Druga mowa Mojżesza do Izraela

Czwarta część Kodeksu deuteronomicznego (Pwt 12-26) zawiera ustawy dotyczące miast azylu oraz zasady prowadzenia wojen (Pwt 19,1-21,9). W miastach azylu mogli schronić się ludzie, którzy nieumyślnie przyczynili się do śmierci człowieka, a potem, obawiając się ewentualnej zemsty członków rodziny zabitego, próbowali ocalić swoje życie (Pwt 19,1-13). Prawodawstwo odnoszące się do prowadzenia wojen rozpoczyna się od słów, które pomagają przyjąć właściwą perspektywę w zrozumieniu tego zagadnienia: „Kiedy wyruszysz na wojnę przeciw swoim wrogom i zobaczysz konie, rydwany i lud potężniejszy od ciebie, nie lękaj się go, gdyż z tobą jest PAN, twój Bóg, który cię wyprowadził z ziemi egipskiej” (Pwt 20,1). W przytoczonym fragmencie Mojżesz przypomina Izraelitom, że istotnym elementem w dziejach narodu wybranego stały się cudowne interwencje Boga, które uwidaczniały się z całą mocą zwłaszcza w walkach toczonych z wrogimi ludami. Przekazane w biblijnym tekście przepisy (Pwt 20,10-20) są ukazane z perspektywy ludzkiej, czyli tak, jak rozumie to człowiek, który nie pojmując Bożego działania w dziejach ludzkości i świata próbuje opisać je podobnie, jak to wygląda w relacjach międzyludzkich, gdzie nierzadko walka i zemsta stanowią dominujący model postępowania w życiu. Przepisy regulujące prowadzenie wojny w kształcie przedstawionym w Księdze Powtórzonego Prawa służą bardziej teologicznej interpretacji niż odwzorowaniu historycznej rzeczywistości przeszłych wydarzeń, kiedy to brak stanowczości w walce z wpływami pogańskich kultów ostatecznie doprowadził do dramatycznych konsekwencji w dziejach Izraela. Stąd też starotestamentowe prawodawstwo odnośnie prowadzenia wojen nie może w żadnym wypadku stanowić ideologicznego fundamentu, który miałby usprawiedliwiać podejmowanie militarnych działań motywowanych religią. Już w Księdze Powtórzonego Prawa w końcowym fragmencie analizowanego tekstu znajduje się nakaz dokonania zadośćuczynienia za zabójstwo, czyli czyn, który stanowi ciężkie wykroczenie przeciwko Bogu, jedynemu Panu życia i śmierci (Pwt 21,1-9). Poza tym, to ludzkie ograniczone odczytanie zamysłów Boga zostało skorygowane nauką Jezusa Chrystusa, która stanowczo zabrania mordować kogokolwiek, gdyż wszyscy powinni tworzyć wspólnotę miłujących się wzajemnie dzieci Bożych (Mt 5-7).