Paschę zobowiązany był obchodzić każdy Izraelita?

Życie Izraelskiej rodziny normowane było przez rytm różnych nabożeństw i religijnych ceremonii. Najważniejszym świętem dla każdej rodziny izraelskiej była Pascha[4]. Świętując Paschę każda rodzina żydowska czyniła to będąc posłuszną Bożemu nakazowi: „Dzień ten będzie dla was dniem pamiętnym i obchodzić go będziecie jako święto dla uczczenia Pana. Po wszystkie pokolenia – na zawsze w tym dniu świętować będziecie” (Wj 12,14)[5].

Jak wyglądała tradycyjna uczta paschalna? Czy możemy odtworzyć jej przebieg?

Baranka paschalnego spożywano wieczorem 15 Nisan. Musiał to być baranek bez skazy, jednoroczny (Wj 12,5). Jeśli nie było baranka, można było wziąć koźlę. Ofiarę z baranka paschalnego należało złożyć o zmierzchu, a zatem w chwili, gdy zaczynał się też pierwszy dzień Przaśników (Wj 12,6). Jednakże z powodu wielkiej liczby zwierząt ofiarnych zabijanie ich rozpoczynano w przedsionku świątyni na długo przed zmierzchem, tak, aby po zapadnięciu zmroku wszyscy pielgrzymi mogli zasiąść do stołu. Kapłani wylewali na ołtarz świątynny krew zabitego zwierzęcia, a następnie palili tłuszcz zebrany z jego wnętrzności. Po złożeniu w ofierze części baranka przepisanych w Prawie ojciec rodziny zanosił jego mięso do domu, gdzie nie łamiąc kości pieczono go na rożnie z drzewa granatowego.

Pascha u Izraelitów była zawsze przeżywana we wspólnocie rodzinnej, którą jednoczyło nade wszystko zabicie baranka i spożycie wieczerzy. Wieczerza paschalna zaczynała się po zachodzie słońca i odbywała się według stałego rytuału („seder”, to znaczy „porządek”), który miał za zadanie przypominać wydarzenia związane z wyzwoleniem z niewoli egipskiej. Według przepisów Prawa (zob. Wj 12,11) miał to być pospieszny posiłek przypominający o ucieczce z domu niewoli. Z czasem jednak, po części pod wpływem kultury helleńskiej, ów posiłek przekształcił się w długą, spokojnie i uroczyście celebrowaną ucztę.