Historię ikonografii Matki Bożej możemy śledzić w Jej sanktuariach.
Warto wspomnieć również o kolejnym wydaje się najmłodszym sanktuarium Matki Bożej Bolesnej, w matce kościołów diecezji w Katedrze tarnowskiej. Sanktuarium erygował 2006 r biskup tarnowski Wiktor Skworc. Bazylika Katedralna zawsze była miejscem szczególnej czci Matki Boskiej. Wskazuje na to choćby jej wezwanie „Narodzenia Najświętszej Maryi Panny", a także kaplica Matki Boskiej Szkaplerznej dobudowana w roku 1514, wchodząca od wieku XIX w ciąg południowej nawy bocznej.
Obecnie wyjątkowym kultem cieszy się tu łaskami słynąca, barokowa figura Matki Boskiej Bolesnej. Rzeźba ta wykonana jest w drewnie, wysoka na l m, polichromowana i złocona. Przedstawia Matkę Bożą w typie ikonograficznym zwanym „Pietą". W rzeźbie tej martwe ciało Jezusa osuwa się z kolan Maryi do jej stóp. Maryja przytrzymuje Syna prawą dłonią za bark, zaś lewą unosi nieco rękę Chrystusa. Omdlewa przy tym z bólu, wznosząc wzrok ku Niebu, a z jej rozchylone lekko usta, nadają dramatyzmu i emocjonalnego wyrazu. Ponadto przyglądając się rzeźbie można stwierdzić, że posiadał on bardzo dobrą znajomość anatomii człowieka, mistrzowsko uchwycił ruch oraz umiejętnie wyraził wewnętrzne przeżycia postaci. Z „Piety" emanuje spokój, który jest wynikiem równowagi kompozycyjnej wypływającej z zastosowanej zasady wpisania postaci w trójkąt równoramienny.
Figura jest datowana na XVII w., lecz nic nie wiadomo o jej twórcy i fundatorze, a nawet o czasie sprowadzenia jej do Katedry. Historycy sztuki dostrzegają podobieństwo tarnowskiej „Piety" do fragmentu obrazu "Opłakiwanie" autorstwa Van Dycka oraz do innej „Piety", która stanowi centralny motyw w epitafium Boimów w kaplicy grobowej tejże rodziny w sąsiedztwie katedry łacińskiej we Lwowie. Epitafium to jest ostatnim, niedokończonym dziełem Jana Pfistera, rzeźbiarza pomnika Ostrogskich w tarnowskiej katedrze[21].
Liczne wota umieszczone na ścianach w pobliżu „Piety" świadczą o Jej wyjątkowym kulcie i o wypraszanych łaskach. Każdy drugi piątek miesiąca gromadzi przed „Pietą" wiernych na Mszy Św., odprawianej przy tym ołtarzu a w środy celebruje się tu nabożeństwo do Matki Boskiej Nieustającej Pomocy. Często można zauważyć wiernych przesuwających się na kolanach wokół jej ołtarza. Na ołtarzu znajduje się Księga Trzeźwości do której wpisuje się także podziękowania za otrzymane łaski. Przed „Pietą" modlił się Ojciec św. Jan Paweł II podczas pobytu w Tarnowie w roku 1987. Kult "Tarnowskiej Piety" trwa i rozwija się stanowiąc ważny element życia religijnego i duszpasterstwa Tarnowa oraz okolic. Każdego roku od 8 do 15 września ma miejsce Katedralny Tydzień Maryjny.