Niebieska liturgia uwielbienia Boga i Baranka.
Konsekwencją odkupienia będzie królowanie zbawionych nad ziemią, co oznacza, że duchowe królowanie zmieni się w widzialne (w.10). Jest to przepowiednia eschatologiczna, aczkolwiek zwycięstwo Chrystusa inauguruje już ten nowy stan rzeczy.
Hołd wyraża także muzyka i kadzidło, jak w kulcie świątynnym. Modlitwa jest więc wyrazem czci i hołdu. Modlitwy jak kadzidło składane Bogu pochodzą od świętych. Słowo to nie oznacza w Biblii ludzi żyjących szczególnie pobożnie i moralnie, lecz członków ludu Bożego. Ich uświęcenie wynika z bliskości wobec Boga.
Jak Bogu, tak i Barankowi składają hołd istoty niebiańskie. Tym razem w wyliczeniu (w.11) pojawiają się aniołowie, otaczający tron Boży w innych wizjach biblijnych (por. Ap 7,11). Ich ogromna liczba sugeruje, że stanowią oni jednak pewnego rodzaju tło dla stojących bliżej tronu starszych i istot żywych.
Hymn wszystkich istot niebiańskich na cześć Baranka przypomina treścią hymn do Boga w 4,11, a różni się od hymnu do Baranka z 5,9, gdzie mowa o Jego czynach. Brzmi on tak: „Baranek zabity jest godzien wziąć potęgę i bogactwo, i mądrość, i moc, i cześć, i chwałę, i błogosławieństwo” (5,12). „Zasiadającemu na tronie i Barankowi błogosławieństwo i cześć, i chwała, i moc, na wieki wieków!” (5,13). Zaczyna się znowu od słowa „godzien”, przypisując Barankowi przymioty uznane za boskie. Jednak treść Ap 4,11 została tu rozbudowana. Tam wyliczono tylko trzy przymioty: „chwałę, cześć i moc”, tu zaś siedem: moc, bogactwo, mądrość, siłę, cześć, chwałę i błogosławieństwo. Siódemka wskazuje na doskonałość i pełnię.
Biorąc pod uwagę, jakie określenia zostały dodane - a mianowicie bogactwo, mądrość, siła, błogosławieństwo - możemy odnieść wrażenie, że o ile pierwsze w pełni odnosiły się do Boga, to te następne wskazują szczególnie na Baranka w Jego misji i działaniu. Nowe cztery określenia współgrają z obrazem Mesjasza, Syna Bożego, wysłannika Ojca, Boga i człowieka zarazem.
Z tych siedmiu przymiotów „moc i siła” są bliskoznaczne, ale pierwsze słowo lepiej odpowiada możności, która cechuje działania Boga, a drugie kojarzy się raczej z siłą fizyczną czy władzą, choć w Apokalipsie dotyczy też Boga (7,12). Rozpoczęcie od mocy podkreśla charakterystykę Baranka jako tego, który, choć zabity, odnosi zwycięstwo i manifestuje swoją boską pozycję. „Bogactwo” jest w szczególności cechą królewską (por. 18,17); może chodzić też o bogactwo łask zbawczych (por. Ef 1,7). „Mądrość” cechuje Boga, ale jest udzielana królom i mędrcom. „Cześć” odnosi się przede wszystkim do Boga (por. Ap 4,11; 7,12), ale należy się też ziemskiej władzy (Rz 13,7). „Chwała” to przymiot boski. „Błogosławieństwo” oznacza tu pochwałę i podziękę, czyli akt skierowany ku Bogu czy innemu dobroczyńcy.
Werset 13 powtarza wyliczenie istot stworzonych, a następująca potem doksologia, wygłoszona wspólnie przez wszystkie stworzenia, zwrócona jest do Boga i Baranka. Analogiczne określenia z 4, 9.11 dotyczyły samego Boga. Również tutaj cechy Boga są przeniesione na Baranka.
Tak więc w centrum uwagi w rozdziale 5 stoi postać Baranka. Uderzające jest, że przyznaje się Mu przymioty Boga, znane z poprzedniego rozdziału. Chwała tronującego Boga jest chwałą Baranka. Do Niego adresowane są hymny z tymi samymi motywami pochwały.
Modlitwa ta prowadzi w szczególności do uznania boskości Chrystusa przedstawionego jako Baranek. Tak jak siedzący na tronie jest Bogiem, tak i Baranek. Siedzący na tronie jawił się jako władca nieba i stwórca wszelkich stworzeń. Z kolei Baranek występuje jako ten, który przewyższa mocą wszelkie stworzenie i ma w ręku losy świata. Ciągłe nawiązania do Dn 7 każą w nim dostrzec zapowiedzianą w tym proroctwie postać mesjańską. Będąc zwycięskim Mesjaszem Dawidowym, okazuje się zarazem ofiarą złożoną za nas, przelewa krew. Odsłonięcie roli Baranka następuje w chwili przejęcia zwoju przyszłych przeznaczeń, którego dokładna treść pozostaje tajemnicza. Przez swoją śmierć Chrystus wybawia ludzi i tworzy z nich lud Boży. Zbawienie ma zasięg uniwersalny, gdyż Baranek gromadzi ludzi wszelkiego pochodzenia. W następstwie tego odbiera hołdy wszystkich istot stworzonych jako boski władca.
[1] M.J. Wilkins, Modlitwa, w: Słownik późnych ksiąg Nowego Testamentu, red. R.P. Martin, P.H. Davids, Warszawa 1014, s. 616.
[2] P. Ostański, Objawienie Jezusa Chrystusa. Praktyczny komentarz do Apokalipsy, Ząbki 2005, s. 139.
[3] C.L. Meyers, Cherub, w: Encyklopedia biblijna, red. P.J. Achtemeier, Warszawa 1999, s.151.
[4] M. Wojciechowski, Apokalipsa świętego Jana, NKB NT XX, Częstochowa 2012, s. 178.
[5] Tamże, s. 179.
[6] R. Popowski, Wielki słownik grecko-polski Nowego Testamentu, Warszawa 2006, s.