Fundament życia ludzkiego

Wiara w czasie

Święty Tomasz z Akwinu, zajmując się nieustannie teologią i sprawami dotyczącymi doktryny i życia Kościoła, był doskonale świadomy tego, że w wyniku zachodzących przemian kulturowych i cywilizacyjnych ulega zmianie świat, w którym żyje człowiek, zmieniają się warunki jego życia, następują przekształcenia obejmujące życie osobiste i społeczne człowieka. Stawiał w związku z tym także pytanie o to, jakie te zmiany wywołują reperkusje w człowieku jako wierzącym? Pytał odważnie, czy wiara nie ulega zmianie wraz ze zmianami zachodzącymi w świecie? Czy nie należałoby w jakiś sposób dokonać modyfikacji w odniesieniu do zachodzących zmian?

Znajdujemy u świętego Tomasza bardzo zwartą, ale bardzo inspirującą wypowiedź na ten temat. Zapisał on w Komentarzu do Sentencji takie zdanie: „Zmiana czasów nie dokonuje zmian w wierze, ale ją determinuje”[14].

Święty Tomasz był zdecydowanie przekonany, że wiara jest w gruncie rzeczy jedna – jedna w czasie i w przestrzeni, a także ma być jedna w Kościele jako całości i w każdym poszczególnym wierzącym. Opierał się w tym na autorytecie świętego Pawła, który zapisał w Liście do Efezjan: „Jeden jest Pan, jedna wiara” (4, 5). Prawdy wiary jako objawione przez Boga mają za sobą Jego najwyższy i niepodważalny autorytet, a więc nie można ich zmieniać, modyfikować, czy nawet usuwać. Można je natomiast interpretować, można je głębiej rozumieć, można, a nawet trzeba pytać się o to, w jaki sposób można nimi żyć w zmieniających się warunkach kulturowych. Zwłaszcza na to ostatnie pytanie ma ze szczególną wrażliwością i odpowiedzialnością odpowiadać teologia, będąca refleksją naukową nad wiarą.