące osoby i misji oczekiwanego Mesjasza można porównać do różnokolorowych kamyków, które choć same w sobie są urokliwe, to jednak nie ujawniają całego swego piękna. Dopiero zebrane wszystkie razem i odpowiednio poukładane tworzą jedną całość − piękną mozaikę, w której możemy rozpoznać rysy Jezusa Chrystusa. Wszystkie zapowiedzi proroków spełniły się bowiem w osobie Jezusa z Nazaretu[21]. Sam Jezus powołuje się na proroctwa. Ewangelista Jan przytacza słowa Jezusa: „Badacie Pisma, ponieważ sądzicie, że w nich zawarte jest życie wieczne: to one właśnie dają o Mnie świadectwo” (J 5,39). Zaś w Ewangelii św. Łukasza Jezus objaśniając Stary Testament uczniom wędrującym do Emaus mówi: „To właśnie znaczyły słowa, które mówiłem do was, gdy byłem jeszcze z wami: Musi się wypełnić wszystko co, napisane jest o Mnie w Prawie Mojżesza, u Proroków i w Psalmachˮ (Łk 24,44). Na zapowiedzi prorockie powoływali się także uczniowie Jezusa i na nie powołuje się Kościół jako na świadectwo prawdy, że Jezus jest zapowiedzianym Mesjaszem, inaugurującym rzeczywistość eschatologiczną, której dopełnieniem będzie dopiero Królestwo Boże w niebie. Stąd także zapowiedzi te są dla wielu najbardziej znaną częścią prorockiego orędzia i dlatego też rodzi się przekonanie, że prorocy przede wszystkim zapowiadali przyszłość[22].
Literatura:
- A.J. Heschel, Prorocy, Kraków 2014.
- L. Stachowiak, Prorocy − słudzy słowa, Katowice 1980.
- R. Rumianek, „Znaczenie przepowiedni prorockichˮ, Bobolanum 11/2 (2000), s. 447-457.
[1] R. Popowski, Wielki słownik grecko-polski Nowego Testamentu (Prymasowska Seria Biblijna), Warszawa 42006, s. 500.
[2] Por. A. Paciorek, Ewangelia według świętego Mateusza. Wstęp − Przekład z oryginału − Komentarz. Cz. 1: Rozdziały 1 − 13 (Nowy Komentarz Biblijny. Nowy Testament), Częstochowa 2006, s. 231-232.
[3] R. Popowski, Wielki słownik grecko-polski Nowego Testamentu, s. 500.
[4] Por. A. Paciorek, Ewangelia według świętego Mateusza, s. 231-232.
[5] Por. L. Stachowiak, „Ogólna charakterystyka proroków”, Wstęp do Starego Testamentu (red. L. Stachowiak), Poznań 1990, s. 241.
[6] Takie znaczenie pierwotne posiada polski termin „prorok”: „Polski wyraz »prorok« należy do skarbca dawnej słowiańszczyzny i składa się z dwóch elementów: zanikłego już pierwotnego pro-, które w języku polskim przeszło w prze-, oraz rdzenia rek, rok; do tej samej grupy wyrazów należy termin rzec – mówić, oznajmić, ogłosić. To zgrabne połączenie staropolskich słów określa zatem osobę mówiącą o rzeczach, które dopiero zdarzą się; która oznajmia rzeczy przyszłe” (B.W. Matysiak, Heroldowie słowa Bożego. Wprowadzenie do literatury prorockiej Starego Testamentu, Olsztyn 2011, s 9).
[7] Por. Cz. Jakubiec, „Geneza profetyzmu izraelskiego”, AK 49/5 (1948) 431; T. Brzegowy, Prorocy Izraela. Cz. 1 (Academica 14), Tarnów 1999, s. 10.
[8] Por. G. Witaszek, Moc słowa prorockiego. Przewodnik po literaturze prorockiej Starego Testamentu (Jak Rozumieć Pismo Święte 7), Lublin 1995, s. 22-23; A. Salas, Prorocy. Zwiastuni Boga żywego (Biblia i Życie 4), Częstochowa 1999, s. 18.
[9] Por. S. Gądecki, Wstęp do ksiąg prorockich Starego Testamentu, Gniezno 1993, s. 15.
[10] K. Brockmöller, „Prorok/Prorokini/Profetyzm”, w: Nowy leksykon biblijny (red. F. Kogler – R. Egger-Wenzel – M. Ernst; red. nacz. wyd. pol. H. Witczyk), Kielce 2011, s. 619. Por. J. Homerski, „Posłannictwo proroków Starego Testamentu”, ACr 27 (1995) 141-143.
[11] M. Peter, Wykład Pisma Świętego Starego Testamentu, Poznań 1978, s. 492.
[12] Por. G. Witaszek, „Słowo proroka znakiem sprzeciwu”, w: Przybliżyło się Królestwo Boże. Księga pamiątkowa dla Księdza Profesora Romana Bartnickiego w 65. rocznicę urodzin (red. W. Chrostowski), Warszawa 2008, s. 498.
[13] Por. C. Korzec, „Zdemaskować zło. Charyzmat prorocki w Izraelu”, w: Charyzma – jej funkcja w życiu religijnym, politycznym i społecznym (red. J. Sieradzan), Białystok 2008, s. 249-250.
[14] Por. J. Jelito, „Działalność proroków Starego Testamentu”, RBL 3 (1950), s. 130.
[15] Por. G. Witaszek, „Słowo proroka znakiem sprzeciwu”, 511.
[16] Por. B.W. Matysiak, „Prorocy – słudzy JHWH”, w: Czynem i prawdą. Księga pamiątkowa na siedemdziesiąte piąte urodziny Księdza Arcybiskupa Warmińskiego Edmunda Piszcza (red. C. Rogowski), Olsztyn 2004, s. 46.
[17] W. Pikor, „Dynamika słowa prorockiego w świetle Księgi Jeremiasza”, w: Fructus Spiritus est Caritas. Księga Jubileuszowa ofiarowana Księdzu Profesorowi Franciszkowi Drączkowskiemu z okazji siedemdziesiątej rocznicy urodzin, czterdziestopięciolecia święceń kapłańskich i trzydziestopięciolecia pracy naukowej (red. M. Wysocki), Lublin 2011, s. 878-879.
[18] Por. J. Schreiner, Teologia Starego Testamentu, Warszawa 1999, s. 395-403.
[19] Por. A. Tronina, „Mesjanizm”, w: Encyklopedia Katolicka, t. 12, Lublin 2008, kol. 593-595; M. Ernst, „Mesjasz/Oczekiwanie Mesjasza”, w: Nowy leksykon biblijny (red. F. Kogler – R. Egger-Wenzel – M. Ernst; red. nacz. wyd. pol. H. Witczyk), Kielce 2011, s. 475-476.
[20] T. Brzegowy, Prorocy Izraela, s. 115.
[21] Szczegółowe ich omówienie można znaleźć w pracy: J. Synowiec, Oto twój król przychodzi. Mesjasz w pismach Starego Przymierza, Kraków 1992. Por. także: J. Łach, Błogosławiony, który przychodzi w imię Pańskie, Warszawa 1996.
[22] T. Jelonek, Prorocy Starego Testamentu, Kraków 2007, s. 54-55.
