Apostołowie i Niewierny Tomasz (J 20,19-29)

Nauka św. Tomasza z Akwinu

Komentując ten fragment Ewangelii św. Jana św. Tomasz z Akwinu zapisze: „Odpuszczenie grzechów jest stosownym skutkiem działania Ducha Świętego. On bowiem jest miłością i przez Niego otrzymujemy miłość: «Miłość Boża rozlana jest w sercach naszych przez Ducha Świętego, który został nam dany» (Rz 5,5). Natomiast odpuszczenie grzechów nie dokonuje się inaczej jak przez miłość. Ponieważ «miłość wszelki błąd ukrywa» (Prz 10,12). «Miłość zakrywa wiele grzechów» (1 P 4, 8). Tylko Bóg odpuszcza grzechy. Sakrament pokuty, jako że jest sakramentem nowego prawa, przynosi łaskę, tak jak przynosi ją chrzest. I jak przy chrzcie kapłan jest jedynie narzędziem, a jednak przynosi łaskę, podobnie też w sakramencie pokuty sakramentalnie na mocy posługi (sacramentaliter et ministerialiter) uwalnia od kary i winy, o ile udziela sakramentu, w którym odpuszczone zostają grzechy. A gdy się mówi, że tylko Bóg odpuszcza grzechy, jest to prawda na mocy autorytetu. Podobnie też sam Bóg chrzci: lecz poprzez posługę kapłana.

Ponadto zapytać trzeba o słowa: Weźmijcie Ducha Świętego! Którym odpuścicie, są im odpuszczone. Wydaje się, że kto nie ma Ducha Świętego nie może odpuszczać grzechów. Odnośnie tego należy stwierdzić, że jeśliby odpuszczenie grzechów było własnym zadaniem kapłana, to mógłby uświęcać o tyle, o ile sam byłby świętym. Jednakże odpuszczenie grzechów jest własnym dziełem Boga, który własną mocą i autorytetem odpuszcza grzechy. Jest to zaś dzieło kapłana tylko jako narzędzia. Podobnie więc jak pan przez swego niewolnika i sługę, niezależnie od tego czy jest on dobry czy zły, może pełnić swoją wolę w wykonywaniu czegoś, tak też i Pan przez sługi, nawet jeśli są źli, może udzielać sakramentów, w których daje łaskę.

Ponadto trzeba zapytać o słowa: Którym odpuścicie grzechy są im odpuszczone. Odnośnie tego należy stwierdzić, że, jak już powiedziano, kapłan w sakramencie działa jako sługa Boga: «Niech więc uważają nas ludzie za sługi Chrystusa i za szafarzy tajemnic Bożych» (1 Kor 4,1). W ten sam więc sposób, w jaki Bóg odpuszcza i zatrzymuje grzechy, podobnie też i kapłan. Bóg odpuszcza grzechy, rozszerzając łaskę. A mówimy, że zatrzymuje, nie rozszerzając jej z powodu przeszkody od strony przyjmującego. Podobnie też sługa odpuszcza grzechy, jeśli ofiarowuje sakrament Kościoła, a zatrzymuje, gdy ktoś okazuje się niegodny przyjęcia sakramentu”[16].