Jezus Chrystus - Syn Boży w wierze starożytnego Kościoła

Druga trudność związana z terminem „syn” wynikała z ówczesnego kontekstu społecznego. W społeczeństwie rzymskim bardzo rozpowszechniony był zwyczaj usynawiania, czyli adoptowania. Pater familias, czyli głowa rodziny, mógł przyjąć do rodziny nowego członka. W sensie prawnym stawał się on pełnoprawnym członkiem rodziny, ze wszystkimi prawami wynikającymi z faktu przynależności do rodziny. Ten zwyczaj praktykowano zwłaszcza odnośnie chłopców, a nawet dorosłych mężczyzn. W ten sposób w przypadku braku męskiego potomstwa zapewniano sobie męskiego dziedzica. Gdyby formułę „Syn Boży” odczytać w świetle tak pojętego synostwa, to wówczas Syn Boży byłby różny od Ojca w swojej istocie. Nie miałby natury Bożej, choć mógłby posiadać wiele innych boskich atrybutów. Byłoby to synostwo, ale w sensie przenośnym, bo w gruncie rzeczy chodziłoby o stworzenie w specjalny sposób obdarowane przez Boga i pozostające z Nim w specjalnych relacjach. O takich „Synach Bożych” mówiło już Pismo Święte. Tak przecież nazywano ludzi pozostających w specjalnie bliskich relacjach z Bogiem. Nikt przy tym nie miął wątpliwości o ich czysto ludzkiej naturze. Natomiast myślenie w takich kategoriach o Chrystusie stawało się herezją, gdyż odmawiano Mu w ten sposób Bóstwa. Tego typu wyjaśnienia rzeczywiście się pojawiły. Byli tacy teologowie, którzy dowodzili, że jest On Bogiem tylko z nazwy. Tak na przykład twierdził w czwartym wieku Ariusz i jego zwolennicy[14]. Arianie godzili się na nazwanie Chrystusa Synem Bożym, ale nie uważali, by był On prawdziwym Bogiem. Uważali Go za specjalne i jedyne stworzenia Boga Ojca, powołane przez Niego do istnienia, a potem w wyjątkowy sposób „usynowione”, czyli adoptowane. Ich zdaniem, można się zgodzić na wyjątkowy charakter tego synostwa, ale to nie zmienia faktu, że nie jest ono odwieczne i nie jest z natury Ojca.