Chrystus - prawdziwy Człowiek w wierze Kościoła starożytnego

Sytuacja zmieniła się w czwartym wieku. Podjęte zostały wtedy wysiłki zmierzające do zabezpieczenia miejsc związanych z działalnością Chrystusa. Najbardziej znane w tym względzie były działania matki cesarza Konstantyna Wielkiego, święta Helena. Za fundusze pochodzące ze skarbca cesarskiego patronowała ona pracom prowadzonym w Jerozolimie, których celem było odkrycie miejsc związanych z Chrystusem i ich upamiętnieniem. Prowadzono zatem prace o charakterze archeologicznym, a przede wszystkim na miejscu szczególnych wydarzeń budowano kościoły. Tych miejsc rzeczywiście w ten sposób nieco zabezpieczyć. Poszukiwano pamiątek. W ten sposób, jak sądzono, odnaleziono krzyż, miejsce Ostatniej Wieczerzy, grób. Można sądzić, że udało się to dzięki także temu, iż o tych miejscach jednak pamiętano. Prace te, jak wiadomo zostały na krótki czas przerwane, a nawet trochę zniweczone, w czasach panowania cesarza Juliana Apostaty (+ 363). Na jego polecenie doszło do zniszczenia wielu budynków z czasów Chrystusa. Celem tego cesarza było całkowite zatarcie śladów działalności Chrystusa.

W tym czasie rozpoczęły się również podróże i pielgrzymki do Palestyny. Podejmowali je przedstawiciele zwłaszcza dwóch grup chrześcijan. Pierwszą stanowili teologowie. Znamy głośnych autorów komentarzy biblijnych odbywających podróże do miejsc znanych z ksiąg biblijnych. Konfrontowali dane biblijne z rzeczywistością. Zaczęły pojawiać się informatory dotyczące tych miejsc. Egzegeci na miejscu sprawdzali dane przytaczane przez autorów biblijnych. Niektórzy z nich, a przykładem może być w tym przypadku św. Hieronim, tam pozostawali na stałe.

Obok nich do Palestyny zaczęli też podróżować ludzie świeccy. Najczęściej byli to bogaci chrześcijanie z Galii lub Afryki Północnej, arystokraci rzymscy, ludzie obojga płci. Podróżowali po miejscach biblijnych, głównie po Palestynie. Odwiedzali miejsca związane z działalnością Chrystusa, nie tyle jednak by weryfikować słowa ewangelistów, ile pogłębić swoją wiarę. Są to podróże połączone z uczestnictwem w nabożeństwach odprawianych w tych świętych miejscach. Danych zawartych w ewangeliach nie kwestionowali. Niektórzy z uczestników tych pielgrzymek prowadzili coś w rodzaju dziennika podróży. Najbardziej znany z tych zachowanych jest autorstwa arystokratki z Galii znanej pod imieniem Egeria. Podróżowała ona do miejsc świętych z grupą bogatych chrześcijan w drugiej połowie czwartego wieku. Z tych relacji poznajemy jakie miejsca w Palestynie były przez chrześcijan szanowane i jaki był ich stan w tym czasie.