Symbolika skały i wody w tradycji starotestamentalnej

W Starym Testamencie skała była przede wszystkim symbolem odporności i trwałości. W świetle biblijnych tekstów stanowiła rzeczywistość, która dostarczała fundamentu, ochrony i bezpieczeństwa. Często w Starym Testamencie skała ukazywana jest na tle pustyni. W tym kontekście ujawniała się jej dobroczynne działanie; podróżnym dostarczała cienia, który chronił ich przed promieniami palącego słońca. Pośród skał ścigany człowiek mógł znaleźć schronienie (zob. 1 Sm 13,6; Ps 104,18). Mając na uwadze taki obraz skały, dawni Izraelici również Boga postrzegali jako skałę, która daje schronienie i bezpieczeństwo. Taki motyw pojawia się w dziękczynieniu Dawida za ocalenie z rąk Saula:

„Panie, ostojo moja i twierdzo, mój wybawicielu!

Boże mój, skało moja, na którą się chronię,

tarczo moja, mocy zbawienia mego i moja obrono!

Ty mnie wyzwalasz od wszelkiej przemocy.

Wzywam Pana, godnego chwały,

a będę wolny od moich nieprzyjaciół” (2 Sm 22,2-4)

Obraz Boga jako skały pojawia się także w Ps 18,2-4.32.47 (por. Ps 71,3):

„Miłuję Cię, Panie, Mocy moja,

 Panie, ostojo moja i twierdzo, mój wybawicielu,

Boże mój, skało moja, na którą się chronię,

tarczo moja, mocy zbawienia mego i moja obrono!

Wzywam Pana, godnego chwały,

i jestem wolny od moich nieprzyjaciół.

(...) Bo któż jest Bogiem prócz Pana?

Lub któż jest Skałą prócz Boga naszego?

(...) Niech żyje Pan! Moja Skała niech będzie błogosławiona!

Niech będzie wywyższony Bóg, mój Zbawca”.

Jak wynika z przytoczonych fragmentów, postrzeganie Boga jako skały wynikało z faktu, że skałę traktowano w dawnym Izraelu jako rzeczywistość, która mogła dać ocalenie schronienie, bezpieczeństwo. To ściśle łączy się z obrazem Boga jako wybawiciela, odkupiciela i zbawcy: „On jedynie skałą i zbawieniem moim, On jest twierdzą moją, więc się nie zachwieję” (Ps 62,7); „I przypominali sobie, że Bóg jest dla nich skałą, że Bóg Najwyższy ich zbawicielem” (Ps 78,35); „Przyjdźcie, radośnie śpiewajmy Panu, wznośmy okrzyki na cześć Skały naszego zbawienia” (Ps 95,1). A zatem Bóg był nazywany skałą Izraela dlatego właśnie, że dawał zbawienie, ocalenie[18].

Co więcej, Bóg nie tylko był porównywany do skały, nie tyko był określany mianem skały, ale On był Skałą dla Izraela:

„Jak może jeden odpędzać tysiące,

a dwóch odpierać dziesięć tysięcy?

Dlatego, że ich sprzedała ich Skała,

że Pan na łup ich wydał.

Bo skała ich nie jest jak nasza Skała,

świadkami tego nasi wrogowie” (Pwt 32,30-31; por. 2 Sm 23,3).

Takie pojmowanie Boga wynikało z tego, że Izraelici odkryli w Nim bezpieczne i całkowicie pewne schronienie, które było godne pełnego zaufania[19]. W Bogu jako skale odwiecznej (zob. Iz 26,4; 30,29) i jedynej (zob. Iz 44,8) należało zatem pokładać ufność, gdyż ze względu na swoją wierność stanowi On mocny fundament oparcia dla człowieka[20].